လေတ်တူယေနဳယျာ၊ ဂျူလာၚ် (၈)
သွက်ဂွံသ္ပဂရု ကုပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ကြုက် ကေုာံ ရုယှာ ပ္ဍဲအာယှ နူကဵုဂျပါန် မဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်လဝ် နဒဒှ်ပရေၚ်ဘပဠ ကုပရေၚ်ဂီုကၠီုဂၠးတိဏံဂှ်ကီု၊ သွက်ဂွံကဵုသတိ ကုဂကောံမဟာမိတ် မသ္ပဒၟံၚ်အာရီု ကုယူကရုၚ်ဂှ်ကီုဂှ်တုဲ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဂျပါန် ဖူမဳယိုဝ်ကဳ ယှဳဒါဂှ် သဳကၠဳအာ ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဂကောံနေတိုဝ်တံ ပ္ဍဲဍုၚ်လေတ်တူယေနဳယျာရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
လၟေၚ်တရဴကဳယှဳဒါ အလန်ဒုတိယ မဒှ်လၟေၚ်တရဴဆဵုဂဗ ကုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာ၊ အဝ်သ တြေလျ ကေုာံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်နျူဇြဳလာန် ကေုာံ ဂကောံနေတိုဝ်တံဂှ်ဝွံ သၠုၚ်ပ္တိုန်ခရိတ်အရပ်စပ် ကာစဵုဒၞါဂျပါန်တံၜါဆတုဲ သွက်ဂွံတာဒၞါ ကုဂကောံဒပ်ကြုက် ကေုာံ ရုယှာ သီုဗလးဍာ် သီုဗလး အကာသ မွဲဒမြိပ်ဍုၚ်တံဂှ်တုဲ စိုပ်ကၠုၚ်လဝ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ပေါဲသဳကၠဳဏံဂှ် ကၠုၚ်စိုပ်တ္ၚဲအၚာဏံ တိုန်စိုပ်အာဏောၚ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ဍုၚ်ဂျပါန်ဝွံ သွက်ဂွံသ္ပဇြဟတ်လက္ကရဴညးဂှ် ဗ္ဒဗ္ဒါဲ အမေရိကာန် မဟာမိတ်တြေံညး ဟွံဂွံရဂှ် ဂွံဒုၚ်စသိုၚ်သာ်ဏံတုဲ နကဵုကဳယှဳဒါ ဂၠါဲဒၟံၚ်မဟာမိတ်တၟိ စပ်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုတံရောၚ် မဒှ်ရ။
“ ဂျပါန်ဂှ် ၜိုန်ရဟီုဂးဒၟံၚ် ပရူမူသ္ဇိုၚ် ညံၚ်ရဴပရေၚ်အုပ်ဓလီုတိဍာ်တံဂှ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုအရေဝ် ပရိုၚ်မကလိုဟ်ကဵုဏာ ဥရဝ်ပဂှ် အကာဲအရာကဵုရုယှာ သာ်လဵုခက်ခုဲ ခက်ခုဲ “လ္ပဝိုတ် အေန်ဒိုဝ် −ပသိဖေတ်ခ်ညိ” ဂှ် တၠပညာစိုန်သ္ကီု နေတိုဝ် နူကဵုတက္ကသိုလ်ခေယိုဝ် မေတ်ချဳတိုဝ် သူရိုဝ်ဝါကာတာ ဟီုရ။
ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ပါ်ပါဲ စပ်ကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီုကောန်ဂကူ ကၠောံသၞာံဂှ် ဍုၚ်ဂျပါန်ဝွံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ် ကုဍုၚ်လုပ်ဂကောံ နေတိုဝ်မွဲတုဲ ဒဒှ်ရဍုၚ်ရပ်လဝ် လွဟ်လက်နက်နျူကလဳယျာဂမၠိုၚ် ပါလုပ်သီုကဵု ကြုက်၊ ကိုဝ်ရဳယျာသၟဝ်ကျာ ကေုာံ ရုယှာတံ ဗိုၚ်လဝ်မွဲရောၚ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။ ဍုၚ်ထိုၚ်ဝါန် ၜိုတ်ဗၞတ် (၁၀၀) ကဳလောမဳတာဓဝ် သ္ၚောဲဒၟံၚ်ဂှ်လေဝ် ဖေက်ပဋိပက္ခမွဲမွဲ လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ်ဂှ် တိုဝ်ကျိုဝ် ဂွိၚ်ဒၟံၚ်ဏီရ။
သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကဳယှဳတာ မဒုၚ်လဝ်တဲ ရမျာၚ်ကမြဴအမေရိကာန် ဒဒှ်ရဒှ်ဍုၚ်စိုတ်တုပ်တဴဂှ် ကြုက်ဝွံ ယဝ်ရဂ္စါန်ကၠုၚ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒက် ထိုၚ်ဝါန် မဂွံအခေါၚ်အုပ်ဓုပ်အပိုၚ်တံဂှ်မ္ဂး ပ္ဍဲအာယှဗၟံက်ဏံ ဒဒှ်ရပဋိပက္ခ ညံၚ်ရဴရုယှာ ကေုာံ ယူကရုၚ်တံ ဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် သၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ ကဵုလဝ်သတိရ။
ပံၚ်တောဲကဵု နေတိုဝ်မ္ဂး ဂျပါန်ဝွံ သွက်ဂွံပံၚ်ပကောံ မဟာမိတ်ဂၠးတိ အမေရိကာန်တံဂှ် ရီုဗၚ်ကဵုမာန် ဏောၚ်ဂှ် အမာတ်ကလုတ်အမေရိကာန် စပ်ကဵုနေတိုဝ် ဂျူလဳယာန်နဳသမေတ်ဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲဆဵုဂဗ ကဵုမဳဒဳယျာတံရ။
“သွက်ဂွံရပ်စပ်သောၚ်ကလး သ္ဇက်ဂွံရုဲနာနာတံဂှ်တုဲ ပိုယ်တံသီုဖအိုတ် ပံၚ်တောဲကၠုၚ်လဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးလဝ်ရ။
ညးအုပ်ကာနာနာနေတိုဝ် ဂျာန်သထံက်တာန်ဗာဂှ် ခန်လ္ၚတ်ကလိဂွံနူယူကရုၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ အုပ်ဓလီုကၠေံ လ္တူတၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် ဍုၚ်ကြုက်တံမာန်ရောၚ်ဂှ် ကြဴနူအာစိုပ်ဂေတ်ဝေၚ် ဍုၚ်ဂျပါန် ပ္ဍဲဂိတု ဂျာန္နဝါရဳတေံတုဲဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
သက်သဳနေတိုဝ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ပရေၚ်ဒှ်ဓဝိၚ် လ္တူဒေသအေန်ဒိုဝ်−ပသိဖေတ်ခ် ကေုာံ ကြုက်၊ အာယှဗၟံက်တံဂှ် သကဵုမံက်ကၠးကၠုၚ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် နကဵုဂျပါန် ညံၚ်ဂွံကၠိုဟ်လဝ်ကိစ္စတံဏံဂှ် ပၟိက်ဇၞော်ဂှ် သၞာဲဒဴဂျပါန် ပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲသဳကၠဳ စပ်ကဵုပရေၚ်ဆက်ဆောံနေတိုဝ် မွဲတၠ ဟီုဂးလဝ်ရ။
Ref: Reuters