ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထ္ပက်ပၠုပ်ကရောၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲကီု၊ ပန်ဖျေံလွဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကွာန်ကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် မံၚ်တန်တဴဒၟံၚ်ကီု၊ ဂြာတ်ထောံဖျေံဗုမ် နကဵုက္ၜၚ်ကျာတုဲ အသိၚ်ပၞာန်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ကံၚ်ဇြဳကဵုကသပ်တွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ (KSCC) လလောၚ်တြးကၠုၚ် တၚ်သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ (၉)တၚ် မပါလုပ်သီုသွက်ဂွံခါဲလဝ်ဥမၚ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုမာတ်ချ် စၟတ်တ္ၚဲ (၄)ဂှ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုအကာဲအရာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သၠုၚ်ပ္တိုန်ကၠုၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲကီု၊ ညးဍုၚ်ကွာန် ပါဲဒဴဘဲပၞာန် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲတအ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အခက်ခုဲ မပါလုပ် သီုကဵုဟိုတ်ဂွံထဴကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ဂမၠိုၚ် ဂွံၜံက်ခါဲလဝ်ဥမၚ်တအ်ဂှ်တုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်သွဟ်လဝ်ကဵု ဥက္ကဋ္ဌ ကံၚ်ဇြဳကဵုကသပ်တွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ (KSCC)ဥူအံၚ်သာန်မျေတ်ရ။
-အလန်ကိုပ်ကၠာဏံ စပ်ကဵုအကာဲအရာက္တဵဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲအခိၚ်လၟုဟ်ပြဟ်ဟ်ဏံကီု သီုကဵုဟိုတ်ဂွံထဴကဵုၜံက်ခါဲလဝ်ကတိုၚ်ဥမၚ်တုဲ ဟီုသောၚ်ထ္ၜးကဵုညိ။
စနူကဵု ၂၀၂၃ တုဲတှ်ေ စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဏံ ပေါဲဗတိုက်ပိုဲ သာတုဲ ဒှ်ကၠုၚ်ရ။ မွဲဗွိုၚ်ပယျဵုဂှ် ပေါဲဗတိုက်ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ ၜိုန်ရပေါဲဗတိုက် ဟွံဒှ်လေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္တဝ်လဝ်ကဵု ဒၞာဲကောန်အရာပ်ပိုဲ နွံဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ ပန်ဖျေံဒၟံၚ်မၠံက်ဇၞော် အရိုဟ်ဟ်တ္ၚဲရ။ ကာလဒှ်ပေါဲဗတိုက်ဆေၚ်မုက်လေဝ် ကၠုၚ်ကဵုက္ၜၚ်ကျာပန်ရီု က္ၜၚ်ကျာဂျေတ်တုဲ ပန်ဒၟံၚ်မၠံက်ဇၞော် အခိၚ်ဟွံရုဲရ။ ပရေၚ်ပန်ပှ်ော ကဵုက္ၜၚ်ကျာ ဂြာတ်ထောံဖျေံဗုမ်ဂှ် အခိၚ်ဟွံရုဲ စိုပ်ကၠုၚ်မာန်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ထပ်ဆဝ်ပ္ၚုဟ်လဝ် ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်သွက်ဂွံပရဟ်ဒုၚ်ပလေဝ်ပလေတ် ဂွံစဵုဒၞာဇကုဇကုရ။ တံဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လေဝ် နွံဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ရ။ ပရေၚ်သၠဲပ္တိတ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံဗဒှ်ပေါဲပၞာန်လေဝ် ပိုဲဂွံညာတ်ကေတ်ဒၟံၚ်ရ။ နဒဒှ်ကဵုသတိကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်တုဲ ပိုဲလလောၚ်တြးလဝ်ရ။
-ပ္ဍဲလတူအကာဲအရာပရေၚ်ပၞာန် ကြံၚ်မ္ၚိုဟ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗီုလၟုဟ်ဂှ် မုမိက်ဂွံဗတိုကဖ္အောဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ပါဲဒဴဘဲပၞာန်တအ်နွံရော။
ညးပါဲပၞာန်ပိုဲပြဟ်ဟ်ဏံတှ်ေ ညးတအ် ဂၠိုၚ်လောန်ဒၟံၚ်ရ။ တၚ်နွံပၟိက် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာ၊ ပရေၚ်ထတ်ယိုတ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဟီုတှ်ေ အခိၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် နူကဵုအကြာအခက်ခုဲနာနာဂှ် ပိုဲဘိုၚ်ရနုက်ဗပေၚ်ကဵုဒၟံၚ် တၚ်နွံပၟိက်ညးဍုၚ်ကွာန်ပိုဲရ။ KSCC လေဝ် ဘိုၚ်ဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵုဒၟံၚ်ကီု CSO တၞဟ်လေဝ် ထ္ၜလဘာ်ကဵုဒၟံၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် ပ္ဍဲလတူဏံ ဒးအေၚ်ဒုၚ်ကဵုဏောၚ်။ ဗွဲမဗဗွဲကဵုအခိၚ်ရလေဝ်ဏး၊ သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီု ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဗီုနူကၠာဂှ်တှ်ေ ဒးဒ္ဂေတ်ဗက် အတိုၚ်တၚ်ဂၞၚ် ကဵုလဝ်သမ္တီဂှ် ပၟိက်နွံဒၟံၚ်ရ။
အရာတအ်ဏံကီု။ တုဲပၠန်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်ပိုဲ အာဟွံဂွံ၊ ကၠုၚ်ဟွံဂွံတအ်ဂှ်လေဝ် စေဝ်ပၞောန်ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံဒ္ဂေတ်ဗက်အာ ဟွံအာကၠုၚ် နဘာသာဇကုဇကု တေၚ်ၚ်ဂြတ်တ်ဂှ်လေဝ် ပၟိက်နွံဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုအခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲလတူအကာဲအရာ လမျီုမၞိဟ်ဒးဆောံလေၚ် အခိၚ်ဟွံရုဲမာန်ဒၟံၚ်ဏံဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် သွက်ဂွံမံၚ်စံၚ်အာ အတိုၚ်စေဝ်ပၞောန်ဂှ်လေဝ် ပၟိက်ဇၞော်ဒၟံၚ်ရ။ နကဵုညးဍုၚ်ကွာန် ပ္ဍဲလတူဍုၚ်တအ်လေဝ် အရာဏံဂှ် နကဵုညးတအ် မၞိဟ်ဒတူလာၚ် နဒဒှ်ညးထံက်ရီုကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်နွံဒၟံၚ်ကီုဂှ် မၞိဟ်လပါ်ပၠန်ဂတးပိုဲလေဝ် ကၠိုဟ်ကေတ်ဒၟံၚ်ရ။ ဓဝ်ဗ္စာနွံဒၟံၚ်ရ။ ဣဏံတှ်ေ ဂကောံကဵုဒၟံၚ်အရီုဗၚ် ၜါဂကောံဒးနွံဏောၚ်။ မုဒှ်ဒှ်ရ။ အခိၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် ညးပါဲပၞာန်ကဵုဒှ်၊ ညးမံၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဍုၚ်ကဵုဒှ် ပ္ဍဲကဵုသၟဝ်တဲတၠအဝဵုပၞာန် ပ္ဍဲကဵုသၟဝ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ဟွံဗဗွဲဓဝ် ဒးဒုၚ်ပြိုက်ဂစိုတ် ဖျေံဒၟံၚ်ထံၚ် ပွိုၚ်(၇၀)သၞာံ ပြၚ်ကၠုၚ်ယျ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဒးဒစဵုဒစးကဵု ကမၠောန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဟွံလုပ်သၞောဝ်ဂှ်ဏောၚ် ပိုဲမိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဗီုဏံရ။ အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဂှ် ယဝ်ရပိုဲကၠောန် ညံၚ်ရိုဟ်ကၞက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွံပိုတ်ဒကုတ်အာဟွံမာန်ပုဟ်တှ်ေ အခေါၚ်အရာကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပိုဲနွံဒၟံၚ်ပၟိက်၊ ကဆံၚ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တုပ်သၟဟ် ပိုဲမိက်ဒၟံၚ်၊ အခေါၚ်ပျးဌာန် ကောန်ဍုၚ်အရၚ် ပိုဲမိက်ဂွံဂွံဒၟံၚ်ဂှ် ၈ွံဟွံသေၚ်တုဲ အရာဏံဂှ် သွက်ပိုဲဂွံဒးဆက်ဒုၚ်အာ ဗ္ဒာဲကဵုကၠံဗွဝ်သၞာံပၠန်ဏောၚ်။ သွက်ပိုဲသ္ဂောံဂွံသၞိၚ် အခိၚ်ဒးတတ်ကၠောံဂမ္တဴတ္ၚဲဂှ် သီုကဵုညးဖအိုတ် ကဵုဂွံကောံကလောံ ကဵုဂွံညဳသၟဟ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ် ဆၜိုတ်ဏံရ။
-နကဵုကံၚ်ဇြဳကဵုကသပ်တွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ ဗီုပြၚ်လဵု ရီုဗၚ်မၚ်မွဲဒၟံၚ် ကောန်အရာပ်ဒးဂြိပ်ဒဴဒၟံၚ်တအ် နွံရော။ အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ အခက်ခုဲဗီုပြၚ်လဵု ညးတအ်ဒးဒုၚ်ဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ရော။
အဝ်။ ဣဏံဂှ်တှ်ေ ပိုဲဂှ် တၚ်နွံပၟိက်ညးဍုၚ်ကွာန် အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုညးတအ်၊ ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်ညးတအ်၊ ပရေၚ်ပညာညးတအ်၊ ပရေၚ်ထတ်ယိုတ်ညးတအ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက် အဓိကရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပိုဲဂှ်တှ်ေ သွက်ပေရၚ်ဂီုကၠီုညးတအ်ရလေဝ်ဏး။ ညံၚ်သၞဟွံဂွံကၠုၚ်စိုပ်ညးတအ်ဂှ် ပိုဲဒးရီုဗၚ်ကီု၊ ဒးကေတ်ကဵုတာလျိုၚ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုကီု ဗီုတအ်ဏံဂှ် ဍေံနွံဒၟံၚ်ရ၊။ ယဝ်ခါရ အရာတအ်ဏံဟၟဲတှ်ေ အခိၚ်ဟွံရုဲယဝ်ရသၞစိုပ်ဂွံအာ ပ္ဍဲဗ္ဒပ်ပါဲပၞာန်ဏောၚ်တှ်ေ အတိုၚ်တီမံၚ်ဂှ်ရ သၞဂှ် ကၠောန်ဒ္ဂေတ်မံၚ်ဒ္ဂေတ်စရိုတ် ဟၟဲကဵုသၟိၚ်တၠရ။ ဒပ်ပၞာန်ပ္ကီုပရာပ်ဂှ် ဗီုဏံရနွံဏောၚ်။
ဒၟာနူဂှ်ရ ပိုဲဒးကၠောန်သ္ပကဵုဒၟံၚ် နွံရ။ အကြာဏံဂှ် ပရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဂွံက္လိဂွံအရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်လေဝ် ပိုဲကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ်ရ၊ ပရေၚ်ထတ်ယိုတ်၊ ပရေၚ်ပညာ ပရေၚ်ထတ်ယိုတ်ဟီုဂှ်တှ်ေ အတိုၚ်တီဒၟံၚ်သီုညးဖအိုတ်ရ။ အကာဲအရာဒးမံၚ်ဒၟံၚ် အခိၚ်ကာလလၟုဟ်ဂှ် ပိုဲဒးမံၚ်ဒၟံၚ် ထ္ပက်ရိုက်တာဲပ္ဍဲတိတုဲ ၜိုတ်ဒှ်ကဵုဒှ် ဒးမံၚ်ဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဘဝ ဒးမံၚ်ဒၟံၚ် ကၟဳဗ္ဒၚ်ဟၟဲ။ ဘဝဂဥုဲဇဗ ဟွံရုမ်ဂပ်၊ ဘဝဒးဒုၚ်ဒၟံၚ် ဘဲဒဏ်ဥတုပြံၚ်သၠာဲဂှ် ပိုဲနွံဒၟံၚ်ပၟိက်ကဵုအရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ၊ ဒၟာနူဂှ်ရ ပ္ဍဲလတူအကာဲအရာဏံဂှ် ကာလပိုဲဍိုက်ပေၚ်မှ ဍိုက်ပေၚ်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး သွက်ပိုဲဂွံဒးရီုဗၚ်ညးသ္ကအ်ညးမွဲကဵုညးမွဲဂှ် ပၟိက်နွံဒၟံၚ်ရ။ ဗီုဟီုတုဲကၠုၚ်ဂှ်ရ ဒးကောံကလောံဒၟံၚ်ဏောၚ်။
-မုဟိုတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂွံသၠုၚ်ပတိုန် အသိၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲ ညာတ်ကေတ်ရော။ ပ္ဍဲလတူဏံ သ္ၚဳဂၠိပ်ပါ်ပါဲကဵုညိ။
ဟာ..အရာဏံဂှ်တှ်ေ အတိုၚ်တီဒၟံၚ်သီုညးဖအိုတ်ဂှ်ရ။ နူဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတုဲဂှ်တှ်ေ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပိုဲ (၂၇)ပွိုၚ်ဍုၚ်ဂှ် နဒဒှ်တိဍာ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန် သၞောဝ်ဥပဒေကာတၟေၚ်ဂှ်လေဝ် ထပ်ဂလိုၚ်ပတိုန်လဝ်အာယုက်ရ။ တအ်ဏံဂှ် တွဵုရးပိုဲ ပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဏံရ။ ဒၟာနူပါဒၟံၚ်တုဲ သွက်ဂွံချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲတိဍာ်တအ်ဏံဂှ် အကာဲအရာ ဍေံတအ်ပလေဝ်ပလေတ်ကၠုၚ်ရ။ နူကဵုလလောၚ်တြးကၠုၚ် အမိၚ်ကာလကာတၟေၚ်ဂှ် ပိုဲဒးဒုၚ်ပိုၚ်ခြာကၠုၚ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ယျ။ ဒၟာနူဂှ်ရ ပိုဲသီုညးဖအိုတ်ဂှ် ပ္ဍဲသ္ကေံတဲဍေံတအ် ဗီုကဵုဟီုလဝ်နူကၠာဏံဂှ်ရ။
ကလိလောန်ဒၟံၚ် ဒုဟ်ဒဏ်ရာဇဝတ်လတူကောန်ဂကူမၞိဟ်ဟီုဂှ် အရာဏံဂှ် ဒၟာနူဒှ်ဒၟံၚ်ကာလကာတၟေၚ်တုဲ က္တဵုဒှ်အာရဂးတုဲ ပရေၚ်မိက်ဂွံသ္ပကာဗာ ကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ်ဗီုဏံ နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဒၟာနူဏံလေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ အတိုၚ်ဗီုဟီုလဝ် နူတုဲကၠုၚ်ဏံဂှ်ရ။ ကၠောန်သ္ပပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဗီုဏံတုဲမှ ဒှ်အကာဲအရာမိက်ဂွံသ္ပဂှ် ဍေံတအ်ကၠောန်ကၠုၚ်ရဂှ် ပိုဲကၠိုဟ်ကေတ်လဝ်ရ။
-အလန်လကြဴအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုဂကောံပၞာန် ကလိလောန်ဒၟံၚ် ဒုဟ်ရာဇဝတ်ပၞာန် သီုပရေၚ်ဖံက်ပ္ကဝ်ဒၟံၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ် ပ္ဍဲတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲတုဲ မုမိက်ဂွံဗတိုက်ဖ္အောဝ် အာတ်မိက် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာဗီုလဵု နွံရော။
ပိုဲဂှ်တှ်ေ ဟီုထ္ၜးဒၟံၚ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်နာနာမွဲဒမြိပ်ရ ဓမံက်ထ္ၜးဟီုဂးဒၟံၚ် ဒုၚ်ဒၟံၚ်တဲတအ်ဂှ်တှ်ေ နွံဒၟံၚ်မွဲခနမွဲခနရ။ ဥပမာဍေံတှ်ေ ကၠာနူဟွံဂွံစိုပ် ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ သၞာံ ၂၀၂၃ မွဲတ္ၚဲဏီဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ် စံၚ်ဂစိုတ်လဝ်ညးဍုၚ်ကွာန် ဟၟဲကဵုဒုဟ်ဒဏ်ပိုဲ (၄၀)ပြၚ်တုဲ ပိုဲကေတ်သက်သဳသာဓကတုဲမှ ညံၚ်ဂွံကေတ်အရေဝ်မာန် သီုဖအိုတ်ဂှ် ပိုဲဗတိုက်ဖ္အောဝ်ကၠုၚ်လဝ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ဆဂးဂှ်လေဝ် ဒဵုအခိၚ်လၟုဟ်ရ၊ အရာတအ်ဏံဂှ် ဓမံက်ရုပ်ရဴမာန် ဟၟဲဏီဖိုဟ်ရ။
တုဲပၠန်တှ်ေ အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် သီုကဵုကရေၚ်ဍာဲဂှ် အတိုၚ်ဍေံတအ်မိက်ဂွံကၠောန် ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ်တုဲ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ ဖံက်ပ္ကဝ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံလီုဏီပုဟ် ၜိုန်ရဍေံတအ်ဟီုဒၟံၚ်ကီုလေဝ် အလဵုဍေံတအ် ပလီုဒၟံၚ်သၟးဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဍေံတအ်ဖံက်ပ္ကဝ်လဝ် သၞောဝ်ဥပဒေဂှ်တုဲ ကမၠောန်ဍေံတအ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ညံၚ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ ဟွံဂွံသ္ပစၟတ်သမ္တီဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ရ တုဲပၠန်တှ်ေ ဍေံတအ်ဒးဖျေံကဵု ပရေၚ်တပ်ဒဏ်ကၟာတ်ဂၠိုၚ်ၚ်ဏောၚ်။ ကၟိန်ဍုၚ်အာဇြဳယာန်လ္ၚဵုဂှ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်ဇြဟတ်ဇၞော်ပိုဲလ္ၚဵုဂှ် ဟွံထေက်ကဵုသ္ပထောံမဇ္ဇျဟ်ကဵု ကမၠောန်ဓဇန်ကြာန် ဗီုနူကၠၚ်ဏံဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ရ။ တအ်ဏံလေဝ် ဗီုလဵုပိုဲဂွံဟီုရော။ သ္ပဂရုကဵု အခေါၚ်အရာကောန်ဂကူမၞိဟ်ဂွံဂျိုၚ်လမျီုတုဲ ညံၚ်ဂွံရေၚ်တၠုၚ် ကေတ်ကဵုအရေဝ်ပြဟ်ဟ်မာန် သွက်ဂွံဂၠာဲဂၠံၚ်နဲကဲဂှ် မိက်ဂွံအာတ်မိက်ဏာ ကၟိန်ဍုၚ်နာနာရ ။