နေဗျဳဒဝ်၊ အံက်တဝ်ဗာ (၂၈)
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ပပဓာန်ကဵုလွဟ်တုဲ မသီကေတ်လဝ်အဝဵုကၟိန်ဍုၚ် နကဵုဟိုတ်မမာဲဟွံဓဝ်ယာဂှ် ဍုၚ်သ္အာၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် သ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုညးတံ ဟွံမွဲပုဟ်ဂှ် ကရောတ်တသဝ်ဟီုဂးကၠုၚ်ရ။
အခိၚ်ဆဵုဂဗကဵု ကောန်ဂကောံကံၚ်ဇြဳ မကလေၚ်ဒက်ပ္တန်လဝ် ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၆ ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ကရောတ်တသဝ် ဟီုဂးကၠုၚ်လဝ်ရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ဍုၚ်သ္အာၚ်လ္ၚဵုတံဝွံ ပေါဲရုဲမာဲမကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု လ္တူသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၂၀၀၈ တံဂှ် သ္ပလဝ်စၟတ်သမ္တီကီုလေဝ် ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ဟိုတ်နူမမာဲဟွံဓဝ်ယာ က္တဵုဒှ်လဝ်ဂှ်ရ ပွမကေတ်လဝ်တာလျိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ် ဗွဲမကိတ်ညဳကဵု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဂှ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီဂှ်ဝွံ ဒှ်ဂလာန် ဂတကြဴဟွံညဳကဵု ဒ္ဂေတ်ဗက်သၞောဝ်အစာံၜါသာ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ညးချဳဒရာၚ်ကတိုၚ်ကၟဟ် ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ကိုဝ်မေန်တိုဲတေတ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန် ဒစဵုဒစးကဵု ဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ ဟိုတ်နူသောၚ်ကလးလဝ် နကဵုပရေၚ်သီအဝဵုဂှ်ရ ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီရောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“မေန်အံၚ်လှာၚ် စကာဒပ်ပၞာန်တုဲ သီထောံအဝဵုဂှ် ဒစဵုဒစးအာကဵု ဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳယျဏောၚ်။ ပေါဲရုဲမာဲဂှ်ဝွံ ဒှ်ဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ မကၠောန်လဝ် နကဵုဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳဂှ် ယဝ်ရအရာဟွံစှ်ေကဵုဗဗွဲဓဝ်တံနွံမ္ဂး နကဵုမေန်အံၚ်လှာၚ် အာတ်မိက် ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံကဵု ကမ္မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲတုဲ စၞးဒးသောၚ်ကလး နကဵုဂၠံၚ်တရဴပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဒစဵုဒစးကဵု ဂၠံၚ်တရဴဒဳမဝ်ကရေဇြဳတုဲ သောၚ်ကလးလဝ် နကဵုပရေၚ်သီအဝဵုဂှ်ရ ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုပရေၚ်သီအဝဵုဂှ်ရောၚ် နကဵုအဲ ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ တုဲကၠုၚ်တေံ နကဵုတၚ်စောဲစပ် စရၚ်မာဲဗၠေတ်ဂှ် ဒပ်ပၞာန် သၟဝ်ပၠတရဴ သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် သ္ပပဓာန် ကုဇြဟတ်လွဟ်တုဲ ရပ်ထိၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၟိန်ဍုၚ်ဂမၠိုၚ်တုဲ သီကေတ်လဝ်အဝဵုရ။
နူကဵုဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် အခိၚ်ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံရှ်ေသှ်ေ ဆန္ဒညးဍုၚ်ကွာန်တၠဆန္ဒမာဲတံတုဲ သွက်ဂွံကလေၚ်လှဲပြံၚ်ကဵုအဝဵု ကုဗော်မဂွံဇၞးဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဂျူလာၚ် သတ္တာဟလက္ကရဴအိုတ် သၞာံ ၂၀၂၁ ဂှ် နူကဵုကမ္မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ် ပလီုပါဲလဝ် သွဟ်မာဲဂှ်ရ။
သၟာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန်ဂှ်လေဝ် ဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ် ဟွံထံက်ဂလာန် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ လ္တူလၟေၚ်ဒဒှ်မမာဲဟွံဓဝ်ယာဂှ် ဟွံဒးသီအဝဵုမွဲသာ် ထ္ၜးဟိုတ်ကဵု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်ဂှ်တုဲ မိက်ဂွံဂွံအဝဵုတုဲ သီလဝ်ဂှ်ဏောၚ် ဒှ်တၚ်အဓိကဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဟွံထံက်ဂလာန်ပုဟ်ဟီုဂှ် စပ်ကဵုပရူပရာက္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ် ဟွံဒးသီအဝဵုဂှ်မွဲတၚ်၊ ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲ ဒးသောၚ်ကလး (ပရေၚ်မာဲဟွံဓဝ်ယာ စောဲစပ်လဝ်) ဂှ်မွဲတၚ်။ ဒုတိယဂှ်တှ်ေ ရပ်ဒက်ပြာ်စုတ်ထံၚ် ကုညးစၞး ညးဍုၚ်ကွာန်တံ မကဵုလဝ်အဝဵုတံဂှ် ဒှ်ဟွံထေက်ဂှ်မွဲတၚ်။ ပ္ဍဲကဵုလၟေၚ်ဒဒှ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲဂှ် သ္ပထောံလဝ် ဗော်ဒစဵုဒစးအဓိက NLD သက်ဂွံဟွံမွဲဂှ်မွဲ။ စပ်ကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တုဲ ဟွံမွဲကဵုယဵုလ္ဂူတပ်တးပုဟ်။ ဗွဲစၟတ် နွံပၟိက်တုဲ သီထောံဟွံသေၚ် ထ္ၜးဟိုတ်ကဵု သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်တုဲ မိက်ဂွံသီတုဲ သီလဝ်ဏောၚ်။ တၚ်ဏံဂှ် ဒှ်အဓိကဏောၚ် အဲညာတ်ရ“ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အမေရိကာန်ကီု သီုကဵုဂကောံဍုၚ်ပလိုတ်ဂမၠိုၚ် ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မသီလဝ်အဝဵု နကဵုဟိုတ် စရၚ်မာဲဗၠေတ်ဂှ်တုဲ ကြဴနူသီအဝဵုတုဲဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကလိလောန်ဒၟံၚ် ပွပကီုပရာပ် ဂစိုတ်ဂယိုၚ်ဒၟံၚ် လ္တူညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်ရ သၠုၚ်ပ္တိုန်လဝ် ပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်ဒုဟ်တံဂှ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အာဇြဳယာန်ဂှ်လေဝ် တၚ်တုပ်စိုတ် ၅ တၚ် မဖျေံစၟတ်လဝ် သွက်ဂွံသောၚ်ကလး အကြေပ်အဂြတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟိုတ်နူထ္မံက်ကဵုရုပ်ရဴ ဟွံမွဲဂှ်ရ ကၟာတ်လဒဵုလဝ် နူကဵုအခေါၚ်တိုန်စိုပ် ကောံဓရီုကဆံၚ်လ္တူအာဇြဳယာန်ဂှ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟွံဂွံဒုၚ်သ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ ဒးဆက်ဆောံဒၟံၚ် ကုကြုက်ကဵု ရုယှာသၟးရတုဲ ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗ္တိုက်ကလုတ်တမာန် မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုအလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ (NUG) ဂှ် နူကဵုဇဳဒိုဟ် ဒးကျဗြံဒၟံၚ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် အကြာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် မမံက်ဂတဝ်ကၠုၚ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ပေါဲဗ္တိုက်ၜါလ္ပာ် က္တဵုဒှ်လဝ် စဵုကဵု ၁၀၀၀၀ ဝါပြၚ်ရောၚ် ပ္ဍဲဂိတုအဝ်ဂါတ်တုဲကၠုၚ်တေံ ဂကောံသုတေသန ISP-Myanmar လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး ဂကောံမၚ်မွဲရီုဗၚ် ကောန်ထံၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် (AAPP) ဂှ်မ္ဂး နူစအခိၚ်သီအဝဵုတေံ စဵုကဵုတ္ၚဲဏံ ဟိုတ်နူကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ကောန်အရာပ် ၄၁၀၀ ပြၚ် ဒးချိုတ်အာလဝ်တုဲ ၁၉၆၀၀ ပြၚ်ဂှ်ဝွံ ဒးဒုၚ်ထိၚ်ဒဝ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရောၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၂၆ တေံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−AFP