နေဗျဳဒဝ်၊ ဂျာန္နဝါရဳ ၂၈
ပရေၚ်သီအဝဵု မပၠောပ်ကၠေံအလုံဍုၚ်မွဲ သၟဝ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန်ဂှ်ဝွံ ခြာဟွံလအ် ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာမပပဵုပ္တိုန်အာအယုက်ဂှ် ပရေၚ်ပၞာန်ကီု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု အရာမပြိုၚ်ပ္ကာန်တံ သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်မာန်ရောၚ် ညးခါတ်အကာဲဂမၠိုၚ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မဟီုကြီုလဝ် ကၠောန်ဗဒှ်အာပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၅ ဏံဂှ် သ္ပဟိုတ်ကဵုသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန်တုဲ တြဴဂိတုမွဲဝါ မပပဵုပ္တိုန်လဝ်အာယုက်ဂှ်ဝွံ စိုပ်ဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၃၁ ဏံမ္ဂး အာယုက်အိုတ်ရဏောၚ် မဒှ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီုကံၚ်ဇြဳစဵုဒၞါကောန်ဂကူ ကေုာံ ပရေၚ်ဂီုကၠီု မကော်အာ ခြာဟွံလအ်ဏံဂှ် စပ်ကဵုတၚ်နၚ်မပ္တိုန်ထ္ၜးကၠုၚ်ဂှ်တုဲ သမ္မတယာယဳ မဒှ်ပူဂဵုအဝဵုနွံဂၠိုၚ်အိုတ်ဂှ် ဒးသ္ဂုတ်သွာတ်ကဵုဏောၚ် မဒှ်ရ။
ဒံက်တာသာၚ်ကျဳဇြေန်သဵု ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် နကဵုအကာဲအရာလၟုဟ် ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာဏံမာန်ဂှ် ဒးပပဵုပ္တိုန်အာအာယုက်ဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“လ္ဂောံကဵုအကာဲအရာလၟုဟ်တှ်ေ ဂွံဆက်ကွာ်အာဂၠံၚ်ညးဂှ်လေဝ် နကဵုမၞိဟ်တၞဟ်ဟ် နကဵုညးတံ ရံၚ်ကေတ် ပတှ်ေစှ်ေစိုတ်ကွေံကွေံဂှ်လေဝ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ နကဵုဗီုပြၚ်သာ်ဏံ ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲဂိတုနဝ်ဝေမ်ဗာဏံတုဲ ဂွံထပ်သ္ပအာ extension နွံဂှ် ချိၚ်ခယျကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဝွံ ပါဲနူကဆံၚ်ဒၞါဲညးတြေံ ကဆံၚ်သ္ကိုပ်က္ဍိုက်ပ်ပၞာန်ဂှ် ကြဴနူသီအဝဵုတုဲဂှ် ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ဏံ ဒၞါဲကဆံၚ်သၠုၚ်အိုတ် ဒဵုကဵုပန်ဒၞါဲဂှ် ဒှ်ညးမရပ်ကေမ်ၛာပ်လဝ် အဝဵုအာဏာဗဟဵုရ။
ပ္ဍဲကဵုကောံဓရီုပရေၚ်စဵုဒၞါ ကေုာံ ပရေၚ်ဂီုကၠီု တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် ဟိုတ်နူကိစ္စပရေၚ်ထတ်ယုက် သမ္မတယာယဳ ဥူမျေတ်ဇြိုယ်ဂှ်တုဲ ဥက္ကဌကံၚ်ဇြဳပၞာန်၊ သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကၟိန်ဍုၚ် မဒှ်ဒၞါဲကဆံၚ် အလဵုညးမခါန်ကၞက်ပ္တိုန်လဝ်ဂှ်သၟးဟွံက က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် လှဲပြံၚ်ကေတ်လဝ် သီုကဵုကဆံၚ်သမ္မတယာယဳရ။
စိုပ်အခိၚ်ပပဵုပ္တိုန်အာယုက်မှဟေၚ် ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ပိုၚ်တံဂှ် လေပ်ဂွံဆဵုကေတ် ဥူမျေတ်ဇြိုယ်တုဲ ညးဝွံ ကလေၚ်ယိုက်တာလျိုၚ် သမ္မတယာယဳမာန်၊ ဟွံမာန် ပြဟ်ဟ်ဏံ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် ဟွံမွဲဏီရ။
ထ္ၜးဟိုတ်ကဵုစရၚ်မာဲဗၠေတ်တုဲ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ဂှ် ဒပ်ပၞာန် ကော်ကေတ်ကောံဓရီုပရေၚ်စဵုဒၞါ ကေုာံ ပရေၚ်ဂီုကၠီု လ္ဂောံကဵုသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၝောံပိုဒ် ၄၁၇ ဂှ်တုဲ လလောၚ်တြးလဝ် ကၟိန်ဍုၚ် နဒဒှ်အကာဲအရာကာမံက်တိုန်တုဲ လှဲပြံၚ်ကေတ်လဝ်အဝဵုမွဲသၞာံရ။
နူဏံမွဲကဆံၚ် အတိုၚ်သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဒက်ပ္တန် ၝောံပိုဒ် ၄၂၅ ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပပဵုပ္တိုန်ကေတ်လဝ်အာယုက် စဵုကဵု ၆ ဝါ၊ မွဲဝါမ္ဂး ပပဵုပ္တိုန်ဒဵုကဵု ၆ ဂိတုဂွံဂှ်တုဲ ပၠောပ်ဏာလဝ်ကၟိန်ဍုၚ် သၟဝ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန် ပွိုၚ်ပန်သၞာံရ။
ဥူတာန်သဵုနာၚ် ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ် ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဂှ် ၜိုန်ဟွံကဵုလဝ်အခေါၚ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူဒှ်အလဵုအသဳသီအဝဵုဂှ်တုဲ လုကဴဟွံဖျေံကၠေံနူဒၞါဲဂှ်မ္ဂး ဆက်တုဲပပဵုပ္တိုန်အာဒၟံၚ်အာယုက်ဂှ်ဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“ညအ်ဂှ် ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ အဓိပ္ပာယ်ဍေံဂှ်တှ်ေ အဝဵုနွံတုဲ ကေတ်လဝ်အဝဵု၊ ဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်အလဵုအသဳ သီလဝ်အဝဵုတုဲ ကၠောန်မံၚ်ပၟိက်စိုတ်။ သၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဟီုဂှ် ၜိုတ်ဟီုစုတ်ပ္ဍဲအရေဝ်ရနွံ။ ဍာံဍာံတေံ ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဂှ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်သာ်ဏံ ဟွံမွဲပုဟ်။ ပ္ဍဲသၞောဝ်သ္ဇိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ၂ ဝါ ဂၠိုၚ်အိုတ် ပိဝါရဏောၚ် ကဵုလဝ်အခေါၚ်။ လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ဒှ်အာ ၈ ဝါယျ။ မိက်ဂွံသ္ဂးဂှ်တှ်ေ လုကဴညးတေံ ဒှ်ဒၟံၚ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်တှ်ေ ဆက်တုဲကၠောန်အာဒၟံၚ်အတိုၚ်ဏံရဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အပ္ဍဲပရေၚ်သီအဝဵုဏံ ဒှ်ဒၟံၚ်ပေါဲဗ္တိုက် သီုဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ် သီုဂကောံပၠန်ဂတးတံဂှ်တုဲ ကဵုဒပ်ကဝ်က MNDAA မွဲရဟေၚ် ဒေါအ်လဝ်ပန်ပှော်ယာယဳရ။
အပ္ဍဲသၞာံတုဲကၠုၚ် ပွိုၚ်မွဲသၞာံတေံ ဒးဗလးလဝ်တဲ သီုဌာန်ဂအုပ်ပၞာန်ရး ၂ မပါလုပ် အလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ဒးဗလးလဝ်တဲ ဗ္ဒိုပ်ဒပ် ၇၄၂ တုဲ ဇြဟတ်ဒပ်လေၚ်ဒိုက်ဂှ်လေဝ် နွံဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်ကဵုလ္ၚီရောၚ် စရၚ် NUG ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကဵု အကြေပ်ဂြတ်ပရေၚ်ပၞာန်သာ်ဏံဂှ် ကၠောန်ကဵုအာပေါဲရုဲမာဲဏောၚ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ဟီုပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဂျာန္နဝါရဳ ၁၅ တေံရ။
ဗိုလ်ဇၞော် ဇြေန်ယဝ် သ္ပလဝ်ဇြဳဒဳအာမ်ဂှ်တှ်ေ ထပ်ပပဵုပ္တိုန်အာအာယုက်ဏံတုဲမ္ဂး ညံၚ်ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမာန် ပရေၚ်ပၞာန်ဂှ် ယှအ်ဖျေံအသိၚ်ဟွံသေၚ်တုဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်လေဝ် ကၠောန်အာမွဲနဲမွဲဗီုဏောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်ကေတ်ရ။
“ဍေံတံပလေဝ်ဒၟံၚ် ဂွံကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဟီုတှ်ေ ညံၚ်ဂွံဂွံတိဍာ်အုပ်ဓလီုဂှ် လ္ပာ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဍေံတံ သၠုၚ်ပ္တိုန်အသိၚ်ဏောၚ်။ လ္ပာ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်လေဝ် ပ္ညဳပ္ညပ်ကဵုဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်တံတုဲ ဟွံဒှ်ညံၚ်ဂွံဒှ် ပေါဲရုဲမာဲဂှ် ကၠောန်အာဍန်န်ဏောၚ်။ ပရေၚ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် ဖအောန်ဖျေံဟွံဂွံပုဟ်။ လအ်ကၠုၚ်မ္ဂး သှ်ေၜိုတ်ဍုၚ်ဇၞော် ညံၚ်ရဴလ္ဂုၚ်၊ မာန္တလေဝ်၊ နေဗျဳဒဝ်တံသၟးရဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ်ကဵု ပရေၚ်ပၞာန်တုဲ တိဍာ်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဂွံ တိဍာ်ဒပ်စဵုဒၞါတံ ဟွံမွဲတံဂှ် ၜိုတ်သၟဟ်အစောံ ပရေၚ်ပၞာန်ဂှ်လေဝ် စွံအာရီုကၠောန်အာဏောၚ်တုဲ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်လေဝ် ကၠောန်အာဏောၚ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဒးကျလဝ်ပၞာန်ဂၠိုၚ်ဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဗၟာ ပွိုၚ်ဍုၚ်နွံ ၃၃၀ ဂှ် ၁၀၇ ပွိုၚ်ဍုၚ်ဓဝ်ရ အုပ်ဓုပ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် တၚ်နၚ်ဌာနဝန်ဇၞော်ကာစဵုဒၞါ NUG ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
လ္ပာ်ကဝ်မယှေန်ပေါဲရုဲမာဲဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုဒေသဆန္ဒမာဲအလုံဍုၚ်မွဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ၁၆၁ ဂှ်ရ ရန်လဝ်ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဂှ် အပ္ဍဲဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာသၞာံတုဲကၠုၚ်တေံ ဟီုလဝ်ကဵု ဗော်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် မဂွံလဝ်အခေါၚ်ဒက်ပ္တန်ဗော်တံဂှ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ ၁ ကၠုၚ်စိုပ်ဏံမ္ဂး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထပ်ပပဵုပ္တိုန်အာယုက် ၆ ဂိတုပၠန်ဏောၚ်တုဲ သၞာံ ၂၀၂၅ ကြပ်အိုတ်တေံ ဂွံကၠောန်ဗဒှ်ပေါဲရုဲမာဲမာန် အာယုက်သှ်ေဒၟံၚ် ၆ ဂိတုဂှ် ဒးလှဲပြံၚ်ကဵုအဝဵု ဇရေၚ်ကံၚ်ဇြဳဂီုကၠီုစဵုဒၞါဏောၚ် မဒှ်ရ။
ဂွံစိုပ်အကာဲအရာဏံ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဟွံကၠောန်မွဲသာ် ထ္ၜးဟိုတ်နာနာတုဲ ယဝ်ဆက်ကေတ်အာအဝဵုမ္ဂး မုက်ပၞာန် စိုပ်ကၠုၚ်ဍုၚ်မာန္တလေဝ်မာန်ဂှ် သုတေသဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲတၠ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီု−TNLA