လ္ဂုၚ်၊ မာတ်ချ် (၁၀)
ပ္ဍဲအရာပလံၚ်ပ္တိတ်သွံတြး သြောံသ္ၚုမတိတ်နူအပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာတံဂှ်ကီု ပ္ဍဲအရာကၠောန်ပ္တိတ်တဵုလွဳတံကီုဂှ် သွက်ဂွံကောပ်ကာဲ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုသၞောဝ်မာန်ဂှ်ဂးတုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သွက်ဂွံချူခၞံစၞောန်ပျး သၞောဝ်သြောံသ္ၚုဂှ် ဂ္စါန်ကၠုၚ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ သွက်ဂွံစၞောန်ပျးထောံသၞောဝ်သြောံသ္ၚုဂှ် ကၠောန်သ္ပလဝ် ပေါဲသဳကၠဳသၞောဝ်ဥပဒေမူအပြောံ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်လ္ဂုၚ်ကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ်ဖာသီတံတုဲ ပ္ဍဲဍုၚ်နေဗျဳဒဝ်၊ မာန္တလေဝ် သီုကဵုပါလုပ် ပ္ဍဲကဵုဒေသတဵုလွဳသြောံအဓိကတံဂှ်လေဝ် နူဂိတုမာတ်ချ် စဵုကဵုဂိတုဨပရဴမံက်တေံ သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပအာ ပေါဲသဳကၠဳဂှ် စဳဇန်လဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဒဒှ်မဒးချူခၞံသၞောဝ်သြောံသ္ၚုဂှ်ဝွံ သွက်ဇွောံမစၞစအပ္ဍဲဍုၚ် ဂွံရုမ်ဂပ်ကီု၊ သွက်သြောံသ္ၚုအပ္ဍဲဍုၚ်ဂွံရုမ်ဂပ်ကီု ကေုာံ ပ္ဍဲအရာပလံၚ်ပ္တိတ်သြောံသ္ၚု ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် သွက်ဂွံပလံၚ်ပ္တိုန် ဗွဲမစှ်ေကဵုသၞောတ်မာန် ညံၚ်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ကောပ်ကာဲ ဗွဲမကိတ်ညဳကဵုသၞောဝ်မာန်တုဲ ဒးကၠောန်လဝ်ရောၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။
မူအပြောံသၞောဝ်သြောံသ္ၚု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူအကာဲအရာထိၚ်ဒက်ဗွဝ်ဖျာတံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ နကဵုသၟာဗ္ၚဂမၠိုၚ် ကလေၚ်စိုပ်အာ ဗီုပြၚ်ခေတ်သဵုယှေဝ်လေတ်တံမာန်တုဲ ဗွဝ်ဖျာဒမၠုက်တံ မံက်တိတ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် တၠပညာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲတၠ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ ဂ္စါန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒက် သၟာဗ္ၚတံဟီုမ္ဂး ကလေၚ်စိုပ်အာ ဗီုပြၚ်ခေတ်သဵုယှေဝ်လေတ်တံရဏောၚ်။ ကလေၚ်စိုပ်အာ အကာဲအရာ တဵုသွံတုဲ ဟွံဂွံစပုၚ်ဖဲဖဲတံရ။ ဍာံဍာံဂှ် ပိုယ်တံဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ် သၞောတ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဗွဝ်ဖျာဏောၚ်။ ထိၚ်ပ္ညဳဏောၚ်ဟီုမ္ဂးလေဝ် ဒးထိၚ် နကဵုနဲကဲဗွဝ်ဖျာရဏောၚ်။ ဥပမာ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ဇြဟတ်သွံတံ ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံမ္ဂး ၚုဟ်စှ်ေဏောၚ်၊ ဇီုကပိုက်မာန်ဏောၚ် ထေၚ်ကေတ်မ္ဂး ဇကုစှ်ေရာန်ကဵု။ အာစၟတ်ထောံ ၚုဟ်ဖျာတံမ္ဂး ဒှ်အာသဘဴဂစိုတ်ထောံ ဗွဝ်ဖျာဂှ်ရဏောၚ်။ လအာတုပ်သာ်ဂှ်ကီု ၚုဟ်သၠုၚ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံလေဝ် ဟွံဂွံပုဟ်၊ ဒးရာန်ကဵု ၚုဟ်ဏံ ၚုဟ်ဏံရဏောၚ်ဟီုမ္ဂး ဗွဝ်ဖျာဒမၠုက်ဂှ် မံက်ကၠုၚ်ဏောၚ်။ ဟီုမ္ဂး ထိၚ်ဒက်ဗီုဏံတှ်ေ Negative effect တံ ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်တၟာဂလိုၚ်မာန်ဏောၚ်။ ဥပဒေဂှ်တှ်ေ ကလေၚ်တုဲ ဒးလ္ၚတ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သၞောဝ်ဏံဝွံ သွက်ဂွံကဵုဇြဟတ် ကုသၞောတ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဗွဝ်ဖျာဂှ်ကဵု သွက်သၟာဗ္ၚတံ သ္ဂောံဒှ်ဖဵုဂှ် နွံပၟိက်တုဲ ယဝ်ရချူခၞံလဝ် သွက်ဒတုဲဖဵု တၠကမၠောန်တံကဵု သၟာဗၞိက်တံသၟးရဟီုမ္ဂး သၟာဗ္ၚတံ ဇီုကပိုက်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
မူအပြောံ သၞောဝ်သြောံသ္ၚုဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ကေုာံ ပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ချူဓဇက်လဝ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ပံၚ်တောဲကဵု ဂအုပ်ဂကောံသြောံသ္ၚုဍုၚ်ဗၟာတုဲ သွက်ဂွံကလေၚ်ပလေဝ်ပလေတ်ဗပေၚ်မာန်ဂှ် ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ပေါဲသဳကၠဳတံရ။
ပ္ဍဲကဵုမူအပြောံ သၞောဝ်သြောံသ္ၚု ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် အခန် (၁၀) အခန်၊ ၝောံပိုဒ် (၅၁) ပါလုပ်တုဲ ပ္ဍဲအရာပလံၚ်ပ္တိုန်သ္ၚုဍုၚ်သ္အာၚ်တံကီု သီုကဵုသ္ဂောံကံက်အခေါန် စက်သ္ၚုတံ ကေုာံ အခန်ကဏ္ဍကြိုၚ်စွံလဝ်သ္ၚုတံဂှ်လေဝ် စုတ်လဝ်ကီုရ။
တၠကမၠောန်စက်သ္ၚုမွဲတၠဂှ် ယဝ်ရလ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စၞောန်ပျးသၞောဝ်တုဲ ထိၚ်ဒက်ကၠုၚ် ဗွဝ်ဖျာသြောံသ္ၚုတံဂှ်မ္ဂး ကမၠောန်သ္ၚုလ္ၚဵု ဒေါအ်ဇူကၠုၚ်မာန်တုဲ သၟာဗ္ၚတံလေဝ် ဖအောန်ဖျေံကၠုၚ် ကမၠောန်တံမာန်ဂှ် ဟီုရ။
“ဍေံတံ ထိၚ်ဒက်ထောံဟီုမ္ဂး သၟာဗ္ၚတံဂှ် ဗီုလဵုဂွံသ္ပရော။ ၚုဟ်ဝါဲဂၠိုၚ်တှ်ေ ဖအောန်ကၠောန်ညးသ္ကအ်ဏောၚ်၊ ဒှ်ဗီုဏံဏောၚ် ထေၚ်ရ။ တၟော်စဟွံကိတ်တုဲ မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် ဟွံမိက်ကၠောန်စကွေံကွေံပုဟ်။ ကၠောန်ထောံ ၜိုတ်သ္ဂောံစသၟးအိုတ်ရ။ စုတ်ဝါဲဟွံမာန်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံတုဲတုဲတေံ ဒှ်အာလဝ်ဗီုဏံရ။ ဗီုလဵုဂွံပရော။ ဒမြိပ်တိတ်ဂှ် အောန်စှ်ေကၠုၚ်။ ၚုဟ်သ္ၚုဂှ်တှ်ေ သ္ဂောံက္ဍၚ်ဏောၚ်ဂၠိုၚ် ယဝ်တိတ်အောန်တှ်ေ။ ၚုဟ်ဂှ်တှ်ေ စှ်ေဒၟံၚ်ဟီုမ္ဂး သွံလေဝ်ဟွံမာန်ပုဟ်ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ ဟွံပၠောပ်ရပုဟ်၊ ပၠောပ်လေဝ်တၟော်ဟွံကိတ်ပုဟ်။ ဂွံရာန်လက္ကရဴပၠန်ဂှ်လေဝ် ခက်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ကၠောန် သာ်ဏံဟီုမ္ဂးလေဝ် ဗီုလဵုဂွံပရော။ ဟွံကၠောန်လေဝ်ဟွံဂွံဟီုတှ်ေ ဇကုကျ၊ ကျတှ်ေ လ္ပဗုတ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် လ္တူနူကဵုပလေဝ်ပလေတ် သွက်ဂွံစၞောန်ပျးသၞောဝ်သြောံသ္ၚုဂှ် ၚုဟ်ကပေါတ်တမ်က္ဍၚ်ကီု၊ ၚုဟ်ကၠေၚ်စက်က္ဍၚ်ကီု၊ ခရိတ်အိုတ်နာနာ ဇၞော်သၠုၚ်တံသၟးဟွံက တၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ် အရာဟွံမွဲပၟိက်တံဂှ် ကိုပ်ကၠာအိုတ် ထေက်ကဵုဒးကၠောန်သ္ပပြံၚ်လှာဲရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်သ္ၚုတံ သ္ဂးအိုတ်ရ။
မူအပြောံ သၞောဝ်သြောံသ္ၚုဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကောံဓရီုသြောံသ္ၚုဍုၚ်ဗၟာ မကၠောန်သ္ပလဝ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ကမၠောန် မဒးကၠောန် (၄၄) တၚ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်မွဲတၚ်ပါလုပ်ကီုဂှ်ရ ဒးချူခၞံသၞောဝ်ဥပဒေတံရောၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ဂးလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ သွက်ဂွံရေၚ်တၠုၚ်ကောပ်ကာဲ ဗွဲမသၟဟ်ကဵုသၞောဝ်ဂှ်ဂးတုဲ သွက်ဂွံစၞောန်ပျးသၞောဝ်သြောံသ္ၚုမာန်ဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် သ္ၚု ကေုာံ ကပေါတ်တိတ်နူသ္ၚုတံဂှ် စနူဂိတုမာတ်ချ် (၁) တုဲကၠုၚ်တေံတုဲ အတိုၚ်နှေန် တိုက်သြန်ဗဟဵု သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ မစၟတ်လဝ် သြန်လုပ်နူကဵုဗၞိက်ပလံၚ်ပ္တိတ် (၆၅) တၟံကၠံဂှ် ဒးလှာဲဒၟံၚ် နကဵုသြန်ဒ္ကေဝ်ဗၟာတံဂှ်ရ တၠကမၠောန်ဂမၠိုၚ် ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်တုဲ ၚုဟ်သ္ၚုဂှ်လေဝ် ၜိုတ်ထေၚ်ဂှ် ဟွံစှ်ေဏီရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုရုပ် -MRTV