မတ်မလီု၊ ဂျူလာၚ် (၁၂)
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ကလိလောန်ကၠုၚ် ပွပကီုပရာပ် လ္တူညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ်တံ စပ်ကဵုကိစ္စလိၚ်၊ စပ်ကဵုသြန်လှုဲတံ ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ် ညးမရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုဒၟံၚ် ပရေၚ်ညးဗြဴ ကေုာံ ကောန်ကလောန်လိၚ်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ်တံဝွံ ဟိုတ်နူဟိုတ်နာနာသာ်တုဲ ပံၚ်ဇကုတုဲ ဒၞါဲဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ကလောန်တံဂှ် ကောန်ဒပ်သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ရပ်ဒက်တုဲ ကလိလောန် စပ်ကဵုလိၚ်တံဂှ်ကီု၊ အာတ်မိက်သြန်အတေၚ်အဓမ္မတံကီုဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်အဆက်က်ရ။
ဟိုတ်နူကောန်ဂကောံဒပ်သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံတုဲ ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ်တံဝွံ ပရေၚ်ဂီုကၠီုဟွံမွဲဒှ်ကၠုၚ်တုဲ သၞောဝ်ဂွံစဵုဒၞါကဵုလေဝ် ဟွံမွဲဂှ်ရ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုအကာဲအရာ ဇၟာပ်ဍေံတံကၠောန် ဒးညိၚ်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ်တံ သ္ဂးရ။
ညးမရီုဗၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ညးဗြဴမွဲတၠဂှ် အခိၚ်ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဂေတ်ကၚ် အခိၚ်ဗ္တံ နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ် သာတုဲကလိလောန်ကၠုၚ် ပွပကီုပရာပ် စပ်ကဵုလိၚ်တံရောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“တုဲကၠုၚ်ဟွံလအ်ဏီ သၟတ်ဗြဴမွဲ အခိၚ်စဴကၠုၚ် နူကဵုသ္ၚိဇၞူ နကဵုတက္ကသဳ ကၠာဂွိုအ်စိုပ်သ္ၚိဍေံက္ဍၚ် ပ္ဍဲကဵုဒၞါဲမၞိဟ်ပိုတ်ဂှ် ကၠုၚ်ဂေတ်ကၚ်ဂးတုဲ နကဵုကွဳၜါဖ္ဍိုက်ဂှ် ကၠုၚ်နူကဵုဒပ်ပၞာန်ဟီုဂွံရ။ ဍေံတံဂှ် ဟွံလ္တက်လဝ် ယူနဳဝှမ်ပုဟ်။ ဗှ်ေမုကၠောန်ဂှ် ပိုယ်တီဒၟံၚ်။ ဗှ်ေဒးဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵုဆန္ဒပိုယ်ဏောၚ် မုဏောၚ်ဂးတုဲ ကၠောန်ကၠုၚ်အတေၚ်အဓမ္မသာ်ဏံ နွံ။ စဵုကဵုကဆံၚ်ဏံဂှ်နွံ။ အကာဲအရာဂှ် ပရေံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ပြသၞာသာ်လဵုနွံရောဟီုမ္ဂး ပ္ဍဲကဵု sex worker လိၚ်ကေတ်သ္ၚိဇကုကဵုဇကုတုဲ မကၠောန်စဒၟံၚ်တံဂှ်လေဝ် ပြသၞာသာ်ဏံနွံဒၟံၚ်ရ။ ညအ်ဂှ် ကၠောန်စဒၟံၚ်ဂးတုဲ တီကေတ်မ္ဂး ဍဵုတုဲ ပ္တိတ်ပရဲ ပကီုပရာပ်စပ်ကဵုလိၚ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ပကီုပရာပ် စပ်ကဵုသြန်လှုဲတံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ကောန်ဂကောံဒပ်သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်လ္ၚဵုတံဝွံ ထ္ၜးလွဟ်လက်နက် ဘပဠ ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ်တံတုဲ ကော်ဏာဒၟံၚ်တံနွံတုဲ လ္ၚဵုတံဂှ်မ္ဂး ဍေံတံကော်ဏာတုဲမ္ဂး ကၠေံအာတံလေဝ် နွံဒၟံၚ်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။
ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ် မကၠေံအာတံဂှ် ကောန်ဂကောံဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုတၠဆေၚ်တံတုဲ ဂြိပ်တိတ်အာဂးတုဲ တြးပရိုၚ်သာ်ဏံနွံတုဲ ယဝ်ရဗက်ဂၠိုက်ဂၠါဲမ္ဂးလေဝ် သၟာန်သၟုက်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ် ဟွံဂွံတံ နွံဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ်တံဝွံ ပ္ဍဲဆေၚ်ကီု မ္ၚးဏံကီုဂှ် ဒးဒုၚ်ပကီုပရာပ်တံ၊ ဒးဒုၚ်ပၠံၚ်ၜးတံ နွံဒၟံၚ်တုဲ ယဝ်ရအာတေၚ် ဇရေၚ်ဗၠာဲသၟိၚ် သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံပၠန်မ္ဂးလေဝ် ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ညးမရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ် ပရေၚ်ညးဗြဴမွဲတၠ ဟီုရ။
“လၟုဟ်မ္ဂး ဒးဒုၚ်ပကီုပရာပ်တံဂှ် ဒှ်ကၠုၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ။ ဒးဒုၚ်ပကီုပရာပ်ဟီုဂှ် တၠဆေၚ်တံ ပကီုပရာပ်ဂှ် နွံ။ မာန်နေဂျာတံ ပကီုပရာပ်ဂှ်နွံ။ ဟွံမွဲတုဲ ကၠောန်စဒၟံၚ်မဏံဟီုဂှ်ရ ပၠံၚ်ဖုၚ်နူကဵုညးတံ၊ ပၠံၚ်ထိုၚ်တံ ဥပမာဟီုမ္ဂး ကၟုဲကၠုၚ်စိုပ်တံဂှ် ကလေၚ်ကၠတ်ဏာထိုၚ်ဇကု၊ ဖုၚ်ဇကုနွံရ။ အကာဲအရာဂှ် ပရေံဒၟံၚ်ဒဵုကဵုကဆံၚ်ဏံရ။ လ္ၚဵုတံဟီုမ္ဂး ကော်ပ္တိတ်မ္ၚးတုဲ ဗက်ဒးအာမ္ဂး ကၠောန်ညံၚ်ကဵုမၞိဟ်ဂှ် ဂွံဗ္ၜူအာ ဂွံဝိုတ်အာမွဲမွဲသာ်တုဲ ကပေါတ်မပါအာကရောံဇကုတံဂှ် ကလေၚ်ဒးဒုၚ်ပၠံၚ်တံ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒိုပ်ဗၠာဲသၟိၚ်တံဂှ်လေဝ် ယဝ်ရအမှုသာ်ဏံမ္ဂး သွက်သၟတ်ဗြဴ ဒးဒုၚ်ဂိတံဂှ် အကာဲအရာရီုဗၚ်ကဵု ဗွဲမစိုပ်တရဴဂှ် ဟွံမွဲပုဟ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ညးဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ဝွံ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဟိုတ်နူဒးဂဗကၠုၚ် ပွပကီုပရာပ် စပ်ကဵုလိၚ် ကေုာံ စပ်ကဵုသြန်လှုဲတံ ပရေံပရေံဂှ်ရ ပရေၚ်ဇီုကပိုက် စပ်ကဵုစိုတ်တံလေဝ် နွံကၠုၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ကမၠောန်လိၚ် ပံၚ်ဇကုတုဲ မ္ဒးဂၠါဲဒၟံၚ်သြန်တံဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဟွံလုပ်သၞောဝ်ဂှ်ရ ဒးကဵုဒၟံၚ်အကံက်ခေါန် ကုကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ လၟေၚ်ၚ်တုဲ ယဝ်ရဟွံကဵုမ္ဂး ပရေၚ်ရပ်ဒက်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ညးဗြဴ ကောန်ကလောန်လိၚ်ဂမၠိုၚ်ဝွံ ဒးဒုၚ်ပကီုပရာပ်ကီု၊ ဒးဒုၚ်ရေက်ကးပ္တိတ်ပရဲတံကီု၊ ဒးဒုၚ်ဍဵုဍိုက်ပျဲပျာံတံသၟးဟွံက သီုကဵုဒးဒုၚ်ဝးဒၟံၚ် အခေါၚ်အရာ ထေက်ကဵုဂွံတံဂှ်ရ ကၠာတေံ တေၚ်ဂွံကီုလေဝ် အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ရဲသၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ရီုဗၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ကဵု ဟွံမွဲရဂှ်တုဲ ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အိုတ်ရ။
အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် မၞိဟ်ဗြဴကောန်ကလောန်လိၚ် ပံၚ်ဇကုတုဲ မ္ဒးကၠောန်ၜိုတ်စသုၚ်ဒၟံၚ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ် ပွဳပွူ ၈၀၀ တုဲ ကောန်ကလောန်လိၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဝွံ ဒးကၠောန်ၜိုတ်ဂၠါဲစသုၚ်ဒၟံၚ်အခိၚ်ဗ္တံဂှ်ရ ဟိုတ်နူအမိၚ်တိတ်ဗ္တံဟွံဂွံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်တုဲလေဝ် ကမၠောန်ကၟိတ် သာတုဲခက်ခုဲကၠုၚ်တုဲ ပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်တံလေဝ် သာတုဲကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−Frontier Myanmar