မတ်မလီု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ (၇)
ကာလမလလောၚ်တြးလဝ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် အကာဲအရာကာလကာတၟေၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထပ်ပပဵုပ္တိုန်အာယုက် (၆) ဂိတုပၠန်၊ လလောၚ်တြး ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန် သွက်ပေါဲရုဲမာဲတံဂှ်ဝွံ ဒှ်ဆအယာံမာတ်ပွဗျဵုတဟၚ်အဝဵုဓဝ်ရတုဲ ပွမလုပ်သၞောဝ် ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ဒဒှ်ရဟွံဒှ်ဒတုဲဏီဂှ်ကီု ကေုာံ ကၟိန်ဍုၚ်ဝွံ ဒဒှ်ရအကာဲအရာသာမညဟွံသေၚ် ပ္တိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်ဂှ်ရ ထပ်ပပဵုပ္တိုန်ကဵုလဝ်အာယုက်ရောၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
နူကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် မပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ်ဂှ် ညးမတိုန်စိုပ်ကောံဓရီု ကံၚ်ဇြဳဂီုကၠီုစဵုဒၞါအိုဿီုကီု ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်လေဝ် တုပ်လဝ်စိုတ်ကီုဂှ်ရ ထပ်ပပဵုပ္တိုန်ကဵုလဝ်အာယုက် နူဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ(၁) သၞာံ ၂၀၂၃ ဒဵုကဵု (၆) ဂိတုဂတဏံရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် ကေအာန်ယူ ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳဂှ် နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အာယုက်ထပ်ပဵုပ္တိုန်လဝ် (၆) ဂိတုဏံအိုတ်မ္ဂး ဂတဏံလေဝ် ဆက်ထပ်ပပဵုပ္တိုန်ဒၟံၚ်ဏီဂှ်ကီု ပြဝဍေံတံဝွံ ဒှ်ဆပွဗျဵုတဟၚ်အဝဵုသၟးရဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“ဍေံကဵုဍေံ မုမှဟွံမွဲဒၟံၚ်ဂှ် ပပဵုပ္တိုန်တြဴဂိတုတံ၊ ပပဵုပ္တိုန်မွဲသၞာံ၊ ၜါသၞာံတံ ဗက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ပြး။ မဟွံမွဲဂှ် ညံၚ်ဟွံမွဲရ ပိုယ်တံ ဒးစွံဏောၚ်။ မဍေံတံဟီုဂှ်လေဝ် မုမှဟွံကလၚ်ပုဟ်။ ဍေံတံဂှ်တှ်ေ ဂၠုဒၟံၚ်ကဵုအဝဵုတုဲ ပပဵုပ္တိုန်တြဴဂိတုတုဲမ္ဂးလေဝ် တြဴဂိတုအိုတ်ဟွံမာန်တံ ဗက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ဏီဏောၚ်။ ဖအိုတ်အခိၚ်တုဲ သ္ဇက်ဂွံသဳကၠဳကဵု မၞိဟ်ဗီုတံဏံဂှ်လေဝ် ဟွံမွဲပၟိက်ပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပပဵုပ္တိုန်လဝ် အာယုက်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ (၂) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်လေဝ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန် (Martial Law) ပွိုၚ်ဍုၚ် (၃၇) ပွိုၚ်ဍုၚ် ပ္ဍဲကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရး (၈) တံရ။
ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ဂမၠိုၚ် တွဵုရးကရေၚ် ပွိုၚ်ဍုၚ်လှာဒကှ်၊ ပွိုၚ်ဍုၚ်ကအ်ကြိက် ကေုာံ ပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် တွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ်ဝွံ ဒှ်ပွိုၚ်ဍုၚ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲသၟဝ်ထိၚ်ဒက် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU တံမဒှ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မလလောၚ်တြးလဝ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်တံဝွံ ဖံက်ပ္ကဝ် သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်တုဲ ဟိုတ်နူဒှ်ဂကောံဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ်ရ မုမှသွက်ဒးကလၚ်ဟွံမွဲတုဲ သ္ဇက်ဒးကၠောန်နွံတံဂှ်ဟေၚ် ဆက်ကၠောန်အာရောၚ်ဂှ် ပဒိုဝ်သဝ်တဝ်နဳ ကလေၚ်ဟီုလဝ်ရ။
“သၞောဝ်သ္ဇိုၚ် ၂၀၀၈ အလဵုဍေံတံ မချူဓဇက်လဝ်ဂှ်လေဝ် အလဵုဍေံတံရ ဝးပ္ကဝ်တုဲ ပလီုထောံယျလေဝ်။ လၟုဟ် မုမှဟွံမွဲရပုဟ်။ မုမှ သွက်ဂွံဒးဗက်ဟီုမံၚ်ဟွံမွဲပုဟ်။ မွဲပၠန်ဂှ် မုရောဟီုမ္ဂး ကၠာဂွိုအ်ကၠောန်မဏံဂှ် မုတၟေၚ်ရော ပ္ဍဲဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဗီုမိက်ဂွံဂစိုတ်ဂှ် ဂစိုတ်၊ ဗီုမိက်ဂွံကၠောန်ဂှ် ကၠောန်၊ ဂြာတ်ဗုမ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ၊ ပန်ပှော်လွဟ်ဇၞော်တံ၊ အရာမကၠောန်ဟွံချိၚ်ဆတံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အရိုဟ်တ္ၚဲတုဲ မုတၟေၚ်အာကီုရော။ ဗက်ကၠောန်ဒၟံၚ်မာယှေဝ်လဝ်ဏံဂှ်။ ညံၚ်မၞိဟ်အပ္ဍဲဍုၚ်တံကီု မ္ၚးဍုၚ်တံကီု မတ်ဂွံဂေတ်ဂှ် ဒှ်ကိစ္စဗက်ကၠောန်ဒၟံၚ်သက်က်ရဏောၚ်။ ဍာံဍာံဂှ် ပ္ဍဲဍေံဂှ် မုမှဟွံမွဲရပုဟ်။ အလဵုဍေံဂှ် မၞိဟ်ဟွံလုပ်သၞောဝ်ပေၚ်ၚ်၊ မုမှ သ္ဇက်ဂွံဟီုဟွံမွဲပုဟ်။ ပိုယ်တံလေဝ် မုမှသ္ဇက်ဂွံကလၚ်ဟွံမွဲပုဟ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ မဇကုမဒးကၠောန်တံဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ရ နွံ” သာ်ဝွံ ဟီုရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် မလလောၚ်တြးလဝ် အမိၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်တံဂှ် ကိစ္စပရေၚ်ဂီုကၠီု၊ ပရေၚ်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန် မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲပရေၚ်အုပ်ဓုပ်တံသၟးဟွံက သီုကဵုကိစ္စပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်တံဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ကၠောန် ကုသ္ကိုပ်ရးပၞာန် ကေုာံ သ္ကိုပ်ကောပ်ကာဲဒေသ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံရ။
ပ္ဍဲကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ပၞာန် နူပွိုၚ်ဍုၚ် မလလောၚ်တြးလဝ် ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်တံဂှ် စၟဳစၟတ်စဳရေၚ် ပရေၚ်က္တဵုသပုန် ကၟိန်ဍုၚ်၊ ပရေၚ်ပလီုယၟုအလဵုအသဳ၊ ဒုဟ်ဒဏ် လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်အက်ဥပဒေလွဟ်လက်နက် ၝောံပိုဒ် ၅၀၅ ဂမၠိုၚ်၊ ဂဗုတ်ဂစိုတ်မၞိဟ်၊ ပွမဆဝ်မ္ၚုဟ် ညံၚ်ညးဒုၚ်ကာအလဵုအသဳမွဲတၠ ဂွံကလိလောန်ဒုဟ်ဒဏ်တံ မပါလုပ် အပံၚ်ဖအိုတ် (၂၃) ဂကူ မာန်ရောၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးပါလုပ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ၜိုန်ရလလောၚ်တြးလဝ် ထပ်ပပဵုပ္တိုန် ပရေၚ်ဒေါအ်ပန်ပှော် ကုဂကောံရပ်လွဟ်ပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ မွဲသၞာံကီုလေဝ် သီုကဵုပါလုပ် ကေအာန်ယူ ကုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်တံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်မံၚ်တုဲ ပွမဗ္တိုက်ကဵုက္ၜၚ်ကျာတံလေဝ် ဆက်ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)