ကဝ်က၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ ၂၂
အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ဟိုတ်နူပေါဲဗ္တိုက် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံ မဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကြပ်အလုံဍုၚ်မွဲဂှ်တုဲ ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ချိုတ်ဂျိုၚ် ကောန်ဂကောံဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ် ညးခါတ်အကာဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်၊ ပရေၚ်ပၞာန်တံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီကေတ်အဝဵု ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳတုဲဂှ် ပါဲနူကဵုနေဗျဳဒဝ် ကေုာံ ဍုၚ်ဇၞော်ဇၞော်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဒေသသှ်ေတံဂှ် ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် ကုပေါဲဗ္တိုက်ဆေၚ်မုက် ကုဒပ်ပၞာန်စဵုဒၞါညးဍုၚ်ကွာန် PDF တံ အဆက်က်ရ။
အတိုၚ်တၚ်လလောၚ်တြး KNU ဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်ဝှ်ကြံၚ် မက္တဵုဒှ်လဝ် ပေါဲဗ္တိုက် စဵုကဵုမွဲဠက်ဝါပြၚ် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဂှ်မ္ဂး ဇြဟတ်ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ၁၈၀၀၀ ပြၚ် ဇီုကပိုက်ချိုတ် ကလိဂွံလဝ်ဝပ်ဂှ် သ္ဂးရ။
ပရေၚ်ဇီုကပိုက်ချိုတ် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ယဝ်ရဒှ်ပေါဲဗ္တိုက်မ္ဂး သွက်ဂွံပလံၚ်ပၞာန်ရီုဂှ် ဇြဟတ်ဟွံမွဲရဂှ်ကီု၊ မၞိဟ်လုပ်ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဟွံမွဲရဂှ်ကီု၊ စိုတ်ဓာတ်စှ်ေကၠုၚ်တံကီု ဆေၚ်စပ်ဒၟံၚ်ကဵုအရာတံဏံ အဓိကဏောၚ်ဂှ် ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ထ္မံက်ပ္တိတ်ဟီုဂးလဝ်ရ။
အကြာပ်ဒပ်ဇၞော် ဇြေယျ နူကဵုဒပ်ကျာ CDM ဂှ် အပ္ဍဲကာလသီအဝဵုဏံ ဒပ်ဟွံဂွံဇူမွဲလှ်ေတံလေဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲ မၞိဟ်ဒးမံၚ် ပ္ဍဲကဵုမုက်ပၞာန်တေံ ၂ သၞာံ ၃ သၞာံတံလေဝ် နွံဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ဂှ်ရ စိုတ်ဓာတ်တံ စှ်ေကၠုၚ်တုဲ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန် ဟွံမွဲဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗ္တိုက်တံဂှ် ပြဟ်လလုဲဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ဒပ်ဟွံဂွံဇူဏီ နူကၠာဂွိုအ်သီအဝဵုတေံဂှ် သီအဝဵုတုဲ အပ္ဍဲပွိုၚ်ပိသၞာံ အဆက်က်ဂှ် ဟွံဂွံဇူလးလးဏီပုဟ်။ လ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ဟွံဂွံစဴနူမုက်ပၞာန်တံဂှ်ဏီပုဟ်။ ပ္ဍဲကဵုမုက်ပၞာန်တေံဂှ်တှ်ေ ဓမ္မတာမ္ဂး ၆ ဂိတု ဂၠိုၚ်အိုတ် ၁ သၞာံရ။ လၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုမုက်ပၞာန်သၟးဂှ် မၞိဟ်ဒှ်ဒၟံၚ် ၂ သၞာံ ၃ သၞာံတံဂှ် နွံဒၟံၚ်တၟာဂလိုၚ်ရ။ စိုပ်အခိၚ်ဏံမှ စိုတ်ဓာတ်တံဂှ် လီုလာ်ကၠုၚ်ရ။ ဒှ်ကၠုၚ် သီုကဵုယဲစိုတ်တံရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ဍေံတံတၞဟ်ခြာကဵု PDF တံဂှ်တှ်ေ PDF တံဂှ် ဂွံဒၟံၚ်ထံက်ဂလာန်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဏောၚ်။ ကောန်ပၞာန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဏံဂှ် အလဵုအာအာ ညးဍုၚ်ကွာန်လဵုမှ ဟွံထံက်ဂလာန်ပုဟ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဟိုတ်နူဒှ်ဒၟံၚ်သၞဍေံတံဂှ်ရ တၞဟ်ခြာဒၟံၚ် ဣဏံရ။ တၞဟ်ခြာအာညအ်ရဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်လဵုဟွံဟီု ဍေံတံ ပြဟ်လလုဲဂၠိုၚ်တုဲ ဖျေံကၠုၚ်လွဟ်လောဲလာဲသွာသွာဂှ် ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ရ“ သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ဂကူ NUG ဂှ်မ္ဂး အပ္ဍဲပၞာန်တဝ်စၞေဟ်ညးဍုၚ်ကွာန် ပွိုၚ်ၜါသၞာံဂှ် ပသောၚ်ဂွံလဝ် ဇြဟတ်သၞ ဗ္ဒါဲပိဠက်တုဲ ကောန်ပၞာန် ကေုာံ ကောန်ဒပ်ဗၠာဲသၟိၚ် ဟွံဒုၚ်တဲ ကုပရေၚ်ပၞာန်သီအဝဵုတံ ၁၃၀၀၀ ပြၚ်ဂှ်လေဝ် လုပ်စိုပ်စ္ၜုဲစ္ၜော်ကၠုၚ် ဇရေၚ်ဂၠံသြိုဟ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ပ္ဍဲသၞာံဏံ ဂိတုမေမံက်တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံတံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုရးသေံသ္ကုတ်သၟဝ်ကျာတံသၟးဟွံက ပ္ဍဲကဵုတွဵုရးကောန်ဍုၚ်အရၚ်သှ်ေတံကဵု ရးသက်ကိုၚ်တံဂှ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဒးဒုၚ်ဗ္တိုက်ဒၟံၚ် အရိုဟ်တ္ၚဲအဆက်က်တုဲ ကျကၠုၚ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်တံရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ် အပ္ဍဲချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ဂှ် ဗ္ဒိုပ်ဒပ်တံ ဒးဆောံလေၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်ဂှ် ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဖျေံကၠုၚ်လွဟ် ဒုၚ်ကျကၠုၚ်တံ နွံကၠုၚ်လဝ် စဵုကဵု ၂၀၀ ပြၚ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုရခေၚ်၊ ကရေၚ်ဍာဲ ကေုာံ တွဵုရးဍုၚ်မန်တံဂှ်လေဝ် ဒုၚ်ကျဖျေံကၠုၚ်လွဟ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်ဂၠိုၚ်ကဵုဒါဇြိန်ရ။
ဥူကျဳမျေတ် ညးရေၚ်တၠုၚ်ဂဗုတ် ကၠတ်ထဝ်သၞောဝ်ဓဝ်ဂှ် ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ချိုတ်ဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဟွံဍိုဟ်ကေက်ဂှ်ကဵု လောဘကုအဝဵုတံရောၚ်ဂှ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ်ဂှ် အစောံစရာဲဍာ်ဒကေဝ်ဟွံမွဲပုဟ်၊ လောဘတီုကၠီုဒၟံၚ် ကဵုအဝဵုဏောၚ်။ တုဲပၠန် စိုတ်ဓာတ် ညးလဵုချိုတ်တ် အဲဟွံချိုတ်တှ်ေတုဲဏံဂှ် ဒှ်စိုတ်ဓာတ် ဒးနွံပ္ဍဲကဵုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကၟိန်ဍုၚ်တံဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ညအ်ဂှ် ဒပ်ညး ဟွံတီပုဟ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်တှ်ေ တီဒၟံၚ်ရ။ ညးဂှ်တှ်ေ ဒှ်ကၠုၚ်လဝ် သ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ပၞာန် ပွိုၚ် ၁၂ သၞာံ။ ဆ္ဂး ဒပ်ညးဂှ် လၟုဟ်မှ တီကၠုၚ်သိုက်က်။ အခိၚ်စတီကၠုၚ်သိုက်က်ဂှ် စသရိုဟ်အာဟဂှ်ရ။ သရိုဟ်ဗက်ဂှ် ဒပ်ပၞာန်စတုဲ ကျရဒှ်။ အဓိကဂှ်တှ်ေ ညအ်ရဏောၚ်“ သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အတိုၚ်တၚ်နၚ် ဂကောံလ္ၚတ်ပရေၚ်ဗၟာ ကေုာံ ပဋိပက္ခ BACS တံဂှ်မ္ဂး စနူအခိၚ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ စတုဲဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ မွဲသတ္တာဟ ဆောံသရောပ်ကေတ်တဲဍိုန်ဂှ် ဆောံလေၚ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဍုၚ်ဇၞော်ၜါဍုၚ်ရောၚ် သ္ဂးရ။
ပ္ဍဲကဵုချဳဒရာၚ်ပၞာန် ဂကောံကောဒေံပိဂကောံ ရးသေံသၟဝ်ကျာဂှ် ကရောံသီကၠုၚ် ဗ္ဒိုပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံကဵု ဍုၚ်ဇၞော်တံဂှ် ပ္ဍဲကဵုသက်ကိုၚ်သ္ကုတ်လ္တူ၊ ချေၚ် ကေုာံ ကရေၚ်ဍာဲတံဂှ်လေဝ် လုပ်ကၠုၚ်ပေါဲဗ္တိုက်သီဍုၚ်သီဗ္ဒိုပ်တံ မွဲကရောံမွဲစွံရ။
နူဂိတုအံက်တဝ်ဗာ သ္ကုတ်လက္ကရဴ စဵုကဵုအပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာ သတ္တာဟတတိယဂှ် နူကဵုဂကောံမဟာမိတ်ကောဒေံပိဂကောံဂှ် သီဂွံလဝ် ဍုၚ် ၆ ဍုၚ်ကဵု ဗ္ဒိုပ်ဒပ်ဍောတ်ဇၞော် ဗ္ဒါဲ ၁၆၀ တုဲ ဍုၚ်မၞုံအပ္ဍဲရးသက်ကိုၚ် ၜါဍုၚ်ဂှ်လေဝ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဗလးလဝ်တဲရ။
စပ်ကဵုဗ္ဒိုပ်တံ၊ ဍုၚ်တံ ဒးဒုၚ်ဗ္တိုက်သီကၠုၚ်ဒၟံၚ် အဆက်က်သာ်ဏံဂှ်တုဲ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဗ္ဒဗ္ဒါဲကၠုၚ်ဒၟံၚ် အရီုဗၚ်တရဴကျာတံ၊ အရီုဗၚ်လွဟ်ဇၞော်တံဂှ်တုဲ ဒေသလ္ၚဵုတံဂှ်တှ်ေ ဒးကလေၚ်တဝ်စၞေဟ်ဒၟံၚ် နကဵုချဳဒရာၚ်ပၞာန်ကုန်၊ ဍာ်၊ ကျာတံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−The Kokang