မၞိဟ်မဂြိပ်ဒၟံၚ်ဂတ နဒဒှ်အလံၚ်သမ္မတထိုၚ်ဝါန်ဂှ် ဟီုလဝ် ထိၚ်ဒက် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ် ကုဍုၚ်ကြုက်မာန်

တိုၚ်ပေ၊ ဂျူလာၚ် (၆)

အလံၚ်သမ္မတထိုၚ်ဝါန် ဝဳလျာန်လိုၚ်ဂှ် ယဝ်ရညးဂွံဒုၚ်ရုဲစှ်မ္ဂး နကဵုဍုၚ်ကြုက် ဒဒှ်ရဆက်ထိၚ်ဒဝ် ပရေၚ်ၜိုဟ်လလမ်မာန်တုဲ တၚ်စၟတ်ဒစးဒုၚ်ဟွံမွဲမွဲသာ် သွက်ဂွံကၠောန်သ္ပပေါဲသဳကၠဳတံဂှ် ဆန္ဒမၞုံတုဲ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ကာစဵုဒၞါတံဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ရကဵုလဝ်ကတိဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျောန် (၄) တေံ ချူလဝ် ပ္ဍဲကဵု Wall Street Journal ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

လိုၚ် သီုမဒှ်ဒုသမ္မတ ထိုၚ်ဝါန်၊ သီုဒှ်အလံၚ်ညးစၞး သွက်ဗော်တောတက်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် (DPP) ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲလိက်ကံက်ကပှ်လဝ်လညာတ် ဗွဲမဂၠိုၚ် ကၠာဂွိုအ်စိုပ် ပေါဲရုဲမာဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳဏံဂှ် ညးဝွံ အာဒၟံၚ်ဂတလၟိုန်ရောၚ် မဒှ်ရ။

သမ္မတ သာၚ်အေန်ဝါန်လၟုဟ်ဂှ် ဟိုတ်နူအာယုက်ကဆံၚ်ဒၞါဲညး ပြၚ်အာၜါသၞာံယျဂှ်ရ ကလေၚ်ယိုက်ဂၠေၚ် မွဲဝါပၠန် ဟွံဂွံရပုဟ် မဒှ်ရ။

ဗ္ဒါဲတ္တအ်ထိုၚ်ဝါန်ဂှ် ပရေၚ်သၠိုၚ်လုပ်ၜက်ၜေတ် နူကဵုတရဴကျာကြုက်တံ ကြပ်အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲဂှ်ကီု၊ ၜိုန်ရတၚ်ကော်ဆဴ ပရေၚ်ပၞာန် ကေုာံ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် နူကဵုဍုၚ်ကြုက်တံ နွံဒၟံၚ်ကီုလေဝ် တၚ်ကဵုက္ဍိုပ်ညးဂှ် ဒဒှ်ရစှ်ေကဵုနတဲတုဲ ဟွံမွဲကဵုဓဝ်ဖံက်ပၠန်ပုဟ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုတၚ်စၟတ် အလဵုညးမချူလဝ်ဂှ်ရ။

“အတိုၚ်ဗွိုၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ကေုာံ ထိုၚ်ဝါန်တံ တီလဝ်ဂှ်မ္ဂး အကာဲအရာတတ်ကၠောံကလိုဟ်ၜဳ မဒှ်ဒတုဲဖိုဟ်ခိုဟ်အိုတ် သီုဍုၚ်ကြုက်ၜါဍုၚ်ဂှ် အဲထံက်အာဂလာန်ဏောၚ်။ နကဵုမူ စပ်ကဵုဂုဏ်သိက္ခာတံကဵု ပွမထိၚ်ဒဝ်အာညးသ္ကအ်တံဂှ် အကာဲအရာဆဵုဂဗသဳကၠဳ တၚ်ဒစးဒုၚ်စၟတ်သမ္တီ ဟွံပါတံဂှ် နကဵုပိုယ်တံ အခိၚ်လဵုမှ တးပါဲအာဟွံသေၚ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ ညးဆက်ဟီုလဝ်ရ။

ညံၚ်ရဴသၠုၚ်ပ္တိုန်သုၚ်စောဲသြန်ဘဏ္ဍာ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပၞာန်တံဂှ်ကီု သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်စဵုဒၞါထိုၚ်ဝါန်ဂှ် ဆက်ကၠောန်အာ အစဳဇန်သမ္မတသာၚ်ဏောၚ်ဂှ်လေဝ် လိုၚ် သ္ဂးလဝ်ရ။

“ဗွဲတၟေၚ် ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်၊ ပရေၚ်ကလေၚ်ဒက်ပ္တန်ဇြဟတ်၊ ပရေၚ်စဵုဒၞါလ္ပာ်အရာပ်တံကဵု ပ္ဍဲပရေၚ်ပါ်ပရအ် တၚ်နၚ်ပရိုၚ်တံဂှ် နကဵုအဲ ဂၠါဲအာ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ခိုဟ်ဟ် ကုအဖဝ်မိတ်၊ မဟာမိတ်တံဏောၚ်” ဂှ် ညးချူလဝ်ရ။

လိုၚ်ဝွံ ဂိတုဂတကၠုၚ်စိုပ်ဏံမ္ဂး အာစိုပ်အမေရိကာန်ဏောၚ် စၟဳစလဝ်တုဲ အတိုၚ်အခိုက်အလေံ အလံၚ်သမ္မတဂမၠိုၚ် သွက်ဂွံသဳကၠဳ အစဳဇန်စပ်ကဵုမူဝါဒညးတံ မဒှ်ရောၚ်ဂှ် တမ်ရိုဟ်ပရိုၚ် နူကဵုကေၚ်ကာကလုတ်တမာန်တံ ဟီုရ။

အမေရိကာန်ဝွံ သွက်ထိုၚ်ဝါန်ဂှ် ဒှ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ပၟိက်ဇၞော်အိုတ် မကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်လက္ကရဴဂှ်တုဲ သီုကဵုဒှ်ရဲပၠောပ်လွဟ်လက်နက်ရ။

သမ္မတသာၚ်ဝွံ သွက်ဂွံသဳကၠဳ ကုဍုၚ်ကြုက်ဂှ် ကော်ဘိက်လဝ်ဂၠိုၚ်ၚ်ကဵုဝါကီုလေဝ် ဒးဒုၚ်တးပါဲလဝ်တုဲ လစွံစိုတ်ကြုက် ဒဒှ်ရထိုၚ်ဝါန် ကေုာံ ကြုက်တံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒကုတ် “ဍုၚ်ကြုက်မွဲဍုၚ်” ဂှ် ဟွံဒုၚ်တဲမွဲသာ် ဗေကျေန်ဂှ် ညာတ်လဝ် နဒဒှ်သၟာပါ်တိတ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ညးဍုၚ်ကွာန်ထိုၚ်ဝါန်ဂမၠိုၚ်ဝွံ သ္ဂုတ်သွာတ်ကေတ် အနာဂတ်ညးတံမာန်ရောၚ်ဂှ် ညး ဟီုဂးလဝ် ဗိုန်န်ဗတ်တ်ရ။

လိုၚ်ဂှ် အခိၚ်ညးဒှ်သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် သၞာံ ၂၀၁၈ တေံ ဒေါသတိတ်လဝ်ကဵု ဍုၚ်ကြုက်တုဲ ညးဝွံ ဒဒှ်ရဒှ်ရဲပတုဲဖဵု ပရေၚ်ဗၠးၜး ထိုၚ်ဝါန်ဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုပါလဳမာန်ရ။ တၚ်ဒတူလိုၚ်ညးဂှ် ထိုၚ်ဝါန်ဝွံ ဒှ်ဍုၚ်ဗၠးၜး မၞုံကဵုအဝဵုအပိုၚ်အခြာတုဲ သွက်ဗေကျေန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ပၞောန်ဍာဲဂှ်လေဝ် သ္ဂးလဝ်ရ။

ထိုၚ်ဝါန်ဝွံ ဒှ်ဍုၚ်ဗၠးၜးမွဲရောၚ် သမ္မတသာၚ် ကေုာံ လိုၚ်တံ သီုၜါတၠ သ္ဂးလဝ်တုဲ ဍုၚ်ထိုၚ်ဝါန်ဂှ် အပံၚ်ဍုၚ် (၁၃) ဍုၚ်ဓဝ်ဟေၚ် သ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီ ဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ရ။

Ref: Reuters