လ္ဂုၚ်၊ ဂျာန္နဝါရဳ (၁၇)
ဂကောံပရဟိတ မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးတံကဵု ရးဒေသဇၞော်တံ ညံၚ်သ္ဂောံသာဍုက်ကေဝ်ဆာန်ကၟိန်ကၠုၚ်တံဂှ် ရေၚ်တၠုၚ်တုဲ သွက်ဂွံစန်ဒက် ပရေၚ်သ္ဂောံရပ်စပ်စကာ နဒဒှ်ရဲကဵုပရိုၚ်သၟးဟွံက သီုကဵုပ္ဍဲပရေၚ်ပၠန်ဂတးတံမာန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စၞောန်ကၠုၚ်သ္ၚိတ်တ်ရ။
သွက်ဂွံစန်ဒက် ပရေၚ်သ္ဂောံစကာ ဂကောံပရဟိတတံ ပ္ဍဲလၟေၚ်ကမၠောန်လၞိန်ဗပိန် ပွပကီုပရာပ်တံမာန်ဂှ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်လိက်စၞောန်ပၞုက် မမံက်တိတ်အာ ကြဴနူကောံဓရီုဗဟဵု ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပလီု ပွပကီုပရာပ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ (၂၃) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်ရ။
လိက်စၞောန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပ္ညုၚ်ကၠုၚ်သ္ၚိတ်တ် သွက်ဌာနဝန်ဇၞော်၊ ဂကောံဗော်သွး မဆေၚ်စပ်တံ ဂွံရေၚ်တၠုၚ် ကုတၚ်စၞောန်အပံၚ် (၃၀) တၚ်ပြၚ် သီုကဵုပါလုပ်စၟတ်သမ္တီကောံဓရီု ကြဴနူကောံဓရီု ဂကောံဗဟဵု ပရေၚ်ဗ္တိုက်ပလီု ပွပကီုပရာပ်တုဲဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၁၀) တေံ မံက်တိတ်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုလိက်စၞောန်ပၞုက်ဂှ် ပ္ဍဲပရေၚ်လၞိန်ဗပိန်ပကီုပရာပ်တံဂှ် ပ္ဍဲကဵုရးဒေသဇၞော်တံ ကေုာံ တွဵုရးတံ ဂကောံပရဟိတတံ ညံၚ်ဂွံဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ကဵု သွက်သ္ဂောံဂွံ ပွမရေၚ်တၠုၚ်ပူဗိုၚ်၊ ပွမဍုက်ကေဝ်ဆာန်ကၟိန်၊ ပွမရှ်ေသှ်ေပတှ်ေတံဂှ် စွံအဓိက သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်အိုတ်ဂှ် စၞောန်ပ္ညုၚ်လဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် နကဵုရးဒေသဇၞော်တံကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်တံ သွက်သ္ဂောံရပ်စပ် သၠဲပ္တိုန်ပံၚ်ဖျပ် ဇြဟတ်ပရဟိတတံ ဂၠိုၚ်ၚ်ဂှ်ကီု၊ စန်ဒက် ဂကောံစဵုဒၞါဒေသန္တရ၊ ဂကောံပရေၚ်ဂီုကၠီုညးဍုၚ်ကွာန်တံ ကေုာံ ဂကောံပရဟိတတံ မာန်မှဟေၚ် ကလိဂွံပရိုၚ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ညးတာလျိုၚ်မွဲတၠ နူဂကောံပရဟိတမွဲဂကောံ ဖျေံသ္ဇိုၚ်တွဵုရးရခေၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ယဝ်ရပလံၚ်ဗစိုပ်လိက် ကုဂကောံပရဟိတ သွက်ဂွံပံၚ်တောဲ ကုဍေံတံဟီုမ္ဂး သ္ဇက်ဂွံဒုၚ်တဲနွံ ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ယဝ်ရပလံၚ်ဗစိုပ်လိက် ကော်ဘိက်ကၠုၚ်မ္ဂး ပိုယ်တံဂှ် ကၠောန်ပရဟိတသၟးရဏောၚ်၊ စပ်ကဵုလ္ပာ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်တုဲ ကုလ္ပာ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ပိုယ်တံ အဆက်စပ်ဟွံမွဲပုဟ်၊ သ္ဇက်ဂွံဒုၚ်တဲလေဝ် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ဒးဟီုဏောၚ်၊ ပိုယ်တံ ပ္ဍဲကဵုဒၞါဲဖံက်ပ္ကဝ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တံဂှ် ဒးပါလုပ်ဆက်စပ်အာ တၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်၊ ဗီုဏံဂှ် ကၠောန်ဟွံထေက်ပုဟ်ထေၚ်ကေတ်ရ၊ ဆ္ဂး ပိုယ်တံဂှ် ကၠောန်ပရဟိတ သၟးရ၊ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုယ်တံဂှ် ဟွံဆေၚ်ကဵု ပရေၚ်ပၞာန်ပုဟ်၊ ပိုယ်တံ ကၠောန်မံၚ် ပရေၚ်ရီုဗၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်တံဏောၚ်၊ ယဝ်ရဍေံတံ ပလာပ်ပထုဲကၠုၚ် ကုပရေၚ်ရီုဗၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်တံရောၚ်ဟီုမ္ဂး အရာမ္ဒးဟီုထေက်တံဂှ် ဒးဟီုတွဵုဏောၚ်” ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုစၟတ်သမ္တီကောံဓရီု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန်စိုတ်ဓာတ် ဂကောံမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ကမၠောန်ပရဟိတတံ ကေုာံ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန် ပရေၚ်ဆက်ဆောံ မဍုက်ကေဝ်တံဂှ်လေဝ် ပါလုပ်ရ။
ညးတာလျိုၚ်မွဲတၠ နူဂကောံပရဟိတမွဲဂကောံ ဖျေံသ္ဇိုၚ်ရးသက်ကိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒၟါနူကဵုကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ရီုဗၚ်ဂိယဲတံ၊ တၚ်နွံပၟိက်ဆီတံ ကေုာံ ပလံၚ်ဗစိုပ်ဏာနၚ်ကဵု ကုမၞိဟ်ယဲတံဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်အာဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟီုရ။
“ပိုယ်တံဂှ် ကၠောန်ဟွံပြေပြံၚ်ပုဟ်၊ အရာမဒးရေၚ်တၠုၚ် မပိုယ်တံ ဟီုနူကၠၚ်ဂှ်ရ ဒးကၠောန်ဏောၚ်၊ အကာဲအရာဗီုလဵုဒှ်ဒှ် သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီုပိုယ်တံဂှ်လေဝ် ပၟိက်ဇၞော်ရ၊ နဒဒှ်ရီုဗၚ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ ပိုယ်တံဂှ် ဒှ်သဘဴမံၚ်အကြာရ၊ မိက်ဂွံသ္ဂးဂှ်တှ်ေ ပိုယ်တံ ကၠောန်အာ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တံရဏောၚ်၊ လ္ပာ်ပရေၚ်စဵုဒၞါတံ မုတံ ဗီုတံဏံဂှ်လေဝ် ပိုယ်တံ ဟွံကၠောန်အိုတ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ် နူကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ပ္ဍဲအရာဆက်စၠောံသၟာန်သၟုက် ကုဂကောံပရဟိတ မၞုံတွဵုရးလ္ၚဵုတံကဵု ရးဒေသဇၞော်တံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ စန်ဒက်ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ် ဂကောံပရဟိတတံ မွဲမွဲသာ် ဟွံမွဲဏီပုဟ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးတာလျိုၚ်မွဲတၠ နူဂကောံပရဟိတမွဲဂကောံ ဖျေံသ္ဇိုၚ်ရးလ္ဂုၚ်ဂှ်လေဝ် နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ယဝ်ရစန်ဒက်ကၠုၚ် သွက်ဂွံပံၚ်တောဲကဵု ဍေံတံမ္ဂး ဟိုတ်နူဆက်ကၠောန်အာ ကမၠောန်ပရဟိတဏံရဏောၚ်ဂှ်ရ ပလီုကၠေံဂကောံမ္ဂးလေဝ် ဒးပလီုရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“ပိုယ်တံဂှ် ဟိုတ်နူကၠောန်ပရဟိတ ဓမ္မတာဓဝ်ဂှ်ရ စန်ဒက်မ္ဂးလေဝ် ဆက်ကၠောန်အာ ပရဟိတရဏောၚ်ဂှ် ဟီုဏောၚ်၊ ပိုယ်တံဂှ် နကဵုဂကောံဇကုအပိုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ဂကောံ မဒက်ပ္တန်လဝ် နကဵုအလဵုဇကု မသ္ကိုပ်သ္ကဒၟံၚ်ဂှ်ရ ဆက်ကၠောန်အာ ကမၠောန်ပရဟိတမွဲဟေၚ်ရဏောၚ်၊ အတိုၚ်ဗီုပြၚ်ညးတၞဟ်ကၠောန်ရ ဒးဗက်ကၠောန်ဏောၚ်၊ ပလီုကၠေံဂကောံမ္ဂးလေဝ် ဒးပလီုဏောၚ် ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဒးဆက်ကၠောန်အာ ဗီုပြၚ်ဏံရမ္ဂးလေဝ် ကၠောန်အာဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဂကောံပရဟိတတံ၊ ဂကောံပရေၚ်မၞိဟ်တံဝွံ ၜိုန်ရဂ္စါန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံရီုဗၚ်ကဵု ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပ္ဍဲကဏ္ဍပရေၚ်ပညာ၊ ပရေၚ်ထတ်ယုက်၊ ပရေၚ်ဝေါဟာမၞိဟ် ကဏ္ဍနာနာတံ ဗွဲမဗၠးၜးကီုလေဝ် ပရေၚ်ရပ်ဒက်ဘပဠ နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ သွက်ဂွံပါလုပ်ကဵု ပ္ဍဲကမၠောန်ပရေၚ်ခၞံပ္ကောံစရၚ်မာဲ သွက်ပေါဲရုဲမာဲ မကၠောန်ဗဒှ် ပ္ဍဲသၞာံဏံဂှ် သွက်ဂွံကဵုတန်ဗ္တောန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ သတ္တာဟဒုတိယ တုဲကၠုၚ်တေံ ဆက်စၠောံစန်ဒက်ကၠုၚ် ဂကောံပရဟိတ ရးလ္ဂုၚ် မၞုံပွိုၚ်ဍုၚ်လ္ၚဵုတံဂှ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဗော်ကျခိုၚ်ယျေ ဒပ်ပၞာန်မၞုံလက္ကရဴတံဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ (၇) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဆဵုဂဗလဝ်ကဵု ကောန်ဂကောံ (၂၃၀) ပြၚ် နူကဵုဂကောံရီုဗၚ်ပရေၚ်မၞိဟ် (၂၉) ဂကောံ မၞုံအပ္ဍဲရးလ္ဂုၚ်တံဂှ်တုဲ ဟီုဂးလဝ် ကိစ္စပရူပရာ သွက်ဂွံပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဗော်ဂှ်ရောၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)