လ္ဂုၚ်၊ ဂျောန် (၂၄)
ဍုၚ်ကွာန် မၜိုဟ်သြိုဟ်ဒၟံၚ် ဗ္ဒါဲပွိုၚ် ၅၀ သၞာံဂှ် ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် EAO လ္ၚဵုတံ ကဵုတန်ဗ္တောန်ရပ်လွဟ် ကုညးသၟတ်တံ နဒဒှ် PDF တုဲ ညံၚ်ဂွံဒှ်ပရေၚ်ဗ္တိုက်ရပ်လွဟ်အပ္ဍဲဒေသဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ရောၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စောတ်စောဲလဝ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာ ဗွဲပလး မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ပါတ္တယ၊ ဍုၚ်သေံ ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၁၉) တုဲကၠုၚ်တေံ နူကဵုသၟဝ်ပၠတရဴ ညးတာလျိၚ် ဂကောံအလဵုအသဳဍုၚ်သေံတံဂှ် ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် ဥူတာန်ဇြိုဲ၊ ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုဂးစောတ်စောဲလဝ် သာ်ဏံရ။
ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် အပ္ဍဲကာလပွိုၚ်ၜါသၞာံလောန်ကၠုၚ်တေံ EAO လ္ၚဵုဝွံ ကေတ်အခေါၚ်ခိုဟ် လ္တူပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ်တံဂှ်တုဲ ဟိုတ်နူအခက်အခုဲ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်မၞိဟ် အခိၚ်ကာလကဝ်ဝေဒ်တံဂှ်တုဲ ကုညးသၟတ်စိုတ်လီုလောဲ ဂိလောဲတံဂှ် ကဵုတန်ဗ္တောန်ရပ်လွဟ် နဒဒှ် PDF တုဲ အပ္ဍဲဍုၚ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ပရေၚ်ဗ္တိုက်ရပ်လွဟ်ဂှ် ဖန်ဗဒှ်လဝ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
လ္တူပရေၚ်ဟီုဂးဒၟံၚ်ဏံဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠတရဴကောန်ဂကူချေၚ် (CNF) သလိုၚ်ထက်နဳဂှ် နူကဵုဒပ်ပၞာန် ဟိုတ်နူပၠံၚ်ၜးကေတ် အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် နူကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံ မွဲဏှမွဲဏှတုဲ သီဒၟံၚ်အဝဵုလၟိုန်ဂှ်ရ ဍုၚ်ကွာန်ဟွံၜိုဟ်သြိုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ဂလာန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုဂးဒၟံၚ်ဂှ်ဝွံ ရိုဟ်ကၞက်ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ခၠေဝ်ပၠန်လဝ်ရ။
“ဟိုတ်ဍုၚ်ပိုယ် ဟွံညိၚ်ဝတ်ဒၟံၚ်ဂှ် နူကဵုဒပ်ပၞာန်ဏံ ပၠံၚ်ၜးကေတ် အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် နူကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်တုဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ပရူ သီထောံဒၟံၚ်အဝဵုမွဲဏှမွဲဏှရ။ ၁၉၆၂၊ ၁၉၈၈၊ ပရေၚ်သီအဝဵု ၂၀၂၀ မသ္ကဵုက္တဵုဒှ်ပရေၚ် ပၠန်ဂတး က္ညၚ်တံသီုဖအိုတ်ဂှ် သက်သဳဍေံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဟိုတ်နူပရေၚ်သီအဝဵုဏံတုဲရ ဍုၚ်ပိုယ်ဂှ် ဟွံၜိုဟ်သြိုဟ် ဒၟံၚ်။ တုဲပၠန် နူစ ၁၉၆၂ တေံ စဵုကဵုတ္ၚဲဏံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပၞာန်အပ္ဍဲဍုၚ်ရ။ ဆောဝ်လအ်မှ ဍုၚ်ပိုယ် ဟွံၜိုဟ်သြိုဟ် လဝ်ပုဟ်၊ ဟွံညိၚ်ဝတ်လဝ်ပုဟ်။ ညအ်ဂှ် တီမံၚ်ညးညးအဲအဲရ။ ဇှ် ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုမံၚ်မွဲလ္ပာ်ဓဝ်ဂှ် ဒှ်မအရေဝ် မုရိုဟ်ကၞက်မှဟွံမွဲပုဟ်” ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
ဒပ်ပၞာန်မသီလဝ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် နကဵုလွဟ် နကဵုဟိုတ်စရၚ်မာဲဗၠေတ်မှာဂှ်ဝွံ ဖံက်သေနာတ်ပါ်ထ္ကး၊ ရပ်ဒက်ဂစိုတ်ပျဲပျာံ ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ် မၞုံပၟိက်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ မထ္ၜးဒၟံၚ်ဆန္ဒ ဗွဲမၜိုဟ်လလမ် တံဂှ် ကၠောန်ၜိုတ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲအကာဲအရာဏံဂှ် အခေါၚ်ဟီုဂးထ္မံက်ပ္တိတ်ဗွဲမဗၠးၜး၊ အခေါၚ်အာကၠုၚ်ချဳဒရာၚ်ဂျိုၚ်တဴ ဗွဲမဗၠးၜး သၟဝ်စက်ယန္တယာအုပ်ဓုပ်ပၞာန်တံဂှ် ဒးဆောံလေၚ်လဝ်တုဲ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဍဵုဍိုက်၊ ပရေၚ်ဘပဠ၊ ပရေၚ်ရပ်ဒက်ဍဵုဍိုက် နာနာပကာရတံဂှ်တုဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်လဝ် ညးသၟတ်တံ နဒဒှ် PDF ရ။
နာဲနဂါ ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် (MSRF) ဂှ်လေဝ် အရေဝ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဟီုဂှ်ဝွံ ယုတ္တိဟွံမွဲတုဲ ကြဴနူသီအဝဵုတုဲဂှ် ဗ္တိုက်သၠေက်လဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်၊ ညးသၟတ် မထ္ၜးဒၟံၚ်ဆန္ဒ ဗွဲမၜိုဟ်လလမ်တံ နကဵုလွဟ်လက်နက်ဂှ် တီဒၟံၚ်အလုံဂၠးမွဲရောၚ်ဂှ် ကလေၚ်ခၠေဝ်လဝ်ရ။
“ပ္ဍဲကဵုပေါဲသဳကၠဳကဆံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်မွဲဂှ် အရေဝ်ဟွံမွဲကဵုယုတ္တိ ညးစၞးကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဟီုဒၟံၚ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်သ္ဇက်ဒးဂြိုၚ်ခိုဟ်ဏောၚ်။ ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ လၞိန်ဗပိန်လဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်ညးသၟတ် မထ္ၜးဒၟံၚ်ဆန္ဒ ဗွဲမၜိုဟ်လလမ် နကဵုလွဟ်လက်နက်တံဂှ် တီဒၟံၚ် အတိုၚ်ဂၠးမွဲရ။ ညအ်ဂှ် ဟွံဍာံဟွံဇေတ် နူကဵု EAO လ္ၚဵုတံ ကဵုလွဟ်လက်နက် ကုသၟတ်တံတုဲ ညံၚ်ဟွံညိၚ်ဝတ် ကၠောန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် ဒှ်မအရေဝ် သ္ဇက်ဒးဂြိုၚ်ဏောၚ်ဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် PDF ဂမၠိုၚ်ဝွံ ပ္ဍဲအရာဗ္တိုက်ရပ်လွဟ်တံဂှ် ဆေၚ်မုက်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ်ကဵု ဂကောံဒပ်ရပ်လွဟ် ဒပ်ပၞာန်တံဟွံသေၚ်တုဲ သ္ပမာန်ဍဵုဍိုက် ဂစိုတ်ဂယိုၚ်ဒၟံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဟွံမွဲကဵုလွဟ်လက်နက်တံတုဲ စွံပွန်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ညးယိုက်ဝန်တံ၊ ကောန်ပၞာန်တြေံတြေံတံ၊ ကောန်ဗော် လ္ပာ်ဒစဵုဒစးတံရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဒပ်ပၞာန်ဝွံ ဟိုတ်နူဒှ်ဒပ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုလမိၚ်လညာတ် ဍိုက်ပေၚ်ကဵုအစောံစရာဲဂှ်ရ သုၚ်စောဲဇြဟတ်တုဲ လၞိန်ဗပိန်ကၠေံ ဂကောံရပ်လွဟ်သာမညတံ ဗွဲမလောဲသွာမာန်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဒးချိုတ်ဂွံဝပ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဏောၚ်ဂှ်ရ ချိၚ်ဆတုဲ ကၠောန်ၜိုတ်ဒၟံၚ်ရောၚ် ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဥူတာန်ဇြိုဲ ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳဂှ်ရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူတာန်သဵုနာၚ်ဂှ် ပွပကီုပရာပ်၊ ပွပလီုပလာ် နာနာသာ်တံဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟွံမိက်ကၠောန်မွဲသာ် ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ရောၚ် နကဵုလညာတ်သာ်ဏံ ကရဴထောံစး ကုအကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ်တုဲ ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် ကုမိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံရောၚ်ဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“လၞိန်ဗပိန်ကၠေံ ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံမာန်ဟီုဂှ် ရံၚ်ကေတ်သၞာံတုဲတေံမ္ဂး တီကေတ်မာန်ရ။ လၟုဟ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်ဂှ် နူကဵုနွံဒၟံၚ် ၁၀၀ တၟံကၠံဂှ် ပြဟ်လလုဲဒၟံၚ် ၅၀ ဏောၚ်၊ PDF တံဂှ် နူကဵုသုည တိုန်ကၠုၚ် ၅၀ တၟံကၠံပြၚ်ဏောၚ်။ တုဲပၠန် ကၠောန်ကၠုၚ်ပွပကီုပရာပ်တံဂှ်လေဝ် ဒှ်ကၠုၚ်စဵုကဵုအကာဲအရာ ဂၠးတိတံ ဒးသ္ပစၟတ်သမ္တီရ။ ပွပကီုပရာပ်နာနာသာ် ပွပလီုပလာ်နာနာသာ် ကၠောန်ဒၟံၚ် ကုညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်ဝွံ နကဵုဍေံတံ ဟွံမိက်ကၠောန်မွဲသာ် ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်ဂးရ။ ဆ္ဂး ဂကောံဇြဟတ်တံဏံ ပ္တဝ်ပၞးကဵု ဒပ်ပၞာန်ဍေံတံ ဟွံမာန်ပုဟ် ဍေံတံ ကရဴစးကဵု အကာဲအရာပကတိလၟုဟ်တုဲ လီဠာန်ပ္တိုန်ထ္ၜးလဝ် မိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဍေံတံဏောၚ်ဂှ် အဲမ္ဒးသ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အတိုၚ်ဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG တၟော်လဝ်ဂှ်မ္ဂး အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် တမ်ဒပ် ကေုာံ ဒပ်ရပ်လွဟ် ဒပ်ပၞာန်တံ ပံၚ်ဖအိုတ်မ္ဂး နူကဵုဇြဟတ်အပံၚ် ၂၂၀,၀၀၀ ပြၚ်နွံဂှ် ပွဳပွူ ၂၄၀,၀၀၀ ဓဝ်ရ သှ်ေဒၟံၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်စံၚ်သွာၚ်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အပ္ဍဲပွိုၚ်ၜါသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ ပသောၚ်လဝ် ဇြဟတ်သၞ ၂၉၀၀၀ ပြၚ် မာန်လဝ်တုဲ ၁၁၀၀၀ ပြၚ် ကလိဂွံလဝ်ဝပ်တုဲ ကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ကေုာံ ဒပ်ပၞာန် ၁၃၀၀၀ ပြၚ် ဟွံဒုၚ်တဲ ပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵု တံဂှ်လေဝ် လုပ်စိုပ်စ္ၜုဲစ္ၜော်ကၠုၚ် ဇရေၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံအိုတ်ရ။
အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဟွံဒုၚ်တဲ ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဂကောံဒပ်ပၠန်ဂတး မပၠန်ဂတးရပ်ဒၟံၚ်လွဟ် ကုဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် ဟွံအောန်နူကဵု ၅၀၀ ပြၚ် မံက်ဂတဝ်ကၠုၚ်လဝ်တုဲ လုပ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် သွက်သၞောတ်တၠအဝဵုပၞာန် ဂွံကလှ်စှ်ေအာအိုတ် မဒှ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် ဂကောံသုတေသန ISP-Myanmar တံဂှ်မ္ဂး အပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပွိုၚ် ၂ သၞာံပြၚ်ကၠုၚ်ဏံ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ၁၉၀ ပြၚ် အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်အပံၚ် ၈၀၀၀ ပြၚ် က္တဵုဒှ်လဝ်ရောၚ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOFA Myanmar
sanlontai