လ္ဂုၚ်၊ ဂျောန် (၂၈)
ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပံက်လဝ်မုက်ပၞာန် အလုံဍုၚ်ဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဒပ်ရပ်လွဟ် ဒပ်တိုက်၊ ဒပ်ဍာ်၊ ဒပ်ကျာ တံဂှ်ကဵု ဒပ်ညးယိုက်ဝန်တံဂှ်တုဲ ကော်ဒၟံၚ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴ ကဆံၚ်ဌာန္တရနာနာတံ နွံကၠုၚ် အဆက်က်ရ။
ကၠာဒပ်ပၞာန်ဟွံဂွံသီအဝဵုဂှ်လေဝ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴ ကဆံၚ်သၞာဲဒဴဟွံသေၚ်တံဂှ် ကော်လဝ်သာ်ဏံတံ နွံကီုလေဝ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ခြာကဵုဂိတုတုဲ ကော်ဒၟံၚ်တံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရ။
ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ စနူအခိၚ်သီအဝဵုတုဲ ကော်ဒၟံၚ်ကောန်ပၞာန်ညးဗြဴတံ စဵုကဵု ၄ ဝါနွံတုဲ အပ္ဍဲသၞာံဏံ အပ္ဍဲပွိုၚ်တြဴဂိတုဏံဂှ် ကော်လဝ် ၂ အလန်ရ။
ဗိုလ်ဇၞော် CDM ကံၚ်တူဝေန်ဂှ် ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဏံ ကောန်ပၞာန်မၞိဟ်တြုံ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် စဵုကဵုဟွံမွဲ အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ကၠောန်သ္ပပကောံပကေဝ်ကၠုၚ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴတံရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“နူကဵုဒပ်ပၞာန် ကော်ဒၟံၚ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴတံဏောၚ်။ ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵု အခိၚ်ကဝ်ဝေဒ် ပိပန်သၞာံတေံရ ကော်ဒၟံၚ်နွံရ။ ကောန်ပၞာန်တြုံတံဂှ် ကောန်ပၞာန်တၟိဒှ်ဒှ် တခဳအကြာပ်ဒပ်တံဒှ်ဒှ် အလံၚ်ဗိုလ်တံဒှ်ဒှ် ဍေံတံ ကော်ဒၟံၚ်နွံရ။ ဆ္ဂး ဟိုတ်နူဒှ်ကၠုၚ်အခိၚ် ဍေံတံလုပ်စိုပ်ဇြဟတ်အောန်ကၠုၚ်ဂှ်ရ နကဵုဍေံတံ ကော်ကၠုၚ် ကောန်ပၞာန်ညးဗြဴတံ နွံရ။ ကောန်ပၞာန်ဗြဴတံဂှ် ညံၚ်ရဴတမ်ဒပ် ခမရတံဂှ် ပရေၚ်ဗ္တိုက်၊ ပရေၚ်ဂီုကၠီုတံဂှ် ဟွံဒးရေၚ်တၠုၚ်ကွေံကွေံတုဲ ဒးကၠောန်ဒၟံၚ် ကမၠောန်စပ်ကဵု အရီုဗၚ်ဒပ်ပၞာန်ဍေံတံဂှ်ကီု၊ ကမၠောန်မ္ဒး ကၠောန် ပ္ဍဲကဵုဌာန်ဂအုပ် လက္ကရဴဏံသၟးဂှ်ရ ကောန်ပၞာန်ညးဗြဴလ္ၚဵု လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ် နွံဒၟံၚ်ဏီရောၚ်ဂှ် အဲညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုကောန်ပၞာန်ဗြဴ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကော်ဘိက်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒးဒှ်ဝုတ် ဒှ်တၠအိန်ထံၚ်ဟွံမွဲတံဂှ်တုဲ အာယုက် (၂၅) သၞာံလ္ပာ်လ္တူ ဇၞော်ဟွံဂွံ ပါလုပ်တုဲ ဍာ်ဒကေဝ်ပညာ (၈) တန်အံၚ် ဒးနွံဏောၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒ ဂိတုဂျောန် (၂၇) တေံရ။
နကဵုကောန်ပၞာန်ဗြဴတံဂှ် တိုန်စိုပ်တန်ဗ္တောန် (၄) ဂိတုတုဲ မၞိဟ်မကိတ်ညဳကဵု တၚ်နွံပၟိက်တံဂှ် ဒးကေတ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒပ်ညးယိုက်ဝန်မွဲမွဲ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ဒပ်ရပ်လွဟ် ဆန္ဒမၞုံမွဲမွဲတံဏောၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်သမ္တီရ။
ညးမစုက်လုက်ကဵုအပ္ဍဲဒပ်မွဲတၠဂှ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴ မကော်ဒၟံၚ်လၟုဟ်တံဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကဵုအာတာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုရုၚ်စက်လွဟ်လက်နက်တံမာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“လၟုဟ်မ္ဂး ဍေံတံကၠောန်ပလေဝ်ပလေတ်ဒၟံၚ် ရုၚ်စက်တိဗိလာတ်ဂျဝ်ဇြဲတံ ကာမံက်တိုန်ရ။ မူဟိုတ်ပလေတ်ပလေတ်ဒၟံၚ် ရုၚ်စက်တိဗိလာတ်ဂှ်ရောဟီုမ္ဂး သွက်ဂွံပ္တိတ်တိဗိလာတ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ အဏံ ပိုယ်တံမိၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်တှ်ေ သွက်ဂွံကၠောန်ပ္တိတ် ကပေါတ်မသုၚ်စောဲဒၟံၚ် ပ္ဍဲကိစ္စပရေၚ်ဖံက်ထ္ကးတံ ညံၚ်ကဵုအမိုဝ်နဳယာန်နိုက်ထြုက်တံဂှ်ဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ ကော်ကောန်ပၞာန်ဗြဴတံဂှ် သုၚ်စောဲအာ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်တံဏောၚ်။ သွက်တၚ်နွံပၟိက်လွဟ်လက်နက်ပၞာန်တံဂှ်တုဲ သုၚ်စောဲအာညးတံ ပ္ဍဲကဵုရုၚ်စက်တံဂှ်မာန်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ကောန်ပၞာန်ဗြဴတံဂှ် ကၠာတေံ ကဵုလဝ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဒပ်ဂဥုဲတံကီုလေဝ် ဗွဲကြဴဏံ စဵုကဵုညးဗြဴ နူသၞာဲဒဴဒပ်ကျာတံဏံဂှ်လေဝ် ကဵုလဝ်တာလျိုၚ်တံ နွံကၠုၚ်တုဲ ဒၞါဲမုက်ပၞာန် ပၞောန်ဂတတေံဂှ် ကဵုလဝ်တာလျိုၚ် ဟွံမွဲဏီပုဟ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် နူကဵုဗွိုၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ပၞာန်တံရ။
ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် သၞာဲဒဴညးဗြဴတံကဵု ကဆံၚ်ဌာန္တရတၞဟ်ဟ်တံဂှ် အပံၚ်ဖအိုတ် ၃၀၀၀ ပြၚ် နွံဒၟံၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်ဒပ်ပၞာန် မလလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံ ၂၀၂၁ တေံရ။
ပ္ဍဲကဵုတ္ၚဲဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုမာတ် (၂၇) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ်လေဝ် ကောန်ပၞာန်ဗြဴတံဂှ် သုၚ်စောဲကၠုၚ် ဂၠိုၚ်နူကဵုကောန်ပၞာန်တြုံတံရောၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်တံ သ္ဂးလဝ်အိုတ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ မကံက်ကပှ်လဝ်ဂှ်မ္ဂး ကၠာဂွိုအ်သီအဝဵုဂှ် မၞိဟ်ကေတ်ဒၟံၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ဇြဟတ် (၄) ကိုဋ်ပြၚ် နွံကီုလေဝ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဇြဟတ် ၜိုတ် (၂) ကိုဋ်ဟေၚ် သှ်ေဒၟံၚ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−MOI