သၟာန်သွဟ်

“တွဵုရးကရေၚ်ဍာဲဟီုဂှ် ဒှ်လစှ်ေကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံရ။ ကၟိန်ဍုၚ်ဟွံဗၠးၜးမွဲသာ် လစှ်ေကၟိန်ဍုၚ်ဂွံဗၠးၜးဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ် ဒဵုဂွံဗၠးၜး အလုံကၟိန်ဍုၚ်မွဲ ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်အာဏောၚ်။ ဗတိုက်အာဏောၚ်”

ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် မၞုံတွဵုရးကရေၚ်ဍာဲတအ် ပံၚ်ကောံတုဲ ဓမံက်ဒၟံၚ်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၁၀၇ ရဂှ် ဒပ်ဗၠးၜးကောန်ဂကူကရေၚ်ဍာဲပံၚ်ကောံ (ကလလတ) လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၇) ရ။ ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဏံ နဒဒှ်ထံက်ဂလာန်ကဵုဇြဟတ် ကုပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံဂှ် ဒပ်ပၞာန်ကရေၚ်ဍာဲ KA ၊ ဂကောံစဵုဒၞာကောန်ဂကူက်ရေၚ်ဍာဲ KNDF ၊ ဒပ်စဵုဒၞာညးဍုၚ်ကွာန် PDF တအ်လေဝ် ပံၚ်တောဲ ပါလုပ်လဝ်ရဂှ်…

“ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဇၞော်ဏံ တုဲဒှ်အာ ပ္ဍဲတွဵုရးသေံသၟဝ်ကျာသၟး ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ စဵုကဵုစိုပ်တိုၚ်ပ္ကဴ တၚ်ရန်တၟံညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ရန်လဝ်ဂှ် ဆက်ဓမံက်အာ ရုပ်ရဴဴဏောၚ်”

ကလေၚ်ဗတိုက်သၠေက်အာ ဒပ်မဟာမိတ် ပါလုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဗဒိုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဒုၚ်သီကေတ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ဂှ်ဏောၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်မေန်အံၚ်လှာၚ် ဟီုကြီုလဝ်ရ။ အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ ပ္ဍဲပွိုၚ်မွဲသတ္တာဟ စချဳဒရာၚ်ကၠုၚ်လဝ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ် ဗဒိုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မၞုံပ္ဍဲတွဵုရးသေံသၟဝ်ကျာ အပံၚ်လၟိဟ် ဟွံအောန်နူ (၉၅) ဗဒိုပ် ဒးဒုၚ်သီကေတ်လဝ်တုဲ ထိၚ်ဒဝ်ဂွံလဝ် ဍုၚ်ပိဍုၚ်ရဂှ် ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံ ၃ ဂကောံ လလောၚ်တြးလဝ်ရ။…

“အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်(အ္စာဇၞူမန်)ဂှ် ဗ္ကန်ဒၟံၚ်သၟတ်မန်တအ် ယဝ်ဇကုတအ် ချူဒွက်ပရောဆာန်တှ်ေ ပရေၚ်ကောန်ကူဇကုလေဝ် ချူစုတ်ညိညတုဲ ဆာန်ညးသ္ကအ်၊ ချူညးသ္ကအ်ညိ ဗီုဏံ ဟီုဗ္ကန်ဒၟံၚ်တွဵုရ”

ပေါဲပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲ အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်(အ္စာဇၞူမန်) အယုက် ၈၈ သၞာံ မဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန် ဝှ်ကြံၚ်မွဲတၠဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲရာမညဟဝ်တေဝ် မၞုံဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၃၁) ဂှ်ရ။ အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဘဲဝေဒနာ သ္ကာတ်မြဟ်ဂှ် အလုံမွဲအယုက်ညး ပါလုပ်က္ဍိုက်ကၠုၚ်လဝ်က္ဍိုပ် ပ္ဍဲကမၠောန်ကဏ္ဍဖောအ်ဗြေဝ် ပရေၚ်ကောန်ဂကူမန်၊ ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်၊ အနုသုခုမမန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်၊ ပရေၚ်ပညာ သၟတ်မန်တအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဂှ် စပ်ကဵု ပရေၚ်နာဲၚိုဲတုၚ်…

“ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဂှ် ယဝ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တအ် ဗတိုၚ်ညးသ္ကအ် သီုဖအိုတ်တှ်ေ သွက်ဂွံထိၚ်ဒပ်ပၞာန်မာန် ဝါတ်မံၚ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် ဇၟာပ်ကောန်ပၞာန် တီမံၚ်ညးကအ်ဖအိုတ်ရ”

ဒပ်ပၞာန်ရခေၚ် AA၊ ဒပ်ပၞာန်ကောန်ဂကူတအာၚ် (TNLA) ကေုာံ ဂကောံကိုဝ်က (MNDAA) မဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံတအ်ဂှ် ကြဴနူလလောၚ်တြးလဝ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ကဵုလဝ်ယၟု ၁၀၂၇ တုဲဂှ် ထ္ပက်ပၞာန်ဗတိုက်လဝ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မၞုံပ္ဍဲတွဵုရးသေံသၟဝ်ကျာ မွဲဒမြိပ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ရ။ နူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၂၇) လလောၚ်တြးလဝ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဂှ် စဵုကဵုစၟတ်တ္ၚဲ (၃၀) ပ္ဍဲပွိုၚ် ၄ တ္ၚဲဏံ ဗဒိုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗ္ဒာဲ (၇၀)ဗဒိုပ်…

“ဂကောံပၞာန်သီအဝဵုလၟုဟ်ဏံဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ဒၟံၚ်ဂကောံ ကြပ်ဒှ်ဒၟံၚ်ဒမၠ ကြံဒိုဟ်၊ ဓဇန်ကြံကြ၊ စိုတ်ဓာတ်မၞိဟ်ဟၟဲ လောန်နူကဵုဂကောံပၞာန် အခိၚ်ကၠာတေံဏီဂှ်ရ သွက်ဂွံဆေၚ်မုက်ကဵုဍေံတအ် ဒးဂစာန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟ်သွာၚ်စုၚ်ရ၊ ဂၠာဲဒၟံၚ်နဲကဲဂၠံၚ်ဍာန်ရ။

​ဗော်လူဘောၚ်တေတ်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် (DPNS) မဒှ်ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် မွဲဗော်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ ၁၄ တုဲကၠုၚ်တေံ တ္ၚဲဒက်ပ္တန်ဗော် ပေၚ်ကၠုၚ်မရနုက်ကဵု ၃၅ သၞာံရ။ ဗော်လူဘောၚ်တေတ်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် (DPNS)ဂှ် ပ္ဍဲမွဲပွိုၚ်ဒက်ပ္တန်ကၠုၚ်ဗော် ပေၚ် ၃၅ သၞာံဂှ် ဒးဆဵုဂဗကၠုၚ်လဝ်ကဵု ပရေၚ်ဒးရုပ်ပလီုဗော် စဵုကဵု (၂) ဝါပေၚ်ၚ်ရ။ ဆ္ဂး ဗော်လူဘောၚ်တေတ်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် (DPNS)ဂှ် လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗတိုက်ကဵု ဂကောံဒပ်ပၞာန် သွက်ပရေၚ်ဓဝ်ဍာံ မွဲကရောံကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်…

 “ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဆၜိုတ်လဂုၚ်၊ အၚ်ဝ၊ နေပျဳဒဝ်ရ သှ်ေဒၟံၚ် သွက်ဂွံထ္ၜးပယိုက်”

ပ္ဍဲဍုၚ်လဂုၚ် သ္ကုတ်ကာလလကြဴဏံ ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတအ် စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်တီတီတုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်လေဝ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒဝ်မာန် ဂစာန်ပ္တိကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုအခက်ခုဲ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတအ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကီု၊ သွက်ပၠန်ဂတးဍုၚ်ဇၞော် ဂွံအံၚ်ဇၞး ပါလုပ်သီုပရေၚ်ဂီုကၠီုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ၜိုတ်ဂလိုၚ်လဵု ပၟိက်ဇၞော်ဒၟံၚ်ရော။ စပ်ကဵုအကာဲအရာဂမၠိုၚ်ဏံတုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်လဝ် ညးတာလျိုၚ် Yangon UG Association မဒှ်ဂကောံဒမၠုက်ဍုၚ်ဇၞော်လဂုၚ် ဇြယျာကျောၚ်(ဆရာကျောၚ်း)ရ။ သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – ကၠာအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုအကာဲအရာ…

“အရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ်ဟီုဂှ် ကဵုနၚ်ပိုဲတိုက်ရိုက် ၜိုန်ဟီုကီုလေဝ် ကဵုအလဵုအသဳလ္ပာ်ဏံလေဝ် ကမၠောန်ဒးဆက် စၠောံရေၚ်တၠုၚ် နွံ။ ကဵုအလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ချပ်ဂၞန်သဳကၠဳတုဲမှ လၟေၚ်ကမၠောန်ဒးကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်လေဝ် နွံရ။

ပ္ဍဲကဵုကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် အကြေပ်အဂြတ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကဵု ပရေၚ်ထံက်ရံၚ်​ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် သာတုဲကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ် လိက်ပံက်ထိုၚ် ဇရေၚ်ဂကောံကၟိန်ဍုၚ် လုပ်ဂကောံ ကောံဓရီုကုလသမဂ္ဂ အပံၚ်လၟိဟ်ဂကောံကၟိန်ဍုၚ်နာနာ ၄၄၀ ဂကောံ ပါလုပ်သီုကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာရ။ အတိုၚ်လိက်ပံက်ထိုၚ်ဂှ်မ္ဂး ဂကောံပၞာန်ဂှ် ကၟာတ်လဒဵုစဵုဒၞာ၊ သီကေတ်ကီု သီုကဵုပလီုပလာ်ဒၟံၚ် အရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် သွက်ညးဒးထောံသ္ၚိဌာန်တုဲ ဒးဂြိပ်ဒဴဴဴပါဲဓလေတ်ဒၟံၚ် နဒဒှ်ညံၚ်လွဟ်နက်လက်ရဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။ သွက်ကဵုအရီုဗၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် သွက်ကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်မာန်ဂှ် စပ်ကဵုအခက်ခုဲ ဒးဆဵုဂဗဒၟံၚ်ကီု၊ လၟေၚ်ကမၠောန် ဒးပ္ညဳပ္ညပ်ဒၟံၚ်တအ်ကီု၊ သွက်ဂွံကဵုရီုဗၚ်မာန်…

“ပ္ဍဲလ္ပာ်သ္ကုတ်ဒိုဟ်သၠုၚ်ကျာ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ ဟိုတ်နူတိဍာ်ဒပ်ပၞာန်ထိၚ်ဒဝ် စဵုကဵုဟၟဲဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဘာဗ္တောန်လိက်တအ်လေဝ် ဘာဗ္တောန်လိက်ဒပ်ပၞာန် ဒဵုကဵုဟၟဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ယျ။ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ဍေံတအ် ဒှ်ဒၟံၚ် စဵုကဵုဟၟဲယျ”

သွဟ်ပေါဲရုဲမာဲ သၞာံ ၂၀၂၀ ဂှ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် စရၚ်မာဲဗၠေတ်မှာ ကေတ်ဇြဟတ်လွဟ်လက်နက် ဟိုတ်နူပရေၚ်သီကေတ်လဝ်အဝဵု ဟွံဗဗွဲဓဝ်တုဲ ပၞာန်ပၠန်ဂတးဒစဵုဒစးညးဍုၚ်ကွာန် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်လဝ်ဂှ် လၟုဟ်မ္ဂး စိုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲကာလပွိုၚ် ၜါသၞာံပြၚ်ၚ်ရ။ အကာဲအရာပၠန်ဂတးက္ညၚ် ပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ် ပ္ဍဲပွိုၚ်ၜါသၞာံဏံကီု၊ ပရေၚ်ဓမံက်ရုပ်ရဴဴ ဥပဒေ Burma Act ကီု၊ သွက်ဂွံစဵုဒၞာသၞကျာကံၚ်ဇြဳပၞာန် အရာလဵုဒးကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်ထေက်ရောကီု။ သွက်ဂွံဖ္အောန်ယှအ်ဖျေံ ပရေၚ်ဇီုဓဗတ် အကြာဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဂှ် မုပလေဝ်ပလေတ်လဝ်ရောကီု။ စပ်ကဵုအကာဲအရာဂမၠိုၚ်ဏံတုဲ…

“ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ၜိုဟ်လလံ ကၠောန်ဂှ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ရ ပ္ဍဲကဵုဍေံတအ် မုဓဝ်ပတှ်ေလေဝ် ဟၟဲပုဟ်”

ပ္ဍဲတိဍာ်ကဝ်ဒူလေဝ် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ဂှ် နူကဵုဂိတုဂျာန္နဝါရဳသၞာံဏံ စဵုကဵုဂိတုသေပ်တေမ်ဗာ ပ္ဍဲပွိုၚ် (၉) ဂိတုဏံ အပံၚ်လၟိဟ်ပေါဲဗတိုက်ၜါလ္ပာ် စဵုကဵု (၃၅၇၀) ဝါ က္တဵုဒှ်လဝ်တုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကောန်ပၞာန်ဒးချိုတ်လဝ် ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီရဂှ် ဗဟဵု KNU လလောၚ်တြးလဝ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵု အကာဲအရာပရေၚ်ပၞာန် ပ္ဍဲတိဍာ် KNU ကီု၊ ပရေၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂြာတ်ထောံဖျေံလဝ်ဗုမ် ပ္ဍဲဗဒိုပ်ပါဲပၞာန် မုမ်လိုၚ်ခေတ်ကီု၊…

“ဗတိုက်ဒၟံၚ်သၟာဒဒိုက်ဒးပါဲဓလေတ်ဒၟံၚ်ဘဲပၞာန် ဒၟာနူဍေံတအ်ဂှ် က္လိလောန်ဒၟံၚ်ဂဗုတ်ရာဇဝတ် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။ နူကဵုကၟိန်ဍုၚ်မွဲမွဲ သွက်ဂွံကေတ်အရေဝ် ကဵုဒုဟ်ဒဏ်ဂှ်လေဝ် ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်နွံ။ သွက်ဂွံကေတ်အာအရေဝ် နူကဵုကံၚ်ဇြဳဂီုကၠီုကုလသမဂ္ဂလေဝ် ပိုဲဟီုလဝ်နွံဒၟံၚ်”

ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန် သုၚ်စောဲပၞာန်ကျာတုဲ ဗတိုက်ဂြာတ်ထောံဖျေံလဝ် ဗုမ်ပ္ဍဲဗဒိုပ်ပါဲဘဲပၞာန်မုမ်လိုၚ်ခေတ် မၞုံဗ္ဒာဲဍုၚ်လိုၚ်ဇြာ၊ တွဵုရးကချေၚ်ဂှ်တုဲ ကောန်အရာပ်ဟွံအောန်နူ (၃၀) တၠ ပါလုပ်သီုကောန်ၚာ် ဒးချိုတ်လဝ်တုဲ ဒးလဝ်ဘဲဝပ် (၅၇) တၠရဂှ် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ (NUG) လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၁၀)ဂှ်ရ။ ပရေၚ်ဗတိုက်ပန်ဏံ ဒှ်ပရေၚ်ဗတိုက်ပန် ပ္တဝ်လဝ်ကဵုဗဒိုပ်ပါဲဘဲပၞာန် ဒၞာဲကောန်အရာပ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်မံၚ်တန်တဴဒၟံၚ် မဒှ်ဒၞာဲဌာန်ပ္တဝ်ပၞာန်ဟွံသေၚ်ဂှ် သီုရန်တၟံနွံနွံတုဲ ဒှ်ဂဗုတ်ရာဇဝတ်က္လိလောန်ဒၟံၚ် လ္တူကောန်ဂကူမၞိဟ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် က္လိလောန်ဒၟံၚ်…