ဒၟါနူချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ တုဲ ညံၚ်ဒပ်ဂွိုအ်ထ္ကးပြးအာ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ဒးတိုန်ထ္ၜးဒၟံၚ်ကဵု ပေါဲသ္ဘၚ်

နေဗျဳဒဝ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၂)

ဟိုတ်နူချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံတံဂှ်တုဲ အခိၚ်ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ စှ်ေဒၟံၚ်အဆက်က်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် တိုန်စိုပ်ဒၟံၚ် အသေအဟာန်ဂမၠိုၚ် ကေုာံ ပေါဲသ္ဘၚ်တံရောၚ်ဂှ် နူကဵုလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒတံ လလောၚ်ပ္တိတ်ကၠုၚ်ရ။

ပ္ဍဲကဵုလိက်ပရိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ပိုၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ထိၚ်ဒက်လဝ် မျာန်မအလေန်ကဵု ကျေမုၚ် မပ္တိတ်လဝ်ပ္ဍဲဂိတုအံက်တဝ်ဗာ ၃၁ ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ်ဝွံ တိုန်စိုပ်လဝ် အခန်ကၞာဖျေံလာဘ် လှ်ေဒယှ်ေတိက်တိုက် ယေန်သၞာၚ်အခိုက်ကၞာဗၟာ မရနုက်ကဵု ၂၄ ဝါဂှ်တုဲ အခိၚ်ဗ္တံဂှ်လေဝ် တိုန်စိုပ်ဒၟံၚ် ပေါဲစၞစသုၚ်ပ္တိုန်ဂုဏ်စရာဲ မိပ်ပ်မြဟ်ဟ်ဂှ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် ၜိုန်ရတိုန်စိုပ်ဒၟံၚ် ပေါဲသ္ဘၚ်တံကီုလေဝ် မွဲလ္ပာ်တေံဂှ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဒးဆောံလေၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ကီု၊ ကောန်ဂကောံဒပ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ် ချိုတ်အာတံ၊ ဒးဒုၚ်ရပ်တံကဵု ဒးဆောံလေၚ်အာ လွဟ်လက်နက်မကမ်တံသၟးဟွံက ဒးသာဲစ္ဍးဒၟံၚ် သီုကဵုဍုၚ်ဇၞော်တံဂှ်ရ။

လ္ဂောံကဵုတၚ်လလောၚ်တြး ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံဂှ်မ္ဂး အပ္ဍဲချဳဒရာၚ်ပၞာန် ပွိုၚ် ၅ တ္ၚဲဂှ် သီဂိုၚ်ဂွံလဝ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ၈၇ ဗ္ဒိုပ်တုဲ ထိၚ်ဒက်ဂွံလဝ် ဍုၚ်ချေန်ယှိုဲဟဝ်၊ ဖံၚ်သာၚ် ကေုာံ သိန္နီတံပေၚ်ၚ်ဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ (၁) တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

အကြာပ်ဒပ် ဇြေယျ နူကဵုဒပ်ကျာ မသ္ပလဝ်ဇြဳဒဳအာမ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် တိုန်စိုပ်ဒၟံၚ် ပေါဲသ္ဘၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ ဒၟါနူမိက်ဂွံကၠောန်ထ္ၜး ဗီုပြၚ်အကာဲအရာဓမ္မတာတံဂှ်တုဲ နတဲဏံ ပ္ဍဲကဵုဝၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် ဒးဂဗဒၟံၚ် ပွကျဗြံပရေံအိုတ်တံရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“မေန်အံၚ်လှာၚ်တံဂှ်တှ်ေ တိုန်ဒၟံၚ်အခန်ကၞာပေါဲသ္ဘၚ် ညံၚ်ရဴကဵုပေါဲပြိုၚ်လှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက်တံဏံဂှ် ဓမ္မတာရဏောၚ်။ မွဲပၠန်ဂှ်တှ်ေ ဍေံတံ ၜိုတ်ကဆံၚ်ဏံလေဝ် ရုပ်ရဴဟွံလီုဏီပုဟ်။ ဒှ်ဗီုဏံဂှ် ဓမ္မတာရဏောၚ်။ သွက်ဍေံတံဂှ် ညအ်ဂှ် ဟွံတၟေၚ်ဟ်ပုဟ်၊ ၜိုဟ်ဟ်သြိုဟ်ဟ်ရဏောၚ်။ စိုပ်အခိၚ်မ္ဂး ဍေံတံရပ်စပ်သောၚ်ကလးမာန်ဏောၚ် မိက်ဂွံကၠောန်ထ္ၜးဗီုပြၚ်ဏံလေဝ် ပါကီုရ။ ဍာံဍာံဂှ် အကာဲအရာဍေံ ပရေံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ကၠာတေံ ပ္ဍဲဝၚ်တံဂှ်တှ်ေ စပ်ကဵုပၞာန်ဒုၚ်မ္ဂး ခိုဟ်ကၠုၚ်ကွေံကွေံစောၚ်။ ဒှ်ဒပ်ပၞာန် ပၞာန်ဒုၚ်ခိုဟ်လဝ်မွဲရ။ အပ္ဍဲပွိုၚ် ပိပန်တ္ၚဲ ဒးဒုၚ်ဗလးတဲဍုၚ်ဇၞော်တံတုဲ ကျဗြံအာဗ္ဒိုပ်တံ ကေတ်ကၟေတ်ဟွံမာန်ဟီုဂှ် ပ္ဍဲကဵုဝၚ်ဒပ်ပၞာန်ဍေံတံဂှ် မွဲလှ်ေမှဟွံကေၚ်နွံကၠုၚ်လဝ်ပုဟ်။ စိုပ်အာကဆံၚ် ပ္ဍဲကဵုဝၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ မွဲလှ်ေမှဟွံကေၚ်ဂဗလဝ် ပရေံပရေံတံဂှ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

နကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် တိုန်စိုပ်ဒၟံၚ် ပေါဲသ္ဘၚ်ဂမၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူမိက်ဂွံထ္ၜးစ ကုဍုၚ်သ္အာၚ် ဗီုပြၚ်ဍုၚ်ကွာန်ညိၚ်ဝတ်ၜိုဟ်သြိုဟ်ဒၟံၚ်တံဂှ်တုဲ ပရေၚ်ညဳသာအပ္ဍဲဒပ် ညံၚ်ဂွိုအ်ထ္ကးပြးအာဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ် နကဵုပြယာဲဒှ်မာန်ဂှ် ညးဆက်ဟီုရ။

ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဝှ်ကြံၚ် ဥူဖေတာန်ဂှ်လေဝ် ပြဝက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာ ဒးကျဒၟံၚ် နူကဵုဇဳဒိုဟ် စပ္တံနူကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဟိုတ်နူမိက်ဂွံကၟာတ်လဒဵု အရာအိုဿီုဂှ်ရ ပပၞကၠောန်ထ္ၜးဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။

“သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော်မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုလ္ပာ်ပရေၚ်ပၞာန်သၟးဟွံက ပ္ဍဲကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ ပရေၚ်ဆက်ဆောံကလုတ်တမာန်ကီု၊ ဇဳဒိုဟ်ဂှ် ဒှ်အခိၚ်ကာလကျဗြံဒၟံၚ်ရ။ ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်လေဝ် ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ် လ္တူညးတံတၟာဂလိုၚ်ဏောၚ်။ ဍုၚ်ဟွံသ္ပစၟတ်သမ္တီတံလေဝ် နွံ။ ဇြဟတ်ထံက်ဂလာန် မွဲလ္ပာ်တေံဂှ်လေဝ် သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ရ။ ဒှ်အခိၚ်ကာလ ဒးဂဗဒၟံၚ်ကဵု အကြေပ်အဂြတ် ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန်ရ။ လၟုဟ်မ္ဂး ပ္ဍဲကဵုဒေသသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံဂှ်ဟီုမ္ဂး ပရေၚ်ပၞာန် သ္ကာတ်မြဟ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံဟဂှ်ရ။ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်မွဲ စွံလဝ်အရာတံဏံ လက္ကရဴ သ္ပဥပေက္ခာတုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ်ပေါဲပြိုၚ်လှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက်ဟီုဂှ် ဒှ်ဗီုပြၚ်ညးဟွံသ္ပဂရု၊ ပရေၚ်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ သွက်ညးဂှ် အရာသ္ဇက်ဒးဖေက်လကိုတ်ဟွံမွဲပုဟ် သာ်ဏံရ။ ကလောန်ညးကၠောန်ဒၟံၚ်ဂှ် ဆက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ဂးတုဲ သ္ပဒၟံၚ်ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံဒှ်အထေၚ်ဗၠေတ်ရ။ နကဵုညး ပေါဲဗ္တိုက်တံဏံဂှ် ပၟိက်ဟွံဇၞော်ပုဟ်၊ လၞိန်ဗပိန်မာန်ဒၟံၚ် သဘဴဏံလေဝ် ပါရ။ ၜိုတ်ကဆံၚ်ပေါဲပြိုၚ်လှ်ေဒယှ်ေတိၚ်တိုက်တံရဂှ် ဟွံသ္ပကာ ကုဍုၚ်သ္အာၚ်ဂမၠိုၚ်ပုဟ်။ ဒှ်အရာကိစ္စဟွံသ္ပကာ ဟွံဒှ်ကလောန်တံရ။ မိက်ဂွံကဵုညာတ် သာ်ဏံတုဲ ကျဒၟံၚ်ဂှ် ဒှ်သဘဴမိက်ဂွံကၟာတ်လဒဵုလဝ်ရ။ မွဲလ္ပာ်ဂှ်တှ်ေ ပပၞကၠောန်ထ္ၜးဒၟံၚ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ချဳဒရာၚ်ပၞာန ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ပိဂကောံဂှ်ဝွံ စနူအခိၚ်လလောၚ်ပၞာန် ကုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ အသိၚ်ပရေၚ်ပၞာန်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ပရေၚ်ဒးဒုၚ်သီဗ္ဒိုပ်ဂှ်ဝွံ ကြဴနူ ၁၉၈၈ တုဲ ပ္ဍဲကဵုဝၚ်ဒပ်ပၞာန်ဗၟာဂှ် စိုပ်ကၠုၚ်ကဆံၚ်ပရေံအိုတ်ရောၚ် မဒှ်ရ။

ဗွိုၚ်ဒပ်ပၞာန် CDM တံဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ်တုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ စဵုကဵုသရိုဟ်စှ်ေအာ က္တဵုဒှ်မာန်တုဲ ပွက္တဵုသပုန် ကေုာံ ကလိုက်ကၟဵုအပ္ဍဲဒပ်တံလေဝ် က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။

ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဒယှ်ကၠုၚ် အပ္ဍဲမွဲၜါတ္ၚဲဂှ်ဝွံ ကလိဂွံလဝ် ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ၊ အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG တံသၟးဟွံက သီုကဵုကလိဂွံလဝ် ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီု−MOI