ပေါဲပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲ အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်(အ္စာဇၞူမန်) အယုက် ၈၈ သၞာံ မဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်မန် ဝှ်ကြံၚ်မွဲတၠဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲရာမညဟဝ်တေဝ် မၞုံဍုၚ်မတ်မလီု တွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲကဵုဂိတုအံက်တဝ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၃၁) ဂှ်ရ။ အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ်ဘဲဝေဒနာ သ္ကာတ်မြဟ်ဂှ် အလုံမွဲအယုက်ညး ပါလုပ်က္ဍိုက်ကၠုၚ်လဝ်က္ဍိုပ် ပ္ဍဲကမၠောန်ကဏ္ဍဖောအ်ဗြေဝ် ပရေၚ်ကောန်ဂကူမန်၊ ပရေၚ်လိက်ပတ်ယေန်သၞာၚ်၊ အနုသုခုမမန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မန်၊ ပရေၚ်ပညာ သၟတ်မန်တအ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုဂှ် စပ်ကဵု ပရေၚ်နာဲၚိုဲတုၚ် ပ္တိတ်လဝ်ဇြဟတ် ဓမံက်လဝ်ရုပ်ရဴ အနုပညာသုခုမမန်ခေတ်တၟိကီု၊ ပရောပရောဒွက် ညးချူဇန်လဝ်တအ်ကီု၊ စပ်ကဵုအကာဲအရာ ပရေၚ်တတ်ထပါ်ဘဝညးတုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်လဝ်ကဵု နာဲဗညာအံၚ် ဒုတိယဥက္ကဋ္ဌ ဗော်သွးဂဳတမန်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – ကၠာအိုတ်ဏံ နာဲၚိုဲတုၚ်ဂှ် ပ္ဍဲအရာဓမံက်ပ္တိုန် အနုသုခမဂဳတမန်ဂှ် ဒှ်ညးပါလုပ်က္ဍိုက်လဝ်က္ဍိုပ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။ စပ်ကဵုပရေၚ်ချဳဒရာၚ် အနုသုခုမအ္စာဇၞော်တုဲ ကလေၚ်ဟီုလဴထ္ၜးကဵုညိ။
နာဲဗညာအံၚ် – ပ္ဍဲကဵုမန်ပိုဲတှ်ေ ညးဂှ် ဒှ်အစာံတိုၚ်ခဳ ဇၞော်ဇၞော်မွဲရ။ ၜိုတ် ၁၉၇၄ တေံ ပ္ဍဲလောကပိုဲတှ်ေ ခေတ်ပိုဲ ပြံၚ်ကၠောံကၠုၚ် ခေတ်သတူဒဳယောရ။ အခိၚ်ဂှ် အ္စာဇၞော်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ တိၚ်တက်လျးဟံသာလေဝ်။ တိၚ်တက်လျးဟံသာ စဒှ်ကၠုၚ်တုဲ ပါလုပ်သီု အ္စာဇၞော်ဇၞော်ရ။ ပူဂဵုတှ်ေ ကောကျာန်ယျေတ်တအ် ပါမံၚ်။ သီုဖအိုတ်ဂှ် ပရေၚ် အ္စာဇၞော် အာဂတပၠတရဴဂှ် စဒက်ပ္တန်ကၠုၚ်လဝ် တိၚ်တက်မန် မာန်ရ။ တိၚ်တက်လျးဟံသာဟီုဂှ်တှ်ေ စက်ဇကုကပေါတ်ဇကုစုၚ်စုၚ် ဗီုကဵုတိၚ်တက်ဗမာ နွံလဂုၚ်တေံကီု ခေတ်သတူဒဳကၠာတဲရ။ အခိၚ်ဂှ် ကၠာတေံတှ်ေ တိၚ်တက်ဖာအံက် နွံဒၟံၚ်။ နူကဵုတိၚ်တက်ဖာအံက်ဂှ် တိၚ်တက်လျးဟံသာ လ္တူခေတ်ပိုဲကီု၊ သီုကဵုဂေတ်တာဓာတ်လလဳကီု၊ စန္ဒရာကီု၊ ဗဗိုန်တအ် သီုဖအိုတ်ပါဒၟံၚ်ရ။ တိၚ်တက်ဂှ် နူကဵု အ္စာဇၞော် က္ဍိုက်လဝ်က္ဍိုပ် ဟီုစဂွံရ။
တိၚ်တက်မန်ဟီုဂှ် ဟၟဲဏီ။ တိၚ်တက်လျးဟံသာ အ္စာဇၞော်ဂှ် ဒှ်တံရ။ တိၚ်တက်ဒက်ပ္တန်လဝ်ကၠာအိုတ်ရ။ အ္စာဇၞော် က္ဍိုက်လဝ်က္ဍိုပ် မိက်ဂွံဟီုရ။ အခိၚ်ဂှ် အ္စာဇၞော်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်တုဲ ချူဇန်ဒွက်မန်ရ။ သွက်တိၚ်တက်လျးဟံသာ ဂွံဆက်တန်တဴအာ ဒွက်ဂှ် ဒှ်လမျီုရ။ အခိၚ်ကၠာတေံ ဒွက် မန်တအ် ဒယှ်ေဒၟံၚ်ဂှ် ဒွက်ဂတာပ်ခေတ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဒှ်ဒွက်ခေတ်တြေံတြဟ်။ ဒှ်ဒွက်ခေတ်တြေံဂှ်ရတှ်ေ ဒယှ်ေကဵုကျာံတအ်၊ တူရိယာကွိၚ်ကွိုက်တအ်ရ။ ဒွက်ဒယှ်ေကဵုဂေတ်တာ ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဟိုတ်နူဒယှ်ေကဵု စန္ဒရာဂှ်ရ သၟတ်တအ် ဂွံဒယှ်ေဒွက်ခေတ်တြေံဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဗီုကဵုဒွက်တိၚ်တက်ဂတာပ်ခေတ် သၟတ်ခေတ်တအ်ဒးစိုတ်ဂှ် တိၚ်တက်သတူဒဳယော ဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ဒွက်တိၚ်တက်ကဵုဂေတ်တာတအ်ဂှ် စနူကဵု ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၄ ဂှ် နူတိၚ်တက်လျးဟံသာ ပၠုပ်လဝ်ရမျာၚ်ရ။ စတုဲပ္တိတ်ကၠုၚ် တိၚ်တက်ရ။
ဒဵုကဵုတိၚ်တက် မံက်တိတ်ကၠုၚ် မွဲတုဲမွဲ ဗီုလၟုဟ်ဏံရ။ လၟုဟ်တှ်ေ တိၚ်တက်မန် နွံမာဂလိုၚ်။ ဒွက်မန်တအ် နွံဗွဲမဂၠိုၚ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ပ္ဍဲလောကဂဳတမန်ဂှ် ဒှ်အ္စာပိုဲသ္ပရှ်ေသှ်ေ မွဲဇကုရလေဝ်။ နဒဒှ်အ္စာချူဒွက်မွဲတၠ နဒဒှ် အဲသၟာဂဳတမွဲတၠဂှ် ပ္ဍဲသၟဝ်ပရေၚ်ပၠတရဴ ထ္ၜးဂၠံၚ် အ္စာဇၞော်ဂှ် ပိုဲပါလုပ်ပံၚ်တောဲ ကေၚ်ချဳဒရာၚ်ကၠုၚ်လဝ်ရဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်ဂှ် ချူဇန်ကၠုၚ်လဝ် ဒွက်မန်အဓိကဟီုတှ်ေ ဂကူဒွက်လဵု ချူဇန်ကၠုၚ်လဝ် အဓိကရော။
နာဲဗညာအံၚ် – အ္စာဇၞော်ဂှ် ပတ္တလာတအ်၊ မေဝ်ဒလေတန်တအ် ကေၚ်ဗ္တောန်လဝ် ၜိုတ်ညိညဇြိုၚ်သာ နွံရ။ အခိၚ်ဂှ်တှ်ေ အ္စာဇၞော် ညးဂၠာဲအခိုက်ဒွက် ဟွံလေပ်ပုဟ်။ အ္စာဇၞော်ဂှ် ဒွက်လၚ်္ကာမ္ၚဵုအံၚ်ဇၞးမန်ဂှ် ဝၚ်ရာဇာဓိရာဇ် အ္စာဇၞော်ဟီုတုဲ ပရောရာဇာဓိရာဇ် ဘာသာမန် အ္စာဇၞော်က္လေၚ်ချူဇန်လဝ်ရ။ ဒွက်တအ်ဏံဂှ် ဗီုပြၚ်လိက်မန်တြေံတြဟ် ကဵုပရောပရာဂှ် တုပ်ဒၟံၚ်ကဵု ဒွက်ခေတ်တြေံ ကွေံကွေံရ။ ဒွက်မန်ဟီုဂှ် ပ္ဍဲပိုဲတှ်ေ မၞိဟ်ဂွံချူမာန် နွံဆအ္စာဇၞော် မွဲတၠဓဝ်ရ။ အ္စာဇၞော်မွဲရ နွံ။ သှ်ေနူဂှ် ချူဟွံမာန်ပုဟ်။ ပိုဲလေဝ် ချူဟွံမာန်ပုဟ်။ အ္စာဇၞော်ဂှ် လေပ်ဒၟံၚ်လိက်မန် ဇြိုဟ်ဟ် နက်နက်ရ။ အ္စာဇၞော်ဂှ် ဒၟာနူလေပ်ဒၟံၚ် မန်၊ ဗမာ၊ အေၚ်္ဂလိက်ပိဘာသာဂှ်ရ အခိၚ်ချူဒွက်မန်လေဝ် ဒွက်ဂန္တဝၚ်တအ်၊ ဒွက်ခေတ်တြေံတြဟ်တအ်လေဝ် ချူဇန်မာန်ရ။
တုဲပၠန်ဒွက်ဂတာပ်ခေတ်တအ် ဒွက်ကူဆာဲတအ်ရ။ ဒွက်သတူဒဳယောတအ်ဂှ် ဒှ်ဒွက်ကူဆာဲတအ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဗၟာဂှ်တှ်ေ။ ချူဇန်လဝ် ဒွက်ဂတာပ်ခေတ် ဘာသာမန်ရ။ ဒွက်ကဆော်ခေတ်တအ်လေဝ်။ ဒွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒွက်ဓမံက်ထ္ၜးဒၟံၚ်ခေတ်တအ်။ ဘာသာမန်လေဝ်။ ဆ္ဂး ဒးတတ်ကၠောံပရေၚ်စၟဳစၟတ် လိက်ပတ်ရလေဝ်။ အခိၚ်ပၠုပ်ရမျာၚ်တှ်ေ ကြေပ်ဂြတ်ကွေံကွေံရ။ ဒွက်အ္စာဇၞော် ဟွံကဵုအခေါၚ်တအ်လေဝ် နွံ။ ဒွက်နူကဵုပရေၚ်စၟဳစၟတ်လိက်ပတ်တအ် ဟွံကဵုအခေါၚ်တအ်ဂှ် ဟွံဒှ်ပ္တိတ်ပုဟ်။ အ္စာဇၞော် ပ္ဍဲမွဲဒမြိပ်ဂှ် ချူလဝ်ဒွက်မန် သွက်လျးဟံသာ ၜိုတ် ၅၅ ပြၚ် ၆၀ ပိုဒ်နွံဏောၚ်။ သွက်ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်ဒွက် ပါဲနူဂှ် ၜိုတ် ၃၀ ပိုဒ်နွံဏောၚ်။ အဲဂွံတီကေတ် နူကဵုစၟတ်သမ္တီတအ်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – ပ္ဍဲကဵုဒွက်အ္စာဇၞော် နာဲၚိုဲတုၚ်ချူဇန်လဝ်တအ်ဂှ် ဒွက်လဵု အံၚ်ဇၞးအိုတ်ရော။ ပရောဒွက်ဒယှ်အိုတ်ဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုညိ။
နာဲဗညာအံၚ် – ကောန်ၚာ်ခေတ်လၟုဟ်ဏံ ဟွံဂွံၜံၚ်ဏီပုဟ်။ ဥပမာ ခေတ်အ္စာဇၞော်တအ်ဂှ် ယဝ်ရဒးဟီုဏောၚ်တှ်ေ ၈၀၊ ၈၅၊ ၉၀ ကာလဂှ်ရ။ အခိၚ်ဂှ်တှ်ေ ဒွက်ညးအုပ်ဓလီုဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုခေတ်သတူဒဳယောဟီုတှ်ေ ဥပမာ – အခိၚ်ဍိုက်ကွဳပၟတ်တှ်ေ ဗီုညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဒးဍိုက်ၜေတ်ကြေပ်ဒၟံၚ် ဗီုလဵု။ ဗီုလဵုဒးဂြိပ်အာကၠုၚ်ဒၟံၚ်ရော။ ဒဒိုက်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်လေဝ် ယၟုဒွက်ဂှ်။ စခေတ်ကွေံကွေံ မွဲတဲ။ ဒွက်တအ်ဏံဂှ် ဒၞာဲလဵုဒှ်ဒှ် ဒှ်ဒွက်ပါ်ပါဲအလဵုအသဳ၊ မဆလခေတ်တအ်ရ။ ချူဇန်လဝ် ဗီုပြၚ်ဟီုသ္ပစရဵုခေတ်ဂှ်ရ။ ဒၟာနူဒှ်ဒွက်သၟတ်တအ်ဒးစိုတ်ဂှ်ရ သှ်ေကၠုၚ်။ မၞိဟ်သမ္တီဒးခိုဟ်ဟ်တအ်ဂှ်တှ်ေ သမ္တီဒးဏောၚ်။ ပ္ဍဲခေတ်လ္ပာ်ဏံဂှ်တှ်ေ ဟွံပါကၠုၚ်ပုဟ်။ လ္ပာ်တေံ သှ်ေအာ ပ္ဍဲၜိုတ် သၞာံ၂၀၀၀ အ္စာဇၞော်ရ။ ဟွံစိုပ်ကၠုၚ်သ္ကုတ်လ္ပာ်ဏံဏီပုဟ်။ လ္ၚဵုဂှ်တှ်ေ ဒွက်ကလေၚ်ကၠောန်ဒၟံၚ်တအ်၊ ကလေၚ်ကၠောန်ဒၟံၚ် ဗီုပြၚ်ဒွက်ကာဗာဂှ်လေဝ် ဂွံမိၚ်ဒၟံၚ်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – ဒွက်အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ် ချူဇန်လဝ်တအ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံကၠေံအိုတ်အာ သွက်ဂွံထိၚ်ဒက် နကဵုဗော်သွးဂဳတမန် မုသွက်ဂွံဆက်ကၠောန်အာနွံရော။
နာဲဗညာအံၚ် – စပ်ကဵုကိစ္စဏံတုဲ ချိုတ်တ် ပၠိုတ်တ်ဂှ် ပ္ဍဲပိုဲ ပရေၚ်ဟီုဂးသဳကၠဳဂှ် ဟွံမိၚ်ဏီပုဟ်။ အ္စာဇၞော်ဂှ် တိၚ်တက်လျးဟံသာဟီုဂှ် သှ်ေဒၟံၚ် ဒဵုကဵုလၟုဟ်ဏီ။ အဓိကဂှ် ဒွက်ဆေၚ်ဆက်ကဵုအ္စာဇၞော်တအ်ဂှ် တုဲတဴကဵုလ္တူကဵုတိၚ်တက်ဂှ်ရလေဝ်။ ပ္ဍဲကဵုပိုဲဂှ် ဗော်သွးဂဳတမန် နွံဒၟံၚ်။ နကဵုဗော်သွးဂဳတမန်လေဝ် မုလေဝ် ဟွံဂွံသဳကၠဳလဝ်ဏီပုဟ်။ တိၚ်တက်အ္စာဇၞော်ဂှ် ကောကျာန်ယျေတ်တအ် သှ်ေဒၟံၚ်ဏီရ။ အဓိကဂှ် ဒွက်အ္စာဇၞော် ချူဇန်လဝ်တအ်ဂှ် ဒှ်ဒွက်တၠမူတိၚ်တက်လျးဟံသာရ။ မၞိဟ်ဆာန်ဒွက်တအ်ဂှ်တှ်ေ အစဳဇန် ညးတအ် ကဵုညးတအ် ထိၚ်ဒဝ်လဝ် နွံရ။ ဆ္ဂးဒွက်တအ်ဂှ် ထိၚ်ဒဝ်လဝ်နွံ။ ဗီုပြၚ်ဍေံကဵုဍေံ နွံရ။ ဣဏံဂှ် ဆေၚ်ကဵုပူဂဵုရ နကဵုဂကောံဂှ် ထိၚ်ဒဝ်လဝ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ တိၚ်တက်လျးဟံသာလေဝ် နွံရ။ ကောန်ဂကောံတအ် ပ္ဍဲညးတအ်လေဝ် ကဝးဒွက်အခိၚ်ကၠာတေံလေဝ် နွံရ။ လၟုဟ်တှ်ေ ဖျေံလဝ်ကဵု MP 3 သီုဖအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲဒၞာဲဗွဲမဂၠိုၚ် နွံဒၟံၚ်ရ။ အာဂတနူဏံ ဗီုလဵုကၠောန်အာရောဟီုဂှ် ဗီုပြၚ်လဵု ဂွံကၠောန်အာခိုဟ်ရောဂှ် ချပ်အာညးသ္ကအ်ဏောၚ် ထေၚ်ခယျကေတ်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်- ပရောစၟတ်သမ္တီအ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်လေဝ် ဟီုလဴဴထ္ၜးကဵုညိ။ ဥပမာ စၟတ်သမ္တီပရေၚ်ချဳဒရာၚ်အနုသုခုမတအ်ဂှ် နဒဒှ်စၟတ်သမ္တီ မုသှ်ေၜက် ဒၟံၚ်နွံကီုရော။
နာဲဗညာအံၚ် – ပ္ဍဲကဵုဒွက်တှ်ေ အ္စာဇၞော်ဂှ် ဇၟာပ်မၞိဟ် တီဒွက်တအ်ရ။ ဒွက် WE ARE THE WORLD ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၀ လောန်တုဲဂှ် ကောန်ကွးဘာတက္ကသိုလ်မန်တအ် ပံၚ်ကောံတုဲ သၟာဂဳတဒယှ် (၇) တၠ ပါသီုကောကျာန်ယျေတ်၊ ဇြဝ်လာတ်၊ အာဲမန်၊ မန်ဆာန် ၇ တၠလေဝ်။ WE ARE THE WORLD ဂှ် နကဵုအခိုက်မန် ဒွက်ချူဇန်လဝ် ဒွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မွဲပိုဒ်ရ။ ဒွက်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲပိုဒ်ဂှ်တှ်ေ အခိၚ်ဂၠာဲဘာသာအဓိပ္ပါယ်မန်ဂှ် သွက်ဂွံဟီု ဇပ်ပ်ဍပ်ပ်ဂှ် ဝါတ်ဒၟံၚ်။ လ္ၚဵုဂှ်။ ကဵုဒွက်ဏံ မွဲပိုဒ်ဂှ် အ္စာဇၞော်ဂှ် အခိၚ်ကွးဘာတက္ကသိုလ်တအ် ဒယှ်ေလ္တူစၚ်ကီု ပ္ဍဲကဵုမန်တအ်ဂှ် ဒယှ်ေဒၟံၚ် မံက်က်ဂတဝ်တဝ်ဂၠိုၚ်ရ။ စၟတ်သမ္တီ အ္စာ်ဇၞော်ဟီုတုဲတှ်ေ ဒးယှ်ေဒၟၚ်ညးသ္ကအ်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – အလန်လကြဴဴအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုအ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်(အ္စာဇၞူမန်) တုဲ မုမိက်ဂွံထပ်ဟီုဗပေၚ် နွံဏီရော။
နာဲဗညာအံၚ် – အ္စာဇၞော်ဂှ် ဗ္ကန်ဒၟံၚ်ကဵုပိုဲလၟိုန် နွံမွဲရ။ အာဒၟံၚ်ကဵုလညာတ်အနုသုခမတွဵုဂှ် အာဟွံထေက်ပုဟ်။ အာဟွံဂွံဏီပုဟ်။ ပ္ဍဲကဵုဗွိုၚ်မန်ပိုဲဂှ် မဟွံမိက်ကဵုအာ နကဵုလညာအနုသုခုမသက်က်ဏီပုဟ်။ ပိုဲဂှ် အခိၚ်ချူပရောဆာန်တှ်ေ ပရောဆာန်သၟး၊ ချူဇန်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ချူဇန်စုတ်ပရေၚ်ဂကူညိကီုညိဂှ် ဟီုမံၚ်တွဵုရ။ အဲညာတ်ကေတ် အ္စာဇၞော်တုဲ ဒးစိုတ်ဗီုပြၚ်ညးတုဲ အဲဗက်ကၠုၚ် လာၚ်ချူဇန်ဒွက်ရ။ ကဵုအ္စာဇၞော်ဟီုတှ်ေ ပရေၚ်ပူဂဵုဂှ် ဍုက်ကေဝ်ခိုဟ်ဒၟံၚ် ကွေံကွေံရ။ လညာတ်အ္စာဇၞော်ဂှ် ယဝ်ရသၟတ်မန်လၟုဟ်ဏံ ချူဏောၚ်တှ်ေလေဝ်၊ အ္စာဇၞော်နာဲၚိုဲတုၚ်(အ္စာဇၞူမန်)ဂှ် ဗ္ကန်ဒၟံၚ်သၟတ်မန်တအ် ယဝ်ဇကုတအ် ချူဒွက်ပရောဆာန်တှ်ေ ပရေၚ်ကောန်ကူဇကုလေဝ် ချူစုတ်ညိညတုဲ ဆာန်ညးသ္ကအ်၊ ချူညးသ္ကအ်ညိ ဗီုဏံ ဟီုဗ္ကန်ဒၟံၚ်တွဵုရ။