မတ်မလီု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ (၉)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် အပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပွိုၚ် (၂) သၞာံပြၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူအကြေပ်အဂြတ်နာနာသာ်တုဲ ကမၠောန်လွဳစာၚ်ပူဂဵုတံ ကြပ်သီုဖအိုတ် ဒးဒေါအ်ဇူထောံယျဂှ် တၠကမၠောန်လွဳလွတ်တိရစ္ဆာန်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ကမၠောန်လွဳစာၚ်ပူဂဵုတံဝွံ ဟိုတ်နူကပေါတ်တမ် အရပ်စပ်ပ္ဍဲပရေၚ်လွဳလွတ်တိရစ္ဆာန်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵု ၚုဟ်စၞတံ၊ ၚုဟ်ဂဥုဲတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ကဵုဆကီု၊ ခရိတ်သိုၚ်ခၞံရုၚ်စာၚ်တံ အိုတ်ဂၠိုၚ်ကီု၊ ခရိတ်အိုတ်နာနာ ကေုာံ ၚုဟ်လိၚ်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ကမၠောန်ဂမၠိုၚ် ဒးဒေါအ်ဇူကၠုၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်တေံဂှ် ကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန်တံဝွံ ဟိုတ်နူကဵုဖျုန်တက်လဝ်ဍာ်ကလောံ မလုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဟွံလုပ်သၞောဝ် နူကဵုဍုၚ်သေံတံဂှ်ရ ပြိုၚ်ဗွဝ်ဖျာဟွံမာန်ရတုဲ ကမၠောန်ဂမၠိုၚ် ဒးဒေါအ်ဇူကၠုၚ် ဒတုဲရ။
တၠကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန်မွဲတၠဂှ် ကမၠောန်လွဳစာၚ်ပူဂဵု ညးမွဲပိုၚ်တံဂှ်ဝွံ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာဂှ် ဟိုတ်နူအစောံစရာဲပြိုၚ်လွဳကဵု ကမ္ပဏဳဇၞော်ဇၞော်တံ ဟွံမွဲသၟးဟွံက သီုကဵုအခက်အခုဲနာနာသာ်တံတုဲ ကမၠောန်ဟွံအောန်နူကဵု (၈၀) တၟံကၠံ ဒေါအ်ဇူအာယျဂှ် ဟီုရ။
“ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ဒေါအ်ဇူထောံယျ။ သှ်ေဂှ် ၜိုတ်ညိညရ သှ်ေဏောၚ်။ မွဲပၠန်ဂှ် ရုၚ်နူကဵုကမ္ပဏဳဇၞော်ဇၞော်တံ လွဳဒၟံၚ်တံဂှ် ဍေံဂှ် နွံကၠုၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်ရ ညးဒေသ မဝဳဒၟံၚ်ညိညတံဂှ်တှ်ေ ပြိုၚ်ကဵုဍေံတံတုဲ ကၠောန်ဟွံမာန်ရပုဟ်။ ဒးဒေါအ်ဇူထောံကမၠောန်တံအိုတ်ရ။ လၟုဟ်ဂှ် ပိုယ်တံချိၚ်ခယျကေတ်ဂှ်တှ်ေ ရုၚ်စာၚ်ခၟာဲ ၜိုတ် ၈၀ တၟံကၠံဂှ် ဇူအာယျ။ သွက်ဖျုန်ဂှ်တှ်ေ ၜိုတ် ၇၀ တၟံကၠံဂှ် ဒေါအ်အာယျ” သာ်ဝွံ ညး သ္ဂးရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် ညးမလွဳဒၟံၚ် အပ္ဍဲဒေသ ၜိုတ်မာန်ကဵုမာန်တံဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒးကလေၚ်ရာန်ကေတ်ဒၟံၚ် ကပေါတ်တမ်ရိုဟ်တံ နူကဵုကမ္ပဏဳဇၞော်ဇၞော်တံမွဲကဆံၚ်ဂှ်ရ ခရိတ်ဂမၠိုၚ် သာအိုတ်ဂၠိုၚ်တုဲ သီုကဵုဒုၚ်ဒဏ် ကမ္ပဏဳဇၞော်ဇၞော်တံ ဝေၚ်ၚုဟ် အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာတံ ဟွံမာန်တံကီုဂှ်ရ ကျဗြံတုဲ ဒးဒေါအ်ဇူထောံ နွံဂှ် သ္ဂးရ။
တၠရုၚ်လွဳတိရစ္ဆာန်မွဲတၠဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူၚုဟ်ကပေါတ်တမ် ပရေၚ်လွဳတိရစ္ဆာန်တံ သၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ကဵုဆဂှ်ရ စာၚ်ဂှ် ဟွံလွဳဗီုကၠာတေံရတုဲ လ္ၚဵုတံဂှ်မ္ဂးတှ်ေ သွံရုၚ်စာၚ်တံဂှ်တုဲ အာစိုပ်ဍုၚ်မွဲလ္ပာ်တေံတုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ်ကလောန်တံ နွံကၠုၚ်ရဂှ် သ္ဂးရ။
“အရိုဟ်တွဵုတှ်ေ နူစကၠာဂှ် လွဳစာၚ်ၝောံပၠိုၚ်ၚ်၊ လၟုဟ် ဂွံလွဳဟီုဂှ်တှ်ေ စၞမွဲရိုက်ဂှ် ဒှ်မံၚ်ဒ္စါံဠက်ပြၚ် ဒ္စိတ်ဠက်ယျ။ စာၚ် ၁၀၀ တှ်ေ အောန်အိုတ်ဒးဗ္စကၠံရိုက်ဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ၜိုတ်ဒ္စိတ်စှော်ကိုဋ်ဂှ် နွံဏောၚ်။ ဂဥုဲစဵုဒၞါတံဂှ်လေဝ် လ္တူနူကၠာတေံဂှ် ဒှ်အာၚုဟ်ၜါဆယျ။ အကြာဏံဂှ် ချိုတ်အာတံမုတံမ္ဂးလေဝ် သွက်ဇကုဂှ် ဆောံလေၚ်ဒးဂိတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်။ ပရဲပရာတံ ဟွံသှ်ေစကွေံကွေံပုဟ်။ အကြာဏံဂှ်ယဲကၠောံတုဲ ချိုတ်တံဂှ် ၜိုတ်ကၠံတှ်ေ သွက်ဇကုဂှ် ၜါစှော်၊ ပိစှော်ဂှ် ကျအာယျ။ အကြာဏံ ကောန်စာၚ်တံဏံ မွဲမ္ဂး စွံထောံ ၁၅၀၀ ကၠာ။ စာၚ်ကၠံမ္ဂး စှ်သုန်ကိုဋ်၊ မုမှဟွံသှ်ေပုဟ်။ သွံရုၚ်စာၚ်တုဲ မုဟွံလွဳမွဲသာ် အာကၠောန်ထောံကလောန် ဍုၚ်မ္ၚးတံအိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ညးမကၠောန်ကလောန် လွဳစာၚ်တံဟီုမ္ဂး အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာဂှ် ဟိုတ်နူကျဒၟံၚ်ဂှ်ရ ကၠောန်ပရေၚ်လွဳတိရစ္ဆာန် ဗီုကၠာတေံ ဟွံမာန်ရတုဲ ယှအ်တုဲကၠောန်ဒၟံၚ်တံ နွံတုဲ မၞိဟ်ဒေါအ်ဇူထောံဒတုဲတံလေဝ် နွံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဟိုတ်နူကမၠောန်လွဳစာၚ် အပ္ဍဲဒေသတံ ဒေါအ်ဇူကၠုၚ်ဂှ်ရ နကဵုညးမစိုန်သ္ကီု ပ္ဍဲကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန်တံ ဒမြိပ်ဒှ်ကၠုၚ် ကလောန်ကၟိတ်ဟွံမွဲတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ ဟိုတ်နူအာစိုပ်ကၠုၚ် ဍုၚ်မွဲလ္ပာ်တေံ နူကဵုဂၠံၚ်တရဴ ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ်ရ မွဲဏှမွဲဏှဟီုဂွံ ဒးဒုၚ်ရပ်ဒၟံၚ်တံ နွံကၠုၚ်ရ။
ကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန် အပ္ဍဲဒေသ ကြပ်သီုဖအိုတ်တံ ယဝ်ရဒေါအ်ဒေၚ်ကၠုၚ် ဍာ်ဇမၠိၚ်မ္ဂး ပွမကၠောန်ပ္တိတ်ဖျုန် အပ္ဍဲဒေသတံ အောန်စှ်ေကၠုၚ်မာန်တုဲ ယဝ်ရဖျုန်တက်လဝ်ဍာ်ကလောံ နူကဵုဍုၚ်မွဲလ္ပာ်တေံ လုပ်ကၠုၚ် ကဵုဂအုံဗွဝ်မ္ဂး သွက်ပရေၚ်ထတ်ယုက် ညးဒေသတံဂှ် အန္တရာယ်နွံကၠုၚ်မာန်ရောၚ် တၠကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန်တံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် နဒဒှ်ကမၠောန်ပရေၚ်လွဳတိရစ္ဆာန်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်လွဳက၊ ကၠိက်၊ စာၚ်ခၟာဲ၊ စာၚ်ဖျုန်တံအဓိကတုဲ ကမၠောန်လွဳဗ္ၜေံ၊ အဒါ၊ ဂၠဴ ကေုာံ ဂစေံ ( ဒဂိုတ်) တံဂှ်လေဝ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ညိညတံနွံတုဲ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ကမၠောန်လွဳတိရစ္ဆာန်ကြပ်သီုဖအိုတ် သွက်ဂွံဆက်ဒတူလိုၚ်ဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အခုဲတံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)