နေဗျဳဒဝ်၊ ဂျောန် ၂၂
သွက်ဂွံပြံၚ်ဒၞါဲစက်ကဵုမာဲ မရပ်စပ်စကာအာပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ မကၠောန်ဗဒှ်အာကဵုဒကုတ်ဏံ ဗွဲမဂီုကၠီုမာန်ဂှ် နကဵုဂကောံအလဵုအသဳ ရးဒေသကေုာံတွဵုရးဂမၠိုၚ် ဂၠါဲဂၠံၚ်ဍာန်တုဲ သွက်ဂွံဘိုၚ်ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ်ကဵုအိုတ်ဂှ် ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်ပတိုန်လဝ်ဂှ် ဟီုရ။
ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ဗွဲမအံၚ်ဇၞးမာန် ဥူကိုဝ်ကိုဝ် ညးမဒှ်ဥက္ကဌ ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ခါန်ကၞက်ပ္တိုန်လဝ်ဂှ် ဟီုကၠုၚ်လဝ် ပ္ဍဲကောံဓရီုပညဳပညပ် လၟေၚ်ကမၠောန်ပေါဲရုဲမာဲ မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲရုၚ်ကဝ်မယှေန် လ္တူဍုၚ်နေဗျဳဒဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် ၂၀ တေံရ။
ညးဍုၚ်ကွာန်စုတ်မာဲဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံစုတ်မာဲ ဂွံလောဲသွာကီု၊ ညံၚ်ပရေၚ်မမာဲဟွံဗဗွဲဓဝ် ဟွံဂွံက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂှ်ကီု ရန်သာ်ဏံတုဲ ရပ်စပ်အာစက်ကဵုမာဲ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲကၠုၚ်စိုပ်ဏံ နဗ္ၜတ်အလုံဍုၚ်တုဲ သွက်ဂွံကဵုမာဲမာန်ဂှ် ကၠောန်ပတိတ်ဒၟံၚ် စက်ကဵုမာဲတံဂှ်ရောၚ် ဟီုရ။
ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲကဵုဒကုတ်တုဲ စက်ကဵုမာဲကလိဂွံနၚ်တံဂှ် ကေတ်ဏာနၚ် ပ္ဍဲရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရးဂမၠိုၚ်ကီု၊ ဒးထိၚ်ဒဝ်ဂိုၚ်ဒေပ်လဝ်ကီု ကေုာံ ညံၚ်ဟွံဂွံလီုလာ်ဂှ် ကောပ်ကာဲဒၟံၚ် ဗွဲမစှ်ေကဵုသၞောတ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ အပ္ဍဲအခိၚ်မပိုၚ်ခြာလဝ်ဂှ် သွက်ဂွံဆုဲပြံၚ်ဒၞါဲစက်ကဵုမာဲဂမၠိုၚ် ဗွဲမဂီုကၠီုမာန် အကြာပွိုၚ်ဍုၚ်မွဲကဵုမွဲ ပ္ဍဲကဵုရးဒေသကေုာံတွဵုရးတအ်ဂှ် နကဵုဂကောံအလဵုအသဳမဆေၚ်စပ်ဂမၠိုၚ် ဘိုၚ်သဳကၠဳကဵုနဲကဲဂမၠိုၚ်တုဲ အခါထ္မံက်ရုပ်ရဴမ္ဂး သွက်ဂွံဘိုၚ်ထံက်ပၚ်ရီုဗၚ်ကဵုအိုတ်ဂှ် ဥက္ကဌကဝ်မယှေန် ဟီုလဝ်ရ။
ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံ ကမ္မတဳဗ္တိုက်သရိုဟ်ပေါဲရုဲမာဲအလီ နူကဵုကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန် MSFC ဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ရပ်စပ်စကာစက်ကဵုမာဲဟွံဂွံဂှ် စဳဇန်လဝ်ချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ပၞာန် မပလီုကၠေံဂီုကၠီုဍေံတံမာန်ဂှ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ကၠောန်အာကဵုဒကုတ် ကၠောန်အာအပ္ဍဲပွိုၚ်မွဲဂိတုတုဲ စက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ်ပၟိက်ဇၞော်တံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ရပ်စပ်စကာခိုဟ်ဟ်ဟွံဂွံ ပလံၚ်ဏာနၚ်မွဲဒၞါဲကဵုမွဲဒၞါဲ ညံၚ်ကၠောန်သ္ပဟွံဂွံ၊ ဘဲအန္တရာယ်လမျီုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်လေဝ် ညံၚ်ဟွံဂွံဒး၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီုဍေံတံလေဝ်ဂွံလီုလာ် ချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ပၞာန်သာ်ဏံ သွက်ဂွံကၠောန်အာဂှ် စဳဇန်လဝ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲအရာဒစဵုဒစး လ္တူပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်အာဂှ် ဆဝ်မ္ၚုဟ်အာညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ်ဂှ်တုဲ ချူဇန်အာ မဟာဗျူဟာမွဲဏောၚ် ကံၚ်ဇြဳဖေဝ်ဒရာဍုၚ်မန် သ္ဂုတ်သွာတ်လဝ် နူကဵုကောံဓရီုအလန်တတိယဂှ်ရ။
ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန်ဂှ်တှ်ေ လးဖျေံစဳဇန်လဝ် သွက်ဂွံကၠောန်ချဳဒရာၚ်အာပရေၚ်ပၞာန် နကဵုနဲကဲနာနာသာ် မပလီုကၠေံအကာဲအရာဂီုကၠီုဍေံတံဂွံတုဲ ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဟွံဂွံဂံၚ်စုတ်မာဲ၊ ညံၚ်ဟွံဂွံဒးဘဲလမျီုညးဍုၚ်ကွာန်တံ တိုက်ရိုက်ဂှ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကောံဓရီုပညဳပညပ်ဂှ် သဳကၠဳလဝ် အစဳဇန်သ္ဂောံကဵုအာတန်ဗ္တောန် ကုသ္ဇိုၚ်ဝန်မၚ်ရုၚ်မာဲ ရပ်စပ်အာစက်ကဵုမာဲတံ ကေုာံ သဳကၠဳလဝ် အရာမနွံပၟိက် သွက်ဂွံဒစးဒုၚ်ပလေဝ်လဝ် ပ္ဍဲအရာဆုဲပြံၚ်စက်ကဵုမာဲတံဂှ်ရောၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ရ။
ပရေၚ်ဖျေံကဵုကွတ် သ္ဂောံရပ်စပ်စက်ကဵုမာဲ၊ ကမၠောန်ဆုဲပြံၚ်စက်ကဵုမာဲ ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲတအ်ဂှ် သဳကၠဳလဝ် ကုကောန်ကဝ်မယှေန်ဂမၠိုၚ်၊ ကုဝန်ဇၞော်ရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရးဂမၠိုၚ် သီုကဵုတၠပညာစိုန်သကီုဂမၠိုၚ်တအ်ဂှ်ကီုလေဝ် ကဵုကၠုၚ်လဝ်သမ္တီ သောဲသောဲဗြောဲဗြောဲဂှ် ဟွံမွဲရ။
ကိုဝ်အေမေန်ထောန် ညးဒုၚ်တာလျိုၚ် ခရိုၚ်သဓီု ဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ်တှ်ေ နကဵုနဲကဲဇဳသာ် ဒစဵုဒစးအာ ပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဒှ်ပၞော်တိတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မသ္ပကၠေံညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ညံၚ်အာယုက်ဍိက်ဂွံဂၠိၚ်ဏံဂှ်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ်ရ။
“ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် မကဵုလဝ်မာဲ နကဵုဆန္ဒညးတံဂှ်ရဟေၚ် ဒှ်ပေါဲရုဲမာဲမလုပ်သၞောဝ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပေါဲရုဲမာဲပတောံ မဒှ်သွက်ပၞော်တိတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ မသ္ပကၠေံညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ညံၚ်အာယုက်ဍိက်ဂွံဂၠိၚ်ဏံဂှ်တှ်ေ ပိုယ်တံ စှ်ေစးဗ္တိုက်အာ နကဵုနဲကဲဇဳသာ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲကၠောန်ကၠုၚ်တုဲတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဏံဂှ် ရုဲစှ်ကၠုၚ်လဝ် ညးစၞးဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်ဂမၠိုၚ် နကဵုတၞးမာဲစက္ခူသၟးရ။ ဆ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဏံဂှ်တှ်ေ ပြံၚ်လှာဲကၠုၚ်အစဳဇန် သွက်ဂွံကဵုမာဲနကဵုစက်အဳလက်ထရဝ်နေတ် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ဌာနစက်ကဵုမာဲအဳလက်ထရဝ်နေတ် EVM ဂှ် နူကဵုကောံဓရီုအလဵုအသဳ မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ တုပ်လဝ်စိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဂှ် ဌာနသၞောဝ်ဓဝ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ထပ်ဂလိုၚ်ပ္တိုန်လဝ် ကဆံၚ်သၞာဲဒဴက္ဍိုက်ပ် ၅ ဒၞါဲ၊ ကဆံၚ်သ္ဇိုၚ်ဝန် ၂၀ ဒၞါဲတုဲ ပ္ဍဲကဵုသၟဝ်ကောပ်ကာဲ ဌာနသုနေသနကေုာံ စၟတ်သမ္တီဂှ် ဌာနပါ်စပ်ကဵု EVM ကေုာံ စရၚ်မာဲဂှ် ထပ်စုတ်လဝ်သၞာဲဒဴ ကေုာံ သ္ဇိုၚ်ဝန် ၂၈ ဒၞါဲရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵုပၠန်ဂတးသၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် ဒးဗလးလဝ်တဲ ၉၀ ဍုၚ်ပြၚ်ကီုလေဝ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်အလုံဍုၚ်မွဲ ၈၀ တၟံကၠံပြၚ်ရ။
ဥူဗညာ ညးအုပ်ကာလၟိဟ် ၂ ကံၚ်ဇြဳုအုပ်ဓုပ်ရးကရေၚ်ဍာဲ အခိၚ်ကာလအကြာ IEC ဂှ် ညံၚ်ပေါဲရုဲမာဲဟွံဂွံဒှ် နဲကဲစကာဇြဟတ်တုဲ ပလီုဂွံဂှ် နွံတုဲ နဲကဲဒှ်မာန်တံဂှ် ချပ်တုဲကၠောန်ဒၟံၚ်အိုတ်ရောၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြ်ၚလောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ ညံၚ်ပေါဲရုဲမာဲဂွံဒှ်ဂှ် ဂကောံလဵုမွဲမှ မၚ်ဂဇအ်ဗဵုမံၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဗီုပြၚ်ညးကဵုညး ပ္တိတ်ကၠုၚ်ဇြဟတ်အိုတ်ဏောၚ်။ ညအ်ဂှ် စကာဇြဟတ်တိုက်ရိုက်တုဲ ပလီုဂှ်လေဝ်နွံ၊ ဗီုပြၚ်ကၠောန်ဂွံတၞဟ်ဟ်တံဂှ်လေဝ် ချပ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုနဲကဲမဒှ်မာန်ဂမၠိုၚ် ဂၠါဲဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ပိုယ်တံ ဂွံတီကေတ်ရ။ ဆ္ဂး အရာတံဏံဂှ် ဟီုအခိၚ်လၟုဟ်လေဝ်ဟွံခိုဟ်ပုဟ်။ ညအ်ဂှ် ညံၚ်ပေါဲရုဲမာဲဂွိုအ်ဒှ်ဂှ် ချပ်ဂၞန်တုဲကၠောန်ဒၟံၚ်ညးသ္ကအ်အိုတ်ဂှ်တှ်ေ ပြဟ်ဟ်ဏံ ဟီုဂွံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲတ္ၚဲအာယုက်ကာလကာတၟေၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်မပပဵုပတိုန်ကေတ်လဝ်ဂှ်အိုတ် ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် ၃၁ တေံဂှ်မ္ဂး တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် နူကဵုကောံရီုဂီုကၠီုစဵုဒၞါတအ် မဖျေံကၠုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒးမံၚ်ရံၚ်မံၚ်ဏီဏောၚ်ဂှ် ဥူဗညာ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတအ်ဂှ်တှ်ေ ဒစဵုဒစးဗ္တိုက်သရိုဟ်အာ ပေါဲရုဲမာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဏောၚ် ကဵုလဝ်သမ္တီတုဲ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG လေဝ် သွက်ဂွံထပိုတ်ရိုဟ်ကၞက်သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန်ဂှ် ဝေၚ်အာပၞာန်ထ္ပက်ဇၞော်မွဲရောၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ်တှ်ေ ပါဲနူတိဍာ် မသၞောတ်ဗ္ၜတ်လဝ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာတိဍာ်တံဂှ်တုဲ အတိုၚ်အစဳဇန်မလးဖျေံလဝ်ဂှ် ရန်လဝ် သွက်ဂွံကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲကဵုရးဒေသကေုာံတွဵုရးတံဂှ်ရောၚ် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုရုပ်− MOI