မတ်မလီု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ (၁၅)
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ် မက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဂှ်ကဵု ပရေၚ်ဒုၚ်လျိုၚ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုဟွံမွဲတံရဂှ်တုဲ လ္တူကဏ္ဍအာတရဴဂှ် အရာမဇီုကပိုက်ဇၞော်ဇၞော်တံနွံတုဲ စှ်ေကၠုၚ် ဒဵုကဵုအကာဲအရာ ဒးဂွိၚ်တံရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်အာတရဴတံကဵု ရဲထ္ၜးဂၠံၚ်ကၟုဲတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ကမၠောန်အာတရဴဍုၚ်ဗၟာဝွံ အပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပွိုၚ် (၂) သၞာံဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်လဝ် ကဆံၚ်အကာဲအရာပရေံအိုတ်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဒေသ ညးအာတရဴလုပ်စိုပ်ဒၟံၚ်ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵု ဗကာံ၊ အေန်လေဝ် ကေုာံ ကျာ်ဣသိယဵုတံဂှ် မၞိဟ်အာတရဴလုပ်စိုပ်တံ စှ်ေကၠုၚ် တီတီဒှ်ဒှ်ရ။
ပၞောဝ်ကဵုဏံဂှ် ကျာ်ဣသိယဵု လၟေၚ်သၞာံ မၞိဟ်ကၠုၚ်လ္ၚောဝ်ကျာ် အပ္ဍဲဍုၚ် မ္ၚးဍုၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုပြကောဋိကိုဋ်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၂ ကဵု သၞာံဏံ ဒဵုကဵုဂိတုဂျာန္နဝါရဳအိုတ်ဂှ် ညးအာတရဴလုပ်စိုပ် (၆၀,၀၀၀) ပြၚ်ဓဝ်ဟေၚ် နွံလဝ်ရ။
ပ္ဍဲရာသဳအာတရဴဍုၚ်ဗၟာ သၞာံဏံ နူဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စဵုကဵုဂိတုမာတ်အိုတ်ဂှ် လၟိဟ်ညးအာတရဴ အပ္ဍဲဍုၚ် မ္ၚးဍုၚ် ယအ်စှ်ေကၠုၚ် တီတီဒှ်ဒှ်တုဲ ဣဏံဝွံ ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကေတ်ကဵုတာလျိုၚ် ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဟွံမာန်တုဲ ဒှ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်အာတရဴတံ ထံက်ထ္ၜးလဝ်အိုတ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ယဝ်ရရေၚ်တၠုၚ် အကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ်ဟွံညိၚ်ဝတ်ဏံ ဗွဲမပြဟ်ဟွံမာန်မ္ဂး ကဏ္ဍအာတရဴဝွံ ဒဵုကဵုဒးဂွိၚ် ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ဥက္ကဌ ဂကောံတၠကမၠောန်အာတရဴဍုၚ်ဗၟာ ဥူနံၚ်ၚ်ဟာန် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ကၠာတေံဂှ်တှ်ေ ရဲအာတရဴလ္ပာ်အညာတေံဂှ် နွံဒၟံၚ်လၟိုန်ဏောၚ်။ လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ဍုၚ်ဗကာံဂှ် အာမံၚ်ညးသ္ကအ်ဖိုအ်ရ။ ပ္ဍဲဍုၚ်ဗကာံဂှ် ပြသၞာဇၞော်ဇၞော်ဂှ် ဟွံမွဲဏီပုဟ်။ ၜိုန်ဟွံမွဲကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ကွာန် ဗ္ဒါဲဗ္ဒါဲတံဂှ် ပြသၞာပရေၚ်ဂီုကၠီုတံ နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ရဲအာတရဴဍုၚ်ဗကာံဂှ် စှ်ေအာမာန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် လၟေၚ်တရဴသွံလဝ်တုဲတုဲတံဂှ် ပ္ဍဲဂိတုမွဲကဵု ဂိတုၜါစဏံဂှ်တှ်ေ လၟေၚ်တရဴသွံလဝ်တုဲတုဲတံဂှ် နွံဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။ ကၟုဲအာတရဴ မကၠုၚ်စိုပ် ပ္ဍဲဂိတုၜါအိုတ်ဏံကဵု ဂိတုပိဏံဂှ်တှ်ေ အောန်အာတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ ညး သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်အညာ ဒေသဗကာံမၞုံ ဒၞါဲညးအာတရဴ အပ္ဍဲဍုၚ်မ္ၚးဍုၚ်တံ ကၠုၚ်ဂၠိုၚ်တံဂှ်လေဝ် ပေါဲဗ္တိုက်သွက်ပၠန်ဂတး မွဲလ္ပာ်ကုမွဲလ္ပာ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဒေသအေန်လေဝ်ကဵု ကျာ်ဣသိယဵု ညးအာတရဴဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ်ဂမၠိုၚ် ဗွဲတၟေၚ် သေံတံကၠုၚ်စိုပ်ဂၠိုၚ်အိုတ်တံဂှ်လေဝ် အကြာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် ပေါဲဗ္တိုက်တံရ။
မွဲကရောံကဵုပေါဲဗ္တိုက်တံဏံဂှ် တိဍာ်ဟွံညိၚ်ဝတ်ကီု၊ အကာဲအရာဒးဂွိၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုတံဂှ်ဝွံ အရာမဇီုကပိုက် လ္တူကဏ္ဍအာတရဴဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဇၞော်ဒၟံၚ်တုဲ သာတုဲစှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ် လ္ပာ်ဟုတ်တံရ။
ဟိုတ်နူညးအာတရဴတံ လုပ်စိုပ်အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကမၠောန်ဟဝ်တေဝ်၊ ခဒမ်ဇူဒီု၊ ကမၠောန်ထ္ၜးဂၠံၚ်ကၟုဲတံကဵု ပ္ဍဲကမၠောန်သွံကပေါတ်စၟတ်သမ္တီ မဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု ကမၠောန်အာတရဴတံဂှ်လေဝ် အောန်စှ်ေကၠုၚ် စဵုကဵုသြန်လုပ်ဟွံမွဲရဂှ် ညးထ္ၜးဂၠံၚ်ကၟုဲမွဲတၠ ဟီုရ။
“သၞာံ ၂၀၂၂ ဂှ်တှ်ေ သိၚ်ၚ်ကြဳကြဳရ။ လၟေၚ်တရဴ Tour သေံတံ ကၠုၚ်ကော်ဂိုက်တံနွံ။ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၃ စဂှ် နွံကၠုၚ် ဒဵုကဵုကဆံၚ် ကၠုၚ်စိုပ်ကဵုလိက်ကသုက် ကု Package Tour တံရ။ အဲဂှ် တန်ဗ္တောန်လိက်သေံဂှ်လေဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲ ဒုၚ်ထောံတဲ Freelance သၟးရ။ ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳဏံဂှ် ဂွံဗက်လဝ်ဂိုက် အေန်လေဝ် Tour ၜါညိကီု၊ ဟိုတ်နူတိဍာ်ဟွံညိၚ်ဝတ်ဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ကလောန်ဂှ် ကလေၚ်ကြဳစှ်ေအာပၠန်ရ” သာ်ဝွံ ညးထ္ၜးဂၠံၚ်ကၟုဲ ဘာသာသေံမွဲတၠ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၃ ဏံ ပ္ဍဲကဵုရာသဳအာတရဴစ ပိဂိတုကၠာဏံဂှ် ဒဒှ်မအာတရဴလုပ်စိုပ်တံဂှ် ဗီုစၟဳစလဝ် ဟွံဒှ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ကေုာံ ဒဳဇြေမ်ဗာ မဒှ်အခိၚ်အာတရဴရာသဳၜိုဟ်ဂံက် သၞာံဏံအိုတ် ကၠုၚ်စိုပ်ဏံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရဖျေံအစဳဇန် စပ်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုဗၠးဘဲ ကမၠောန်အာတရဴတံ ဟွံမာန်ပုဟ်ဟီုမ္ဂး သွက်ကမၠောန်အာရဴ မဆက်စပ်ကဵု ကမၠောန်အာတရဴဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာဒးဂွိၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ပေါဲဆက်မိတ် လိက်စံၚ်စက္ခူဗု ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုဗၠးဘဲ ကမၠောန်အာတရဴ နူကဵုဂအုပ်ဂကောံကမၠောန်အာတရဴဂၠးတိ မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သၞာံ ၂၀၂၁ တေံဂှ် နဒဒှ်ညးစၞးဍုၚ်ဗၟာဂှ် ၜိုန်ရကံၚ်ဇြဳပၞာန်တိုန်စိုပ်လဝ်ကီုလေဝ် တၚ်စၞောန်ဂမၠိုၚ် ပါလုပ်ပ္ဍဲလိက်စံၚ်ဂှ် ဟွံဂွံကၠောန်သ္ပလဝ် ပရေၚ်ထ္မံက်ရုပ်ရဴနတဲတံရ။
တၠကမၠောန်အာတရဴတံဂှ် ယဝ်ရရေၚ်တၠုၚ် အကာဲအရာဍုၚ်ဗၟာ ညံၚ်ဂွံညိၚ်ဝတ် ဗွဲမပြဟ်ဟွံမာန်မ္ဂး ကဏ္ဍအာတရဴဍုၚ်ဗၟာစှ်ေတုဲ စိုပ်အာ ဒဵုကဵုအကာဲအရာ ကလေၚ်ယိုပ်ယာဟွံမာန်တံ ဒှ်မာန်ဂှ် ကဵုလဝ်သတိရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)