ၚုဟ်ဒဝ်ဠာ ကေုာံ ၚုဟ်ထဝ် တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုချိၚ်ခယျဟွံဒး

မတ်မလီု၊ ဂျောန် (၂၄)

လ္တူတိုက်သြန် (၂) ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မထိၚ်ဒက်လဝ်တံဂှ် အလဵုအသဳအမေရိကာန် ကြဴနူကၠောန်သ္ပကၟာတ် လဒဵုတပ်ဒဏ်တုဲဂှ် ၚုဟ်ဒဝ်ဠာ ကေုာံ ၚုဟ်ထဝ်ဝွံ ၚုဟ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵုခယျဟွံဒးတုဲ အရာဟွံညိၚ် ဝတ်တံ က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ရောၚ်ဂှ် နူကဵုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ဂၠိုက်ဂၠါဲဂွံတီကေတ်ရ။

အလဵုအသဳအမေရိကာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၂၁) တေံ ကၟာတ်လဒဵုကေတ်လဝ်ဒုဟ် ကုတိုက်သြန် ပရေၚ်သွံရာန်ဍုၚ်သ္အာၚ် (MFTB) နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မထိၚ်ဒက်လဝ်ဂှ်ကဵု တိုက်သြန်ကူသာန်သွံရာန် ကေုာံ ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်ဍုၚ်ဗၟာ (MICB) တံကီု သီုကဵုဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါတံရ။

ဟိုတ်နူပရေၚ်ပရူဏံတုဲ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာအပ္ဍဲဍုၚ်ဝွံ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် မွဲဒဝ်ဠာဂှ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵု (၃၂၀၀) ဒ္ကေဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကံၚ်တာသွံတြး ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်လေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်အကာဲအရာ ဒးကၟာတ်လဝ် ပရေၚ်သွံရာန်တံရ။

ဟိုတ်နူၚုဟ်ဒဝ်ဠာတုဲ ထဝ်မဳဠေန်အပ္ဍဲဍုၚ် မွဲဒ္ကေဝ်ဂှ် ၚုဟ်သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵု (၃၂) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ပြၚ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်ကဆံၚ် ပံက်ဖျာဟွံမာန်တံရ။

လ္တူၚုဟ်ဒဝ်ဠာ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒၟါနူဗက်ရပ်ဒက်ဒၟံၚ် မၞိဟ်သွံတြးဒဝ်ဠာ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ အပ္ဍဲဍုၚ်တံဂှ်ရ ၚုဟ်ထဝ်လေဝ် ပံက်ဟွံမာန်ရပုဟ်ဂှ် တၠကမၠောန်ထဝ်မွဲတၠ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ် သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“နူဏေံတေံဂှ် (၃၂) ကိုဋ်၊ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာဂှ် (၃၀၈၀) ။ ပ္ဍဲကဵုဗွဝ်ဖျာဂှ် ရပ်ဒက်တံ၊ တၚ်လလောၚ်တြး တိုက်သြန်ဗဟဵုတံ နွံတုဲ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာဂှ် ဟွံတိတ်ဏီပုဟ်လေဝ်။ ဒဝ်ဠာဂှ် ဍေံတံဂအုံတုဲ ရပ်ဒၟံၚ်ဟာဟွံ တီပုဟ်။ ဒဝ်ဠာတိတ်ဟွံမာန်တုဲ ၚုဟ်ထဝ်လေဝ် ဟွံတိတ်ကၠုၚ်ရ။ ၚုဟ်ဒဝ်ဠာကဵု ၚုဟ်ထဝ်ဂၠးတိဂှ် ပၟဝ်တုဲ စကဵု (၁ ဒဿမ ၈၇၅) မှ ဂွံၚုဟ်ထဝ်ဍုၚ်ဗၟာဟီုမ္ဂး ၚုဟ်ဒဝ်ဠာဟွံတိတ်တုဲ ၚုဟ်ထဝ်လေဝ် ဟွံတိတ်ဏီ ဒှ်ဒၟံၚ်အေဗီုဏံ။ ပရေၚ်သွံရာန်တံဂှ် ညိၚ်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ကလေၚ်သွံပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာပၠန်လေဝ် တိုန်စှ်ေ ဂှ် မုဟွံတီတုဲ ၚုဟ်ဂှ်လေဝ်ကွာဒၟံၚ်ကွေံကွေံတုဲ မၞိဟ်သွံတဂှ် ဂိအိုတ်ရ။ ဍေံတံဂှ်လေဝ် မၚ်ရံၚ်အကာဲအရာဂးတုဲ ဟွံသွံမွဲသာ် ရပ်ဒၟံၚ်ၚုဟ်ရ။ မၞိဟ်ရာန်တံဂှ်လေဝ် ဟွံဂံၚ်ရာန်ပုဟ်။ ၚုဟ်သၠုၚ် ဒၟံၚ်ကွေံကွေံတှ်ေလေဝ်။ တုဲပၠန် ၚုဟ်ဂှ်လေဝ် ဟွံညိၚ်ပုဟ်။ ဒှ်မွဲမွဲတုဲ အခိၚ်ဟွံရုဲ စှ်ေအာမာန်ဒၟံၚ်၊ အခိၚ်ဟွံရုဲ တိုန်အာနူဏံ က္တဵုဒှ်မာန်တုဲ ပရေၚ်သွံရာန်တံဂှ် ညိၚ်ဒၟံၚ်ရ။ သီုဖအိုတ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ မၚ်ကျောဝ်ဒၟံၚ် ညးသ္ကအ်အိုတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

တိုက်သြန်ဗဟဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံသောၚ်ကလး ပြသၞာၚုဟ်ဒဝ်ဠာသၠုၚ်တံဂှ် စနူဂိတုဂျောန် (၂၁) တုဲ နကဵုသၞောတ်သွံရာန်လ္တူအောန်လာၚ်ဂှ် မွဲဒဝ်ဠာ စၟတ်လဝ် ၂၉၀၀ ဒ္ကေဝ်တုဲ အလဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်ကၠုၚ်သွံရာန်တံရ။

မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် တိုက်သြန်ဗဟဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာသြန်လှုဲဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် အကြာတိုက်သြန်ကဵု ညးရာန်တံကီု၊ အကြာညးရာန်ရေၚ်သ္ကအ်တံကီု ပရေၚ်သွံရာန်တံဂှ် သွက်ဂွံပ္တိုန်ထ္ၜး နကဵုသၞောတ် အောန်လာၚ်တံဂှ် စၞောန်ပ္ညုၚ်ကၠုၚ် ကုတိုက်သြန် ဂွံလဝ်လာၚ်ဇြေန် ကမၠောန်ပရေၚ်သွံရာန် သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်ရ။

နကဵုတိုက်သြန်ကၟိန်ဍုၚ်ပိုၚ်တံဂှ် ဆက်စပ်ကဵုတိုက်သြန်အမေရိကာန်တုဲ ပံက်လဝ်စရၚ်ဗာန်တံ၊ ဆက်စၠောံကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ဟွံမွဲဂှ်ရ ယဝ်ရကၟာတ်လဒဵုကၠုၚ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မ္ဂးလေဝ် အရာမဇီုကပိုက်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံလလောၚ်ပရိုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဗိုလ်ဇၞော်ဇြဝ်မေန်ထောန် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၂၀) တေံရ။

ညးခါတ်အကာဲသြန်လှုဲတံဂှ် ဟိုတ်နူအလဵုအသဳအမေရိကာန် ကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ် လ္တူတိုက်သြန် မ္ဒးကောပ်ကာဲဒၟံၚ် အကံက်သြန်လှုဲဍုၚ်သ္အာၚ် အဓိကတံဂှ်တုဲ ပရေၚ်ဇီုကပိုက် လ္တူပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဍုၚ်ဗၟာဏံ ဇၞော်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−TLT