တၚ်ဆက်စၠောံသၟာန်သွဟ်လဝ်ကဵု တၠပညာသၞောဝ်ဥပဒေမွဲတၠ။
ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဇၞော်လဂုၚ်ကီု သီုကဵုရးဒေသဇၞော် ပွိုၚ်ဍုၚ်သှ်ေဒၟံၚ်ဂှ် ပ္ဍဲအခိၚ်တ္ၚဲဒေၚ်ဒေၚ်လေဝ် ပရေၚ်ဒးဒုၚ်ဖံက်လုပ် သ္ၚိကေုာံဖျာကီု၊ တိုက်သြန် ဒးဒုၚ်ဗတိုက်ဒမၠကီု၊ မၞိဟ်အာကၠုၚ်အကြာဂၠံၚ်ဍာန်တအ်လေဝ် ဒးဒုၚ်ပၠံၚ်ၜးဒၟံၚ် ကပေါတ်ကညောတ်ကီု၊ ပရေၚ်ဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ်တအ်လေဝ် စဵုကဵုက္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က် ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဓဝ် ဒးဆောံလေၚ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ကီု ဘဝညးဍုၚ်ကွာန်တအ်လေဝ် ဟွံဂီုကၠီု ပြသၞာလေဝ် ဇၞော်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် မွဲကဆံၚ် မွဲကဆံၚ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ် စပ်ကဵုအကာဲအရာပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေ ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ကီု၊ ဇြဟတ်ဓရိုဟ် ပ္ဍဲလတူမဏ္ဍိုၚ်ပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ် သာ်လဵုနွံဒၟံၚ်ရော၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေ လက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠေံဗ္ဒန်အာပေၚ်ၚ်ယျဟာ၊ စပ်ကဵုအကာဲအရာဏံတုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်သွဟ်လဝ်ကဵု တၠပညာသၞောဝ်ဥပဒေမွဲတၠရ။
-အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုအကာဲအရာဂီုကၠီု သၞောဝ်ဥပဒေ ဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဟီုထ္ၜးကဵုညိ။
အဓိကဂှ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေဟီုဂှ် သၞောဝ်ဥပဒေ နွံတန်တဴဒၟံၚ် ပျးဌာန်လဝ် ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ကီု၊ သၞောဝ်ဥပဒေ နွံဒၟံၚ်သီုဖအိုတ်ဂှ် ဍေံဗျာပ်တြး အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေဍေံဂှ်ကော်စ ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေရ။ ကာဒးၜတ်ကၞာတ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ် နွံ၊ ဟၟဲဂှ်တှ်ေ ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပရေၚ်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်လလံ နွံဟာ၊ မုက်ဂၞန်ၜါဂှ်တှ်ေ ဇၟာပ်ပ်ကောန်ဍုၚ်မွဲမွဲ အခေါၚ်ဗၠးၜးပုဂ္ဂိုလ်ညးတအ်ၜိုတ်ကဆံၚ်လဵုဂွံလဝ် သၠဲသၠဲလးလးနွံရော။ ၜတ်ကၞာတ်ကေတ်ကဵုၜါတၚ်ဏံရ။ ပရေၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်လလံလေဝ် ဟၟဲပုဟ်။ ဂဗုတ်ရာဇဝတ်တအ်လေဝ် တီုကၠီုမံၚ်ဏောၚ်။ တုဲပၠန်ကောန်ဍုၚ်မွဲမွဲတၠလေဝ် ဟွံဂွံပရေၚ်ဗၠးၜပူဂဵုပုဟ်။ ပရေၚ်ဂီုကၠီုပူဂဵုလေဝ် ဒုၚ်ကဵုလျိုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။
ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာဒးဖေက်ဒၟံၚ် အရာရာသီုဖအိုတ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်လေဝ် ဟၟဲပုဟ်။ ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ် လီုလာ်ဒၟံၚ်ရဂှ် ဟီုဂးစမာန်ရ။
-ပ္ဍဲလတူမဏ္ဍိုၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ် ဇြဟတ်ဓရိုဟ်ဗီုလဵု နွံကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရော၊ တုဲပၠန်ပ္ဍဲလတူပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ် အခေါၚ်ခၠေဝ်သှ်ဟၟဲဂှ် ဗီုလဵုညာတ်ကေတ်ရော သ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပါဲကဵုညိ။
စပ်ကဵုပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ်၊ လၟေၚ်ကမၠောန်ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂှ် အတိုၚ်ပကတိရ မုဟွံပြံၚ်သၠာဲပုဟ်။ ဆဂးဂှ် အဓိတၟေၚ်တိုန်မွဲဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်ပြံၚ်သၠာဲဂှ် မုနွံရောတှ်ေ လမျီုဝိညာဏ် ပ္ဍဲပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်ဂှ် ဒှ်အခေါၚ်စဳရေၚ် ဗၠးဗၠးၜးၜးရ။ နာဲဗ္စာဏံမွဲတၠဂှ် ဥပမာဍေံ ဟီုထောံရ ဒုတိယ နာဲဗ္စာပွိုၚ်ဍုၚ် ခါန်ကၞက်ပ္တိုန်လဝ်တၟိကဵုဒှ်၊ ပ္ဍဲကဵုဂဗုတ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်အဝဵုညးစဳရေၚ် အခေါၚ်ညးစဳရေၚ်နွံဒၟံၚ်ဂှ် ဂဗုတ်ညးရပ်စပ်ဒၟံၚ်ဂှ် အတိုၚ်စၟဳစၟတ်လဝ် ပ္ဍဲဂတမုက်ရုၚ်ညးမံက်ကၠုၚ်ဂှ် ပ္ညဳကဵုပရေၚ်ဗ္စာရဏာ ကေုာံသၞောဝ်ဥပဒေတုဲတှ်ေ အခေါၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ညး ဒးနွံဏောၚ်။ ညးဂှ်တှ်ေ ဣဏံဂှ် ဒုဟ်ဟၟဲပုဟ်။ အတိုၚ်သ္ဂုတ်သွာတ်ညး ဒးဗလးဏောၚ်။ ဒုဟ်နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်ဟီုလေဝ် တုဲကဵုဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဒုဟ်ဒဏ်တုဲ အခေါၚ်ဖျေံဒုဟ်ဒဏ်ထေက်ကြိုက်ဂှ် ဒးနွံဏောၚ်။ ပ္ဍဲကဵုညးဂှ် နူကဵုဖက်ဆောနာဲဗ္စာပွိုၚ်ဍုၚ်၊ နာဲဗ္စာပွိုၚ်ဍုၚ်တအ် အုပ်ဓလီုတုဲ ဣဏံဂှ် ဖျေံထောံဗီုဏံ၊ ဣဏံဂှ်ကၠောန်ဗီုဏံ ဟွံသေၚ်တှ်ေ အာပ္တိုန်ထ္ၜးကဵု ဖက်ဆောနာဲဗ္စာပွိုၚ်ဍုၚ် နာဲဗ္စာပွိုၚ်ဍုၚ်တအ်တုဲ ပရေၚ်ဒးဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်ဂှ်တှ်ေ အရာဏံ ဒှ်ပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ် ဟွံဗၠးၜးရ ဟီုဂးစမာန်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ်တှ်ေ မုပြသၞာဒှ်ဒၟံၚ်ရောတှ်ေ ပ္ဍဲဂဗုတ်သာမညဂှ် ပြသၞာဟၟဲပုဟ်။ ပ္ဍဲကဵုဂဗုတ်ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ် ဗီုကဵုၝောံပိုဒ်ရာဇသာတ်ဇၞော် (၅၀၅)တအ် ဂဗုတ်ချူဓဇက်လဝ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗတိုက်သရိုဟ် ပွပ္ကီုပရာပ်တအ်၊ ဂဗုတ်လွဟ်လက်နက်တအ်၊ ပရေၚ်ဆက်ဆောံကဵု ဂကောံဟွံလုပ်သၞောဝ်တအ် ဂဗုတ်ဗီုတအ်ဏံတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်တအ် ဒုဟ်ဟၟဲပုဟ် ဗီုလဵုမံက်က်ရ။ အရာဏံဂှ် သတ္တိဂံၚ်ဗလးကဵု၊ အခေါၚ်ဂံၚ်ဗလးကဵု ဟၟဲပုဟ်။ ကၠေံမံၚ်အဓိကဍေံဂှ်တှ်ေ ဣဏံရ။ အခေါၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ် ဗၠးဗၠးၜးၜးကၠေံဗ္ဒန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ၜိုတ်ဂလိုၚ်လဵု Process တအ်ပေၚ်ပေၚ်။ လမျီုဝိညာဏ်ပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ် ဗၠးၜးဟၟဲဂှ် ပ္ဍဲပရေၚ်စဳရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂှ် ဒးဂိသ္ကေဝ်ဒၟံၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရဂှ် ဟီုဂးမာန်ရ။
-ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဂကောံဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ဒးကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေလေဝ် စပ်ကဵုပရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးဒုၚ်ဂိဓဇောတ်တုဲ ယဝ်ရတေၚ်စိုပ်တှ်ေ ပရေၚ်ဟွံပံက်ကဵုဂဗုတ်တအ် နွံဒၟံၚ်ဂှ် ဂွံမိၚ်လဝ်ရ။ ပ္ဍဲလတူဏံ နူကဵုဒကဴသၞောဝ်ဥပဒေ ဗီုပြၚ်လဵု ညာတ်ကေတ်ရော။
ဍေံဂှ် နွံဒၟံၚ်ၜါသ္ကုတ်ရ မွဲသ္ကုတ်ဂှ်တှ်ေ တၚ်ပျးဌာန်သၞောဝ်ဥပဒေရ။ သ္ကုတ်တၚ်ပျးဌာန်ဂှ် ဒှ်သၞောဝ်ဥပဒေ သ္ကေံတဲဗၠာဲသၟိၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဥပဒေ သ္ကံတဲဗၠာဲသၟိၚ်ဂှ် ပျးဌာန်လဝ် ကၠးကၠးဖ္ဍးဖ္ဍးရ။ ယဝ်ရတေၚ်စိုပ် ဆေၚ်ကဵုဂဗုတ်ရာဇဝတ်ဏောၚ်တှ်ေ ဟိုတ်နူအလဵုမၞိဟ် ကၠုၚ်စိုပ်ဟွံမာန်တုဲ ၜိုန်ရတေၚ်ကၠုၚ်ကဵုဖုၚ်ကီုလေဝ် အရာဏံဂှ် ဒးချူတၚ်တေၚ်စိုပ်ပထမတုဲ ဒးကေတ်အရေဝ် ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဏောၚ်။ ကဵုကၠုၚ်ပရိုၚ်ဗီုဏံဂှ် ယဝ်ရဟွံပံက်တၚ်တေၚ်စိုပ် ပုဟ်တှ်ေ အရာဏံဂှ် အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေစေဝ်ပၞောန်ဗၠာဲသၟိၚ် ဒးနုက်ပ္တိတ် နူကဵုကဆံၚ်ဌာနန္တရတုဲ စဵုကဵုဒးကဵုဒုဟ်ဒဏ်ဂှ် ပျးဌာန်လဝ်နွံရ။ ဆဂးဂှ်လေဝ် အကာဲအရာလၟုဟ်ဏံတှ်ေ ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် ပံၚ်တောဲကဵုဒပ်ပၞာန်တုဲ သွာန်ရပ်စပ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီု သီုကဵုပရေၚ်ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ်ရ စွံလဝ်အာရီုတုဲတှ်ေ ပရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးဆဵုဂဗဒၟံၚ်သာမညဂှ် ယဝ်ရတေၚ်စိုပ်ဏောၚ်တှ်ေ ယဝ်ရဒုဟ်ဒဏ်ဇၞော်ဇၞော်ဟွံသေၚ်တှ်ေ ပြဟ်ဟ်ဏံ ဂွံညာတ်ကေတ်ဒၟံၚ် အကာဲအရာဟွံပံက်ကဵုဂဗုတ်ရ။
ဂဗုတ်တြုံဗြဴ ပၟိက်ဇၞော်ဒၟံၚ်တအ်ကီု၊ ဂဗုတ်ဂစိုတ်မၞိဟ်တအ် ဂဗုတ်ဗီုဏံဏောၚ်တှ်ေ ပရေၚ်စၟဳစၟတ်ကေတ်အရေဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲ ဂဗုတ်ပရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးဒုၚ်ဂိသ္ကေဝ် သှ်ေနူဏံ ယဝ်ရအာတေၚ်ဏောၚ်တှ်ေ ပရေၚ်ချိၚ်နာနာဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ ပရေၚ်ကဵုကော်ကေတ်ဒၟံၚ် သက်သဳ လတူနူ တၚ်နွံပၟိက်တအ်ဂှ် နွံရ။ လ္ၚဵုဂှ်လေဝ် ဗီုဏံရ။ဟွံပံက်ကဵုဂဗုတ်လေဝ်နွံရ။ ယဝ်ရဒးဟီုတှ်ေ ပရေၚ်ကိတ်ညဳကဵု တၚ်ပျးဌာန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ၜိုန်ဂှ်လေဝ် နကဵုဗၠာဲသၟိၚ်ဂှ် တာလျိုၚ်ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေ မူလတၞံဍေံဂှ် ဟွံဂွံကဵုလဝ်အခေါၚ်ကၠောန် သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေကဵု ပရေၚ်သာယျာၜိုဟ်လလံအရာပ်ကွာန်ရ။ ဇြဟတ်ဂကောံဗၠာဲသၟိၚ်လေဝ် အောန်ဒၟံၚ်ရ ပိုဲတအ်လေဝ် ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ကရောံဗၠာဲသၟိၚ်တအ် နဇိုၚ်နတဲဂှ်ရ အခက်ခုဲညးတအ်လေဝ် ဇၞော်မံၚ်ကီုရ။ ညးတအ်ဂှ် ဒးတေၚ်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုတအ် နွံရ။ တုဲပၠန်ပ္ဍဲကဵုရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်တၟေၚ်တအ်ဂှ် ကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တအ်၊ သၞာဲဒဴဗၠာဲသၟိၚ်တအ် အာဒၟံၚ်အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲတုဲ ဒးတိတ်ဟီုဒၟံၚ်နဒဒှ်သက်သဳမွဲကဆံၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ရ။ ဗၞတ်ဗ္ၜတ်ဒးနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုမွဲမွဲဗ္ဒပ်ဂှ် ဟွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ်ရ ညးတအ်လေဝ် ဂွံချဳဒရာၚ်ဂှ် အကာဲအရာခက်ခုဲ နွံဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။ ဣဏံလေဝ် ဒှ်မွဲတၚ်ကီုဏောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။
ယဝ်ရဒးဟီု အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ပျးဌာန်လဝ်တှ်ေ ပရေၚ်တေၚ်စိုပ် ဂဗုတ်ဏံဂှ် ယဝ်ရဒးကဵုသြန်တှ်ေ ဟွံကိတ်ညဳကဵုသၞောဝ်ပုဟ်။ တုဲပၠန် ဇၟာပ်ပ်တၚ်တေၚ်စိုပ်လေဝ် ၜိုန်ရတေၚ်စိုပ်ကဵုဖုၚ်ကီုလေဝ် ဒးချူပံက်တၚ်တေၚ်စိုပ်ပထမတုဲ ဒးရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဏောၚ်ဂှ် ဗၠေတ်မံၚ်ကဵု သၞောဝ်ဥပဒေရ။
-အလန်လကြဴအိုတ်ဏံ ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာကၠေံဗ္ဒန်အာအိုတ်ယျဟာ။ ဗီုလဵုမိက်ဂွံကဵုတၚ်သမ္တီနွံရော။
အရာဏံဂှ်တှ်ေ ဗီုပြၚ်သဏ္ဍာန်ဍေံဂှ် ဟွံကၠေံအာဏီရ။ ဆဂးဂှ် ကြက်ရှ်သာဍေံဂှ်တှ်ေ ကၠေံဗ္ဒန်မံၚ်ယျ။ ဥပမာဍေံတှ်ေ ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်လေဝ်နွံဒၟံၚ်ရ။ ဂကောံဗၠာဲသၟိၚ်လေဝ်နွံဒၟံၚ်ရ။ ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေတအ်လေဝ် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက်စဳမာန်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ရ။ ဗီုပြၚ်သဏ္ဌာန်ဍေံဂှ် ဟွံကၠေံဏီ။ ဆဂးဂှ် ပရေၚ်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်လလံလေဝ်ဟၟဲပုဟ်။ ပရေၚ်ဂီုကၠီုသၞောဝ်ဥပဒေလေဝ်ဟၟဲပုဟ်။ ရုၚ်သၞောဝ်ဓဝ်တအ်သၟးအခေါၚ်ဂွံစဳရေၚ်သၞောဝ်ဓဝ်ဟၟဲပုဟ်။ သွာၚ်ကြက်ရှ်သာဗီုဏံ ကၠေံဗ္ဒန်ဒၟံၚ်ဂၠိုၚ်ရ။