ပူတေန် ရုပ်သီ လိက်ကသုက်တာဒၞါ ပရေၚ်စမ်ၜတ်လွဟ်လက်နက်နျူကလဳယာ ရုယှာမထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ

မဝ်သကိုဝ်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၄)

လိက်ကသုက်တုပ်စိုပ် ပရေၚ်တာဒၞါ ပွစမ်ၜတ်လွဟ်လက်နက်နျူ စပ်ကဵုအလုံဂၠး နူကဵုဍုၚ်ရုယှာ မပါလုပ်ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲဂှ် ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ ၂ တေံ သမ္မတဗလာဒဳမာပူတေန် ထ္ပက်စၟတ်တဲတုဲ ရုပ်သီလဝ်ရ။

ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်သာ်ဏံဂှ်ဝွံ စပ်ကဵုပေါဲပၞာန်ယူကရုၚ်တုဲ အကာဲအရာ ပရေၚ်ဆက်ဆောံ အကြာရုယှာကဵု အမေရိကာန် မစိုပ်ဒၟံၚ်ကဆံၚ်သဝ်အိုတ်ဂှ် ဂံက်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ယျဂှ် ထ္ၜးလဝ်သက်သဳရ။

နကဵုရုယှာ ထ္ပက်ထောံစၟတ်တဲ ဒဒှ်ရရုပ်သီ လိက်ကသုက်တာဒၞါ ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာဂှ်ဂွံ ဒှ်သဘဴကၠောန်လဝ် ညံၚ်ဂွံကိတ်ညဳကဵု အမေရိကာန် မဟွံထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ ပ္ဍဲလိက်ကသုက်ဂှ်ရောၚ်ဂှ် မဝ်သကိုဝ် ဟီုဂးလဝ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာဂှ် လုကဴဝါယှေန်တာန်ဟွံကၠောန်သ္ပတဴမ္ဂး ရုယှာလေဝ် ကလေၚ်ကၠောန်အာဟွံသေၚ်ပုဟ်ဂှ် ကလုတ်တမာန်ရုယှာတံ ဟီုဂးလဝ်ရ။

ပရေၚ်ရုပ်သီသာ်ဏံဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံဘပဠ အပ္ဍဲပေါဲပၞာန်ယူကရုၚ်ဂှ် ရုယှာ ပ္တဝ်ဒၟံၚ်က္ဍိုပ် ဇရေၚ်ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာတံ ဒှ်မာန်ဏောၚ်ဂှ် ညးစိုန်သ္ကီုပရေၚ်ထိၚ်ဒက်လွဟ်လက်နက်ဍုၚ်ပလိုတ်တံ ဂွိၚ်ဒၟံၚ်အိုတ်ရ။

ညးစိုန်သ္ကီုပရေၚ်ဂီုကၠီု နူကဵုဍုၚ်ရုယှာတံ ကေုာံ အမာတ်ခၞံသၞောဝ်လ္ၚဵုတံဂှ် ကြဴနူဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ် သွက်ဂွံစမ်ၜတ် မဗမ်နျူကလဳယျာဂှ်တုဲ ပူတေန်ဂှ် ကလေၚ်စ ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာရုယှာထေက်ဟာဟီုဂှ် နကဵုညး သွက်ဂွံဟီုသာ်ဏံ ဒဒှ်ရဟွံဒှ်ဒတုဲဏီဂှ် ဟီုဂးရ။

ဇၞော်သ္ကိုပ်ဂကောံလိက်ကသုက်တာဒၞါ ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳ ရဝ်ဗာတ်ဖလွိုက်ဂှ် သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်သ္ပစၟတ်သမ္တီ ကုလိက်ကသုက်ဂှ်ကဵု ညံၚ်ဟွံဂွံဆဵုညာတ်ဒး ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာတံဂှ်တုဲ ဟီုဗျိလဝ် လဂါံဇိုၚ်ရုယှာတံရ။

“တၚ်သ္ဂုတ်သွာတ် ရုယှာဖေဝ်ဒရေယှေန် တ္ၚဲဏံဂှ်ဝွံ ဒှ်သ္ဇက်စိုတ်ဒးအိုတ်ကွေံကွေံတုဲ ဒှ်အရာသ္ဇက်ဒးအောန်စိုတ်ရ” သာ်ဝွံ ဖလွိုက် ညးမၞုံတာလျိုၚ် နူကဵုဂကောံ CTBT မဒှ်ညးကေၚ်ဆဝ်မ္ၚုဟ်စန်ဒက်လဝ် သွက်ဂွံပြံၚ်လှာဲစိုတ် သၞာဲဒဴရုယှာကဆံၚ်လ္တူတံဂှ် ဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲကဵုပလာတ်ဝှမ် X ရ။

ဂကောံလိက်ကသုက်တာဒၞါ ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာဂှ်ဝွံ သီုကဵုဒက်ပ္တန်လဝ် ဇာဇၞိက်မၚ်ရံၚ် စပ်ကဵုအလုံဂၠးတိ မထံၚ်ပရိုၚ်မာန် ကုရမျာၚ်၊ လပှ် နူကဵုနျူကလဳယျာဗ္တိုဟ်ထ္ကးဂှ်ကီု၊ ရမျာၚ်ဓာတ်ရေဒဳယောလရုက္တဵုတံဗ္တိုဟ်ထ္ကးတံဂှ်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၀ ဂှ် သဵုဗဳယေက်ယူနဳယာန် ကေုာံ ပ္ဍဲသၞာံ ၁၉၉၂ ဂှ် အမေရိကာန်တံ စမ်ၜတ်လဝ် အလန်လက္ကရဴအိုတ်တုဲ ခေတ်သဵုဗဳယေက်လောန်ကၠုၚ်တုဲ ရုယှာဝွံ ပရေၚ်စမ်ၜတ်နျူကလဳယျာဂှ် ဟွံကၠောန်သ္ပလဝ်ရ။ ပါဲနူကိုဝ်ရဳယျာသၟဝ်ကျာတုဲ ပ္ဍဲဗွဝ်ကၠံဏံ ပရေၚ်စမ်ၜတ် စပ်ကဵုပရေၚ်ဗ္တိုဟ်ထ္ကးနျူကလဳယျာဂှ် ဍုၚ်လဵုမွဲမှ ဟွံကၠောန်လဝ်ပုဟ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

Ref: CAN

Source: Reuters