မတ်မလီု၊ ဒဳဇြေမ်ဗာ ၂၆
ၚုဟ်ထၜိုတ်တိတ်ကၠုၚ် နူတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ စနူဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ သတ္တာဟတုဲကၠုၚ်တေံတုဲ စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်အဆက်က်ရောၚ် တၠကမၠောန်ထၜိုတ်ဂမၠိုၚ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ဍေံဂှ်တှ်ေ ကၠာဟွံဂွံစိုပ် ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ သတ္တာဟတတိယဂှ် မွဲပံၚ် ဂွံကၠုၚ်လဝ်ၚုဟ် စဵုကဵု ၃၁၀၀ ဒ္ကေဝ်ပြၚ်တုဲ နူကဵုဂှ် ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ်သိုက်က်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ ၂၅ ဂှ် နွံဒၟံၚ်ၜိုတ် ၂၈၀၀ ဒ္ကေဝ်ဓဝ်ရ။
ၚုဟ်ထၜိုတ် ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ်သာ်ဏံဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဗွဝ်ဖျာထၜိုတ်ဂၠးတိ စှ်ေကၠုၚ်ကီု၊ ၚုဟ်သြန်ယောန်ကြုက် စှ်ေကၠုၚ်တံသၟးဟွံက ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာဏံ တ္ၚဲကၟာတ်တိုက်သြန်ဂၠိုၚ်တုဲ သြန်ဂေတ်ဂြိပ်လဇုဲလဇတုဲ ၚုဟ်ထၜိုတ်လေဝ် စှ်ေကၠုၚ်ကီုဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
တၠကမၠောန်ထၜိုတ်မွဲတၠဂှ်တှ်ေ ဟိုတ်နူဗွဝ်ဖျာဂၠးတိ၊ ဟိုတ်နူၚုဟ်မးသြန်ကြုက်စှ်ေကၠုၚ်တံကဵု ဒၟါနူတ္ၚဲကၟာတ်တိုက်သြန်တံဂၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ကဵုကေတ်လှုဲဟွံဂတာပ်ဒှ်ကၠုၚ်တုဲ ၚုဟ်ဍေံစှ်ေကၠုၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“ နူ (၃၁၀၀) ဂှ် ကလေၚ်စှ်ေအာရ။ ၚုဟ်ထၜိုတ်ဏံဂှ်တှ်ေ ဒးရံၚ်ဗွဝ်ဖျာသ္တံက်ယှေဝ်ယာဂၠးတိတံ၊ တုဲတှ်ေ ဒးရံၚ်ၚုဟ်သြန်ကြုက်။ ဗွဝ်ဖျာဂၠးတိဂှ်လေဝ်စှ်ေ။ တုဲပၠန် ၚုဟ်သြန်ကြုက်ဂှ်လေဝ်စှ်ေ။ အခိၚ်ဏံတှ်ေ အရိုဟ်သၞာံရဏောၚ်။ ဟီုတှ်ေ ဗွဝ်ဖျာစှ်ေအာရ။ တုဲပၠန် တ္ၚဲကၟာတ်ဂှ်လေဝ် ဂၠိုၚ်အာ။ တ္ၚဲကၟာတ်ရုၚ်ဂၠိုၚ်တုဲ တိုက်သြန်တံဂှ်လေဝ် ကၟာတ်ကီု။ အေ ဂှ်တှ်ေ လှုဲဂှ်ကၠုၚ်နူလ္တူတေံတုဲ သွံထၜိုတ်ဏောၚ်တှ်ေ ပ္ဍဲဍေံတံလေဝ် သြန်လုပ်လဇုဲ ပ္ဍဲပိုယ်တံလေဝ် လုပ်လဇုဲကီု။ သြန်ဂှ်လေဝ် ကြေပ်ဂြတ်ဒၟံၚ်ညိညကီု။ ဍာံဍာံတေံ ကြေပ်ဟီုဂှ် တ္ၚဲကၟာတ်တိုက်သြန်ဂၠိုၚ်အာတုဲ အတေံဟွံသေၚ်အဏံဟွံသေၚ်ဒှ်အာရ။ ဒှ်သာ်ဏံတုဲ ၚုဟ်ဂှ်လေဝ် စှ်ေအာ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ထၜိုတ်လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ဒှ်အခိၚ်တၞးပြဟ်တုဲ ဒေသကော် ယဲမတ်ဂစေံဂှ်လေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒမြိပ်တိတ်ဂှ်လေဝ် စှ်ေကၠုၚ်ဒၟံၚ်တီတီတုဲ ယဝ်ရၚုဟ်ဆက်စှ်ေနူဏံမ္ဂး အကြာခရိတ်အိုတ်နာနာ ပါလုပ်သီုကဵုၚုဟ်ကောန်ကလောန်တံ မသၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ် အခက်အခုဲနွံကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးဆက်ဟီုရ။
အပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာထၜိုတ်ဂှ်တှ်ေ ၚုဟ်စှ်ေကၠုၚ်ကီုလေဝ် လ္ပာ်ကြုက် ဟိုတ်နူရာန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ဒှ်သွံရာန်ဒၟံၚ်တုဲ လၟုဟ်ပရေၚ်သွံရာန်ဒှ်ဒၟံၚ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲဒၞါဲပလံၚ်ဗစိုပ်တံဂှ် ယဝ်ရသက်သဳတၞးလိက်ဟွံပါမ္ဂး အာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန်တံဂှ်တုဲ ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အခုဲရောၚ် တၠကမၠောန်ထၜိုတ်ဂမၠိုၚ် ဟီုရ။
တၠကမၠောန်ထၜိုတ်မွဲတၠဂှ်လေဝ် ဒၞါဲဖ္ဍိုက်ဏာနၚ်ထၜိုတ်တံဂှ် ကောန်ရဲသၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ တာဒၞါဒၟံၚ်တုဲ တၞးလိက်သက်သဳတံဟွံပါမ္ဂး အာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန်တုဲ ယဝ်တၞးလိက်တံနွံမှ ဗလးကဵုဂှ် ဟီုရ။
“ ဒၞါဲဖ္ဍိုက်ဏာနၚ်တံဂှ် အခက်အခုဲနွံဒၟံၚ်ညိည။ ဖ္ဍိုက်နၚ်နူလဵု ညးဂှ်ကဵုအခေါၚ်ရော သာ်ဏံဂှ် အာတ်ဒၟံၚ်ရ။ ယဝ်ရအရာတံဏံဟွံမွဲမ္ဂး အာတ်မိက်ဒၟံၚ်သြန်တံ ဂၠိုၚ်ရ။ အာတ်ဒၟံၚ်ကဵုဠက်ဒ္ကေဝ်။ ခရိတ်ဖ္ဍိုက်တံဂှ်တှ်ေ ရံၚ်အကာဲအရာတုဲဒးကဵုဒၟံၚ်။ ဒၞါဲမွဲမွဲဗီု။ ကၠုၚ်နူရးတၞၚ်သဳတှ်ေ မွဲဗီု၊ ကၠုၚ်နူကရေၚ်တှ်ေ မွဲဗီု၊ နူကရေၚ်ဂှ်တှ်ေ အလဵုဥက္ကဌဂကောံရဝ်ဗာ တွဵုရးကရေၚ်ဂှ် ကၠုၚ်ကဵုလိက်ထံက်ဂလာန်။ ဗီုဏံတှ်ေ ဗၠးအာပၠန်။ သၞောဝ်ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်လေဝ် ဟွံမွဲမွဲသာ် သက်သဳတၞးလိက်ပါအာမွဲတှ်ေ တုဲရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်လၟုဟ်ဂှ် ကၠအ်ထၜိုတ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ဟိုတ်နူသၞောဝ်ယိုက်ဂၠေၚ်လျိုၚ်ပၞာန် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မပၠောပ်လဝ်လမျီုဂှ်တုဲ ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု ကောန်ကလောန်အောန် ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်တုဲ၊ မ္ၚးနူကဵုခရိတ်အိုတ်နာနာသၠုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာပရေၚ်ဂီုကၠီုတုဲလေဝ် ကၠအ်ထၜိုတ်လ္ၚဵု ခွါတ်ထၜိုတ်ဟွံမာန် ဒးကၟာတ်လဝ်ရ။
မွဲလ္ပာ်ဂှ်ပၠန် ဥူအံၚ်ကျဳတုၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တွဵုရး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မခါန်ကၞက်လဝ်ဂှ်တှ်ေ သွက်ကဏ္ဍထၜိုတ် တွဵုရးဍုၚ်မန် ဂွံဖောအ်ဗြေဝ်တောတက်တိုန်ဂှ်ဂးတုဲ ပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ ၁၇ ဂှ် ကော်ကေတ်ညးမဆက်စပ်ကဵု ကမၠောန်ထၜိုတ်တံဂှ်တုဲ ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ်ပေါဲသဳကၠဳတံရ။
ပ္ဍဲပေါဲသဳကၠဳဏံဂှ်တှ်ေ ဟီုလဝ်ကဵု တၠကမၠောန်ထၜိုတ်ဂမၠိုၚ် ညံၚ်ဂွံကၠောန် သၠုၚ်ပ္တိုန်ဒမြိပ်ထၜိုတ်တိတ်တံကဵု ဍာ်ဒကေဝ်ဍေံ ဂွံသၠုၚ်ဂှ်ကီု၊ သွက်ဂွံကၠောန်ပ္တိတ် ဗၞိက်ပ္တိတ်ၚုဟ်မးသၠုၚ်ၚ်တံကီု၊ သွက်ဂွံပလံၚ်ပ္တိုန်ဍုၚ်သ္အာၚ်မာန်သၟးဟွံက ဂွံသွံတြး အတိုၚ်စေဝ်ပၞောန်တံမာန်ဂှ် ဟီုဂးလဝ် တၚ်နၚ်မ္ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ဂမၠိုၚ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
တွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ ဒှ်တွဵုရးတဵုလွဳထၜိုတ် ဂၠိုၚ်အိုတ်မွဲတုဲ တဵုလွဳဒၟံၚ်ထၜိုတ်ဂှ် ဨကအပံၚ် ၅ ကိုဋ်ပြၚ်နွံရ။ နူကဵုထၜိုတ်ဂှ် လၟေၚ်သၞာံ လျိုၚ်တာန်ထၜိုတ် တိတ်ဒၟံၚ် ၁ ကိုဋ်ပြၚ်တုဲ ထၜိုတ်တိတ်ကၠုၚ်တံဂှ် ပလံၚ်ပ္တိုန်သွံတြးဒၟံၚ် ဍုၚ်ကြုက်ကီု သီုဍုၚ်သ္အာၚ်တံရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−CJ