(၅) သွက်ဂွံစဵုဒၞာ ဂဗုတ်ရာဇဝတ် ပ္ဍဲဒေသအပိုၚ်အခြာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ယှိုဲတြိဂံ အစောန်စရာဲ ညးပိုၚ်ပြဳအာဏာလဴ ဟၟဲဒှ်ဒၟံၚ်
လဴ၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ(၂၇)
ကမၠောန်စရာဲဍုၚ်၊ ပရေၚ်သွံရာန်ဂဥုဲၜူမာဲကီု သီုကဵုဂဗုတ်ရာဇာဝတ်ဗွဲမဂၠိုၚ်နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်လဴသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာ သွက်ဂွံဗဒေါံအာ ကိစ္စမၞုံပ္ဍဲဒေသ အပိုၚ်အခြာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ် ယှိုဲတြိဂံဂှ် ညးပိုၚ်ပြဳအာဏာလဴဂမၠိုၚ် အစောန်စရာဲဟၟဲရောၚ်ဂှ် သၟာကမၠောန် ကေုာံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ဂမၠိုၚ် ဟီုပါ်ပါဲကၠုၚ်ရ။
မွဲဒမြိပ်ၜဳမေဝ်ခေါၚ် ခရိုၚ် ဘိုဝ်ကဳအိုဝ် Bokeo မဒှ်ဒၞာဲ ကၟိန်ဍုၚ်လဴ၊ ဗၟာ ကေုာံသေံတအ် ကောံဇီုဂှ် ဒှ်ဒၞာဲကမၠောန်ဝေၚ်လံၚ်ဇျှၚ် ကေုာံ ကမၠောန်အာတရဴ သွက်ကောန်ဍုၚ်ကြုက်တအ် မွဲဒၞာဲတုဲ ဒၞာဲဂှ် စၟတ်သမ္တီကော်ဂးဒၟံၚ် တိဍာ်ကိုဝ်လိုဝ်နဳကြုက်အိုတ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုအပိုၚ်အခြာဒေသ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ်ဂှ် တာဒၞာလဝ်ပရေၚ်ညးပိုၚ်ပြဳအာဏာ လဴဂမၠိုၚ် လုပ်စိုပ်လေဝ် ဒှ်ရ။ နကဵုညးပိုၚ်ပြဳအာဏာဂမၠိုၚ် ယဝ်မိက်ဂွံလုပ်စိုပ် ပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသဂှ်မ္ဂး နွံပၟိက်ဒၟံၚ် တၚ်ကဵုအခေါၚ် နူဇရေၚ်ညးတာလျိုၚ် Kings Romana ကာသဳနိုဝ် ကြုက်ပိုၚ်ပြဳ ဂကောံဗွဝ်ကမၠောန် ဒအ်နဳယူခါမ်ပိုၚ်ပြဳလဝ်ဂှ်ရ။
ပရဲကမၠောန် ၈၀ တၟကၠံ နွံပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ် နွံသမၠဲဗလး ၃၀၀၀ ဟေတ်တာဂှ် ဂကောံဗွဝ်ကမၠောန် ဒအ်နဳယူခါမ်ဂှ် က္လိဂွံတုဲ အလဵုအသဳလဴ က္လိဂွံဆၜိုတ် ၂၀ တၟံကၠံဓဝ်ရ။
ပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသဂှ် ပြသၞာသၟာကမၠောန် ဒှ်ကၠုၚ်ဏောၚ် ဟီုရ။ ဒှ်ဗီုဂှ်တှ်ေ ဒးကော်ညးပိုၚ်ပြဳအာဏာ ပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသဂှ်ဟေၚ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ဗၠာဲသၟိၚ်ဘိုဝ်ကဳအိုဝ်တအ်ဂှ် ရီုဗၚ်ကဵုဍေံတအ်ဟွံမာန်ရ” ဂှ် ညးကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်ပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသဂှ်မွဲတၠ ဟီုကဵုဌာန်ပရိုၚ် RFA ရ။
သၟာကမၠောန်လဴ ကေုာံ သၟာကမၠောန် ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ် ဟိုတ်နူနွံဒၟံၚ် သၟဝ်ပရေၚ်ထိၚ်ဒဝ်ဍေံတအ်ဂှ်ရ ဒးဆက်စၠောံကဵု ညးပိုၚ်ပြဳအာဏာ ပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသဟေၚ်ရဂှ် ညးနွံတာလျိုၚ်ဂကောံဗၠာဲသၟိၚ် ဘိုဝ်ကဳအိုဝ်မွဲတၠ ဟီုသ္ပလဝ်ဒတန်ရ။
“အတိုၚ်ပကတိတှ်ေ ယူနေတ်အပိုၚ်အခြာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် နွံဒၟံၚ်တုဲ ဍေံတအ်ဂှ် ဒှ်ညးပသောၚ်ကလးကဵုပြသၞာ သွာၚ်ပ္ဍဲရ။ ပရေၚ်ပရောသ္ကာတ်မြဟ် နွံတှ်ေ တေၚ်ကဵု ညးပိုၚ်ပြဳအာဏာကဆံၚ်လတူတအ်ရ”ဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
အပိုၚ်အခြာဒေသ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ် ယှိုဲတြဂံဂှ် စပ္တန်ကၠုၚ်ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၀၇တုဲ ဂကောံဗွဝ်ကမၠောန် ဒအ်နဳယူခါမ် ကေုာံ ဥက္ကဌကြုက် ဂျောၚ်ဝေတအ် က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ရေၚ်တၠုၚ်လဝ်ရ။
အပိုၚ်အခြာဒေသပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ်ဂှ် ဒှ်ဗွိုၚ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဂွံအခေါၚ်တိတ်ဗၠး နူစေဝ်ပၞောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကဆံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်တုဲ နူလပါ်အလဵုအသဳ ဟွံလအ်ဟွံလအ် ယှအ်ဖျေံကဵုအခေါန်ၚာၚ်တုဲ သၟာကမၠောန် ကၠောန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲအပိုၚ်အခြာဒေသတအ်ဂှ်လေဝ် အုပ်ဓုပ်ဒၟံၚ်ကဵု သၞောဝ်ဥပဒေတၞဟ်ခြာရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၈ဂှ် ဌာနပရေၚ်ဘဏ္ဍာအမေရိကာန် လလောၚ်တြးကၠုၚ်လဝ် ဇာနှိက်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဂျောၚ်ဝေဂှ် ဒဒှ် “ဂကောံဂဗုတ် ၜက်ကၠောံကၟိန်ဍုၚ်”တုဲ ကေတ်လဝ်အရေဝ်ဖျေံလဝ်ဒဏ် ညးကီု သီုကဵုပူဂဵုတၞဟ် နွံပ္ဍဲလဴ၊ သေံ၊ ကေုာံဟံၚ်ဂံၚ် ကေုာံ ကုမ္ပဏဳပိကုမ္ပဏဳရ။
ဗွဝ်ကမၠောန် ဂျောၚ်ဝေက္ဍိုက်က္ဍိုပ် အပိုၚ်အခြာဒေသ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ် ယှိုဲတြိဂံ ကၠောန်လဝ်ဂှ် ပရေၚ်သွံရာန်ဂဥုဲၜူမာဲ၊ ပရေၚ်ကူဒၠုက်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်ဖျေံခဝါသြန်၊ ပရေၚ်ကဵုကေတ်လာဘ် ကေုာံ ပရေၚ်ကူဂတးသတ်ဂြိုပ်အရိုၚ်တအ်ဒှ်တမ် အမှုဂဗုတ်တအ်ဂှ် နူ King Romans နွံပ္ဍဲ အပိုၚ်အခြာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တၟေၚ် မွဲကဆံၚ် ကလိလောန်ဒၟံၚ် လောဲလောဲရဂှ် ဌာနပရေၚ်ဘဏ္ဍာအမေရိကာန် ရေၚ်တၠုၚ်ကၠုၚ် ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်လဝ်အရေဝ်ဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
Ref; RFA