မတ်မလီု၊ ဖေဖဝ်ဝါရဳ (၂၅)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် အပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်သီလဝ်အဝဵု ပွိုၚ် (၂) သၞာံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ပွမဂၠိုက်ဂၠါဲရပ်ဒက်ထ္မံက်ပ္တိတ် ဂဥုဲၜူမာဲတံ စဵုကဵုဟွံမွဲအောန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပရေၚ်သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် သ္ဇက်ဒးဂွိၚ်ရောၚ်ဂှ် ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်သၟတ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
အပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန်သီလဝ်အဝဵုဂှ် ပွမသုၚ်စောဲ ဂဥုဲၜူမာဲတံဂှ်ဝွံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် တီတီဒှ်ဒှ်တုဲ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ် စဵုကဵုအကာဲအရာ ရာန်ကေတ်လောဲလောဲသွာသွာမာန်တံရ။
အတိုၚ်ဂကောံ မရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်သၟတ်တံဂှ်မ္ဂး ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အပ္ဍဲတွဵုရးဂှ် သၟတ် နူအာယုက် (၁၅) စဵုကဵု (၄၀) ဟွံအောန်နူကဵု (၈၀) တၟံကၠံဂှ် သုၚ်စောဲဒၟံၚ်ဂဥုဲၜူမာဲတုဲ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ အဓိကသုၚ်စောဲဒၟံၚ် WY ကဵု တၞးဘိၚ်တံဂၠိုၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ပွမသုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲတံဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဟိုတ်နူရပ်ဒက် စဵုကဵုဟွံမွဲအောန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ သုၚ်စောဲကၠုၚ်ဒၟံၚ် ညံၚ်မလုပ်သၞောဝ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကွာန်ရးတံဂှ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် စဵုကဵုအကာဲအရာ ပရေံအိုတ်မွဲဂှ် သၟတ်ညးဒေသမွဲတၠ ဟီုရ။
“ပရေံဂှ်တှ်ေ ပရေံကွေံကွေံဏောၚ်၊ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ် ဟွံဒးပၞုက်ဓလုက်တံရ။ ယဝ်အကာဲအရာဗီုကၠာတေံရမ္ဂး ရပ်ဒက်ဂှ် နွံညိညဏောၚ်။ လၟုဟ် ကြဴနူသီအဝဵုတုဲဂှ် ဟွံရပ်လးလးရ။ ဒှ်အာ Free Style ပေၚ်ၚ်ရ။ လၟုဟ် ဂ္ဇအ်သုၚ် သကဲဂၠံၚ်ကာ ကြပ်ကၠအ်ထၜိုတ်တံဂွံမံၚ်။ ကဵုလဝ်အခေါၚ်သာ်ဏံတုဲ သီုဖအိုတ်ရဏောၚ်။ ဇၟာပ်ပ်ဂကောံရဏောၚ်။ ဒှ်ဒၟံၚ် ဗီုပြၚ်ဗဗွဲဓဝ်တံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဂဥူဲၜူမာဲဂှ် မ္ၚးနူကဵုကွာန်ရးတံဂှ် သီုကဵုလ္တူဍုၚ်ဇၞော်တံဂှ်လေဝ် ပံၚ်တောဲကဵု ဂကောံဗော်သွး သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်လ္ၚဵုတံဂှ်တုဲ သွံတြးဒၟံၚ် ဗီုပြၚ်ညးစၞးမလုပ်သၞောဝ်တံဂှ် နွံတုဲ ယဝ်ရတေၚ်မ္ဂးလေဝ် ၜိုတ်တပ်ဒဏ်ညိညတုဲ ကလေၚ်ဗလးကဵုတံ နွံဂှ် သ္ဂးရ။
ပရေၚ်သုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲ အပ္ဍဲတွဵုရးတံဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အခေါၚ်အရာကမၠောန်ကၟိတ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်ကီု၊ ဒၟါနူရာန်ဂွံဒၟံၚ် ဂဥူဲၜူမာဲတံ လောဲလောဲသွာသွာဂှ်ရ သုၚ်စောဲဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ။
ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်သၟတ်မွဲတၠဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ပွမရပ်ဒက် ဂဥုဲၜူမာဲတံဂှ် စဵုကဵုဟွံမွဲအောန်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသၟတ်တံကဵု မၞိဟ်အဝဲလ္ဒေါဝ်တံဂှ် ဒၟါနူသုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲတံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ဍာ်ဇမၠိၚ်ဂှ် တမ်ရိုဟ်မၞိဟ်ဆောံလေၚ် အန္တရာယ်ဇၞော်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် ဟီုရ။
“နကဵုမၞိဟ်မကလိဂွံလဝ်အဝဵု လၟုဟ်တံဂှ် ရပ်ဒက်လ္ပာ်သ္ကုတ်တံဏံ၊ တာဒၞါတံ ဖအောန်ဖျေံတံဂှ် အောန်အာ စဵုကဵုဟွံမွဲရ။ အာယုက် နူ(၁၅) စဵုကဵု (၄၀) ပွဳပွူဏံ ၜိုတ် (၈၀) တၟံကၠံဂှ် သုၚ်စောဲဒၟံၚ်မတံဏံအိုတ်ဂှ် ချိၚ်ခယျဂွံရ။ ညအ်ဂှ် ပရေၚ်ဇီုကပိုက်တၟာဂလိုၚ်နွံတုဲ အန္တရာယ်လေဝ် ဇၞော်မံၚ်။ ဒမြိပ်တမ်ရိုဟ်မၞိဟ် မၞုံပ္ဍဲဍုၚ်ပိုယ်တံ ဖောအ်ဗြေဝ်ဂှ် ယအ်စှ်ေအာ နူကဵုကၠာတေံဏောၚ်။ မုဒှ်ရောဟီုမ္ဂး ညးမသုၚ်စောဲမံၚ်အဓိကတံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အယဲ မကတ်လ္ၚတ်ဒၟံၚ်ပညာဂှ် မွဲသ္ကုတ်။ မွဲပၠန်ဂှ် အယဲကၠောန်ကလောန်မာန်ဂှ် မွဲသ္ကုတ်ဟီုတှ်ေ လ္ပာ်ပရေၚ်ပညာဂှ်လေဝ် ဍိုန်လျကၠုၚ်ဏောၚ်၊ အခိၚ်အခေါၚ်အရာကလောန်ကၟိတ် ဇြဟတ်ဍိုန်လျစှ်ေဂှ် ယဝ်ရရံၚ်ကဵုဍုၚ်မ္ဂး ညးတံဝွံ တမ်ရိုဟ်မၞိဟ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် စိုပ်အာ စဵုကဵုကဆံၚ် သုၚ်စောဲဟွံဂွံတံမာန်” ဂှ် သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုဂဥုဲၜူမာဲ မသုၚ်စောဲဒၟံၚ် အကြာသၟတ် မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ် သုၚ်စောဲဒၟံၚ် ဂဥုဲၜူမာဲ ဂကူ WY၊ တၞးဘၚ်၊ တၞးဘိၚ်တံ ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
မွဲကရောံ ပွမသုၚ်စောဲဂဥုဲၜူမာဲတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် နဒဒှ်ပြသၞာအဆက်လက္ကရဴဂမၠိုၚ် ကၠတ်ဂၠံက်၊ ပၠံၚ်ၜး၊ ဂစိုတ်မၞိဟ်တံသၟးဟွံက အမှုရာဇဝတ်တံလေဝ် မွဲတ္ၚဲတုဲမွဲတ္ၚဲ သာတုဲဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် အပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၂ ဂှ် အမှုရပ်ဂွံ ဂဥုဲၜူမာဲ အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် (၆၀၀၀) ပြၚ် နွံကၠုၚ်လဝ်တုဲ နကဵုၚုဟ်မးလၟုဟ်မ္ဂး (၁၀၀၀) ဗဳလျာန်ဒ္ကေဝ်ပြၚ် ရပ်ဂွံလဝ်ဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ဆ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ကေတ်ဒုဟ် ကုပရေၚ်ရပ်စပ်သွံရာန်ဂဥုဲၜူမာဲတံ ဗွဲမစိုပ်တရဴ ဟွံမာန်ပုဟ်ဂှ် ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဂဥုဲၜူမာဲတံ ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)