က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မကေတ်လဝ်ၚုဟ်အရပ်စပ် ကာစဵုဒၞါဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဟီုကၠုၚ် သွက်ဂွံခၞေံရပ်စပ်

နေဗျဳဒဝ်၊ ဂျူလာၚ် (၂)

က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မသုၚ်စောဲဒၟံၚ် သြန်ဘဏ္ဍာကၟိန်ဍုၚ် သွက်ခရိတ်အရပ်စပ်ကာစဵုဒၞါ ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံ ဒဒှ်ရနွံပၟိက်ဒၟံၚ်သြန် အပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ်ကဵု ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် ပပ္တံနူကဵုသောဲသောဲဗြောဲဗြောဲ သွက်ဂွံခၞေံရပ်စပ်အိုတ်ဂှ် ဟီုကၠုၚ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီု သၠုၚ်ပ္တိုန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၃၀) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ပါဲနူကဵုအရာနွံပၟိက် ဒးသုၚ်စောဲ ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံတံဂှ်တုဲ သွက်ဂွံခၞေံရပ်စပ်အိုတ်ဂှ်ကီု၊ ညံၚ်ဂွိုအ်ဒှ်လေၚ်ဒိုက် သွက်ဂွံသုၚ်စောဲ ခရိတ်အရပ်စပ်တံ ဗွဲမစှ်ေကဵုသၞောတ်အိုတ်ဂှ်ကဵု သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံ သြန်နွံပၟိက်တံဂှ်တုဲ ဟီုလဝ်ရ။

အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ပရေၚ်ကၠောန်ပ္တိတ်ဗၞိက် ဇြဟတ်ဍိုန်လျတုဲ ဟိုတ်နူဗၞိက်သွံဟွံမွဲဂှ်ရ ဗၞိက်ပလံၚ်ပ္တိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဇြဟတ်အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန်ဗၞိက်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် သၞာံဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် က္တဵုဒှ်လဝ် ပရေၚ်နွံပၟိက်သြန်တံဂှ်တုဲ ပွမနွံပၟိက်သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ကၠုၚ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဒုၚ်လဝ်ဝန်ရ။

ထ္ၜးဒၟံၚ် နွံပၟိက်ဒၟံၚ်သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ် သာ်ဏံဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုလက်ထက်အလဵုအသဳဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အာယုက်ပထမကဵု အာယုက်ဒုတိယဂှ် ဟိုတ်နူကလိဂွံလဝ် အရီုဗၚ်သြန်ထံက်ပၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံကဵု သြန်ဓလေံတံဂှ်ရ သောၚ်ကလးမာန်လဝ်ရောၚ် သ္ဂးရ။

ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုတပ်ဒဏ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ၊ သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ်နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲတံ ညံၚ်သုၚ်စောဲဟွံဂွံ ကၠောန်သ္ပလဝ်တံဂှ်ကဵု ကပေါတ်ဗၞိက်သွံတြး သ္ဂောံဂွံနွံတံဂှ် ညံၚ်ဂွိုအ်ကဵုမာန် ကၠောန်သ္ပလဝ် ပရေၚ်တပ်ဒဏ်ကၟာတ်လဒဵုနာနာသာ် မဒှ်ရောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။

တၠပညာပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲတၠဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟီုဂးကၠုၚ် သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံ သြန်နွံပၟိက် အပ္ဍဲဍုၚ်၊ မ္ၚးဍုၚ်တံဂှ်ဝွံ စဳဇန်လဝ် သွက်ဂွံဂွံသြန်အပဵုဏောၚ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ဟိုတ်နူတၟအ်မၞိဟ် ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ လ္တူနူကဵုသ္ဂောံဖအောန်ဖျေံသြန်နွံပၟိက်တံဂှ် ညံၚ်ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်သ္ဇိုၚ်တံ ဂွံပြေပြံၚ်ဂှ် ဒးကၠောန်ကၠာထေက်ဏောၚ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

“ဍာံဍာံဂှ် ဍေံတံ ကၠောန်လဝ် သွက်ဂွံဂွံ သြန်အပဵုဏောၚ်။ ဆ္ဂး ထ္ၜးဒၟံၚ် သြန်နွံပၟိက်ဂှ် အဆက်က်ဏောၚ်။ သြန်နွံပၟိက်တံဂှ်လေဝ် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် သိုက်က်ရ။ ဍုၚ်ညးဂမၠိုၚ်ဂှ် ကြဴနူကဝ်ဝေဒ်တုဲဂှ် ကလေၚ်ယိုပ်ယာမာန်ဒၟံၚ်ယျ။ ဆ္ဂး ပ္ဍဲကဵုပိုယ်တံဂှ် ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ် တၟာလှ်ေဏောၚ်။ အခိၚ်ညးတၞဟ် ဂၠိုၚ်တိုန်ဒၟံၚ် ၜိုတ် ၆ တၟံကၠံ ၇ တၟံကၠံဂှ် ပ္ဍဲကဵုပိုယ်ဏံဂှ် ၜိုတ် (၂) တၟံကၠံ (၃) တၟံကၠံ ဂွံတိုန်ဂှ် ဒးရုန်ဂ္စါန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ လ္တူနူပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ် သွက်ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်သ္ဇိုၚ်တံရဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်အကာဲအရာ ခက်ခုဲဒၟံၚ်ကွေံကွေံဏောၚ်။ အဓိကဂှ်တှ်ေ အခန်ကဏ္ဍပုဂ္ဂလိကရဏောၚ်။ အခန်ပုဂ္ဂလိကဂှ် သာ်လဵုမှ ကလေၚ်ယိုပ်ယာကၠုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ SME တံကီု၊ ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံကီု၊ ကမၠောန်ဇၞော်ဇၞော်နူကဵုဏံတံကီု သီုဖအိုတ်ဂှ် ယိုပ်ယာဟွံမာန်ပုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်သ္ဇိုၚ်အဓိကဏောၚ်။ ပါဲနူပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တုဲ ပရေၚ်စသုၚ်ဗိုက်လ္တက် ဂွံပြေပြံၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ကဵုဂှ် တာလျိုၚ်နွံဒၟံၚ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်လၟုဟ်ဏံ လ္တူနူဟီုဂးဒၟံၚ် သွက်ဂွံဖအောန်ဖျေံ သြန်နွံပၟိက် အပ္ဍဲဍုၚ်၊ ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် ညံၚ်ၚုဟ်မးသြန်ဗၟာ ဂွံကလေၚ်တိုန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံကၠောန်ၜိုတ်ကဵုဂှ် နွံပၟိက်တုဲ ပ္ဍဲကဵုကမၠောန်ဗၞိက်ပၠောပ် ဗၞိက်ပ္တိတ်တံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံကလေၚ်ရုပ်သီကဵု တၚ်လလောၚ်တြး အရာဟွံမွဲပၟိက်တံဂှ် နွံပၟိက်ရောၚ် ညးလ္ၚတ်ဂမၠိုၚ် သ္ဂးရ။

ပ္ဍဲကဵုလက်ထက်အလဵုအသဳဒဳမဝ်ကရေဇြဳ အာယုက်ပထမဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ် ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ လုပ်စိုပ်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ် တောတက်ဂှ် (၈) တၟံကၠံပြၚ် နွံလဝ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုသၞာံလက္ကရဴအိုတ် မွဲသၞာံဂှ် စှ်ေလဝ်ညိညနွံရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဟီုရ။ ပ္ဍဲကဵုအာယုက် အလဵုအသဳဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ဒုတိယဂှ် ၜိုန်ရပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်တောတက် ဇြဟတ်ခိုဟ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံတတိယဂှ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် သဝ်စှ်ေလဝ်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုဂးလဝ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲကဵုသၞာံဘဏ္ဍာ ၂၀၁၉−၂၀ ဂှ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ်တောတက်ဂှ် (၃) တၟံကၠံပြၚ်ဓဝ် နွံလဝ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုလက်ထက်ဇကုတံဂှ် စိုပ်အာလဝ် လ္ပာ်လဟုတ်ရောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် မေန်အံၚ်လှာၚ် ထ္ၜးလဝ်ဟိုတ်ရ။

ကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဍုၚ်ဗၟာဂှ်ဝွံ နူစအခိၚ်ဒှ်ကဝ်ဝေဒ်တေံရ စှ်ေလဝ်တုဲ ကြဴနူက္တဵုဒှ်ပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲဂှ် စှ်ေအာလဝ် နူကဵုကၠာတေံ တၟာဂလိုၚ်ရောၚ် တၠကမၠောန်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်မွဲတၠ ဟီုရ။

“လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ကြဳဒၟံၚ်ညိဏီ၊ လ္ၚဵုတံဂှ်လေဝ် မၞိဟ်ဟွံဆက်ကၠောန်ကမၠောန်တံလေဝ် နွံ။ ကဏ္ဍပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်တံကီု၊ ကမၠောန်တၞဟ်ဟ်တံကီု၊ ရုၚ်စက်လ္ၚဵုတံကီု၊ တုဲပၠန် လၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုသ္ကုတ်ဇိၚ်ဂၠိက်ယာတ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံကီု ကဏ္ဍတံဏံသီုဖအိုတ် စှ်ေအာလဝ်ရ။ ဟိုတ်နူကိစ္စစပ်ကဵုဂၠးတိတံကီု၊ ကိစ္စဍုၚ်ဗၟာကီု၊ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဇီုကပိုက်ကဝ်ဝေဒ်တံလေဝ် ပါရ။ အခိၚ်လၟုဟ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ၚုဟ်က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်ဂှ်တှ်ေ ဥပမာ ကမၠောန်ပၠောပ်ပ္တိုန်ကွဳစက်တံရ တိုန်ကၠုၚ်ညိည။ ကွဳစက် EV ဂှ် အခိၚ်လၟုဟ်ယၟုမြဟ်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန်ဂှ်တှ်ေ ဒးတၟော်ကဵုကၠာတေံမ္ဂး ဒှ်အခိၚ်ခိုဟ်ကၠုၚ်လဝ်ကွေံကွေံဂှ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ဗီုဍေံကဵုဍေံ ဂေတ်ဂြိပ်ဒၟံၚ်ရ။ ဂေတ်ဂြိပ်ဒၟံၚ်ဟီုဂှ် ခိုဟ်ရဂှ်ဟွံဟီုပုဟ်။ ဆ္ဂး ယဝ်ရတၟော်ကဵုကၠာတေံမ္ဂး စှ်ေအာတၟာဂလိုၚ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

တိုက်သြန်ဗဟဵုဂှ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဗၟာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မသီလဝ်အဝဵုဂှ် ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ဆက်လဇုဲလဇဒၟံၚ်ဏောၚ် မဒှ်တုဲ စဵုကဵုဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ပရေၚ်တောတက် GDP ဂှ်ဝွံ ၜိုတ် (၃) တၟံကၠံဓဝ်ဟေၚ် နွံမာန်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၂၇) တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ အကာဲအရာပရေၚ်ိပုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ မကျာတ်ဝါတ်စှ်ဂှ်ေဝွံ ဒဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် ယိုပ်ယာဟွံမာန်ကၠုၚ်မွဲသာ် ဟိုတ်နူမူဝါဒဗၠေတ်တ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သ္ကဵုဇီုကပိုက်တဴ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ် မွဲအာယုက်မာန်ရောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။

ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဏံ သြန်နွံပၟိက်ပရေၚ်ဘဏ္ဍာတံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ် စဵုကဵု GDP (၅ ဒဿမ ၄) တၟံကၠံမာန်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုတၚ်လလောၚ်တြး တိုက်သြန်ဂၠးတိရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−MOI