ညးသၠောဝ်ထပက်အာ ဝင်ခေတ်တံ ချေံဇကု ဇကုသၠောဝ်မံၚ်ယျဟာ

နေပျဳတဝ် ၊ နိုဝမ်ပါ ၁

ပေါဲရုဲမာဲဗော်ဇဳရောၚ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန် ကညာၚ်ကရေဲမံၚ်ကီုလေဝ် နကဵုဍာ်ဒကေဝ် သၞောတ်ဒဳမဝ်ကရေသဳမ္ဂး အခေါၚ်ချူဆန် ဟီုဂး ဗွဲသၠးပွးတံဂှ် ခၞံချူဏာဥပဒေတုဲ မာတ်လဝ်ရောၚ်။

ပေါဲရုဲမာဲသွက်ဂွံကၠောန်အာ ကၞောတ်ဂိတုဒဳဇြမ်ပါဏံ စပ်ကဵု ပရေၚ်ဇာတ်ကဵုပညာ တြးပတိတ်လဝ်ဂှ်ကီု ညးပါလုပ ချဳဒရာၚ်လဝ်တံကီု ညးချူဆန်ပါ်ပါဲလဝ် နူကဵုဇာဖိုၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်တံဂှ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန် ရပ်စပ်ကေတ်လဝ်အရေဝ်ရ။

နကဵုဘာသာဗမာ “ခေတ်သမိုင်းကို ဒုန်းစိုင်းမည့် သူများ” နွံအဓိပ္ပါယ် “ညးသၠောဝ်ထပက်အာဝင်ခေတ်တံ” ပရေၚ်ဇာတ်ဏံ နူကဵုမဳဒဳယာတြးဝါဒပၞာန်ဍုၚ်ကီု လ္တူမဳဒဳယာပရေၚ်မၞိဟ်နာနာတံကီု ကဝ်မယှေန်ပၞာန် စဳဇန်တြးပတိတ်လဝ် မဒှ်ရ။

လ္တူပရေၚ်ဇာတ်ဏံ တြးဝါဒဒပ်ပၞာန်ရောၚ် ချူပါ်ပါဲလေဝ်နွံ လ္တူတၠပညာအနုသုခုမ ပါလုပ်ချဳဒရာၚ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဗမာ အပ္ဍဲဍုၚ် မ္ၚးဍုၚ်တံ ဟကပ်ဗဗေၚ်ကဵုဒုဟ်ဒဏ် ပရေၚ်မၞိဟ်တံနွံရ။

ဟိုတ်ဂှ်တုဲ နူကဵုမဳဒဳယာပရေၚ်မၞိဟ် ချူဆန်ပါ်ပါဲ ဟွံသေၚ်ကဵု ပရေၚ်ဒဒှ်ဍာံကီု လ္တူပေါဲရုဲမာဲ လညာတ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်ဂွံထေၚ်ဗၠေတ် ဒစေၚ်ဝေင်အာ ညးဖန်ဗဒှ်လဝ် ဒါရိုက်တာမိုက်တဳ ကဵု ညးချဳဒရာၚ်ပရေၚ်ဇာတ်ကီု မၞိဟ်ပြေက်ကီု ၃ တၠတံဂှ် ရပ်ထိၚ်လဝ်နွံရောၚ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန် လလောၚ်ပရိုၚ် ပ္ဍဲကဵုအံက်တဝ်ပါ ၂၉ ဂှ်ရ။

စပ်ကဵုပရေၚ်ဇာတ် “ညးသၠောဝ်ထပက်အာဝင်ခေတ်တံ” ဂှ် ညးတၠရမျှာၚ် ယာန်ယာန်ဆာန် ပါ်ပါဲချူပတိုန်လဝ် လ္တူ Facebook ဂှ် ဒါရိုက်တာ အံၚ်ဆာန်လူ နွံမံၚ်အပ္ဍဲဍုၚ် ကဵုဒးလဝ် Love React တုဲ ဒးဒုၚ်ရပ်ဏာ ပရိုၚ်တိတ်မံၚ်ရ။

ဆဂး ပြဟ်ဟ်ဏံ ပ္ဍဲကဵုလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒဍုၚ်ကီု သိုဝ်ယှေဝ် ပရေၚ်မၞိဟ်တံကီု နူလပါ်ကဝ်မယှေန်ပၞာန် လလောၚ်လဝ်ပရိုၚ်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုဏီရ။

သွက်ဂွံဒက်ပတန် ဒဳမဝ်ကရေသဳဂှ် ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲမဒှ်တုဲ လ္တူပရေၚ်ပါ်ပါဲ ရပ်ထိၚ်ဏာဟီုဂှ် “ချေံဇကုရ ဇကုသၠောဝ်မံၚ်ဟာ” ညးအုပ်ကာ ကံၚ်သဳမဳဒဳယာပရိုၚ်ဗၠးၜးဍုၚ်ဗမာ IPCM ဥူတိုဝ်ဇဝ်လာတ် ဟီုဏာလညာတ်ညးရ။

“ကြက်ရှ်သာ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် သွက်ဂွံဒက်ပတန်ဒဳမဝ်ကရေသဳဏောၚ်။ လၟုဟ် ဒစဵုဒစးမံၚ်ကဵု ပရေၚ်သ္ဇိုၚ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ Government of the people, by the people, for the people တံရ။ ညးတံ သၠောဝ်ထပက်အာ ခေတ်ဝင်ဟီုဂှ် ချေံညးတံရ ညးတံသၠောဝ်မံၚ်ဟာ ဟွံတီပုဟ်။ နူကဵုမဳဒဳယာသိုဝ်ယှေဝ် ဆၜိုတ်ကဵုဒး ဟ ဟာ ဂှ်ရ သ္ပပၞောတ်စိုတ် ရပ်ဏာဟီုဂှ် လ္တူဒဳမဝ်ကရေသဳ သဘဴလစွံစိုတ် ပေါဲရုဲမာဲဏံ ပဵုတုဲဂွံတီအာ။ ဂွံတီအာချိုတ်ပၠိုတ်မွဲဂှ် ပေါဲရုဲမာဲဏံ သွက်ပရေၚ်ဒဳမဝ်ကရေသဳ ဂွံခိုၚ်ကၠိုက်အာ ညိလေဝ်ကၠောန်အာဟွံသေၚ်ပုဟ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ရဲတၠပညာအနုသုခုမလ္ၚဵုတံဏံ မုဟိုတ်ဒးရပ်မ္ဂး ပေါဲရုဲမာဲညံၚ်ဂွံအံၚ်ဇၞးအာ နူကဵုသွာၚ်ညးတံစီုသကီု နကဵုကဏ္ဍ ပရေၚ်အနုပညာဂှ် ဟွံပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်သၟးဟွံက ဗတိုက်ပါ်ပါဲမံၚ် ညးပါလုပ်ချဳဒရာၚ်ပါလုပ်ပံၚ်တောဲ ကဵုလဝ်တံဂှ်ရောၚ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန်စောဲစပ်လဝ်ရ။

ဟိုတ်ဂှ်ရ နကဵုဥပဒေ ပွမစဵုဒၞာ နူကဵုပရေၚ်စဵုစးပလာတ်ပထုဲ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် သွက်ဂွံကေတ်အာအရေဝ်ပိုတ်တ်ရောၚ် သ္ဂးရ။ ဆဂး နကဵုၝောံပိုဒ်လဵု စောဲအာအမှုတံဂှ် ပ္ဍဲတၚ်လလောၚ်တြးဂှ် ချူထမံက် ထ္ၜးလဝ်ဟၟဲပုဟ်။

မွဲလပါ်ဂှ်ပၠန် သွက်ဂွံတြးဝါဒ စှ်ေပရေၚ်စန်ဒက် ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲဏံ နူကဵုဗွိုၚ်အနုပညာသုခုမ ညးချဳဒရာၚ် ယၟုဇၞော်ဇၞော်တံ ညံၚ်ဂွံပါလုပ်သီုဖအိုတ်ကီု ယဝ်ရဟွံပါလုပ်မ္ဂး ကေတ်အရေဝ်ရောၚ် ကဵုလဝ်စၞောန်ရ။

ပ္ဍဲအံက်တဝ်ပါ ၃၀ ဂှ် သ္ကိုပ်စၞောန်ပညုၚ် “ဦးအေးကြွယ်” နူကဵုဌာန လလောၚ်ပရိုၚ်ကဵု ဌာနက္ဍိုက်ပ်ဆက်ဆောံညးဍုၚ်ကွာန် ကော်ဆဵုဂဗလဝ် ရဲဗွိုၚ်အနုပညာသုခုမ နွံမံၚ်လ္တူဍုၚ်လ္ဂုၚ်တံရ။

အပ္ဍဲပရေၚ်ဆဵုဂဗဏံဝွံ စပ်ကဵုပရေၚ်စန်ဒက်မာဲ ဗဳဒဳယော ဂလာန်ဆဝ်ဗ္ၚုဟ် ဒမၠိ သွက်ဂွံတြးဝါဒတံဂှ် ဇၟာပ်မၞိဟ် ဒးပါလုပ်ဟီုဂးတုဲ နူကဵုကဝ်မယှေန်ပၞာန် သွက်ဂွံတြးပတိတ် နူကဵုဌာန်ဗလ ရုပ်ရမျှာၚ်ဍုၚ်ကဵု မဳဒဳယာဂမၠိုၚ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် နူတမ်ရိုဟ်ကၞက်ပရိုၚ်ရ။

သွက်ဂွံဗၠအ်ဗာန်အာ လ္တူပေါဲရုဲမာဲ ဍုၚ်ဂၠးကဝ်ဟွံထံက်ဂလာန်ဏံ ကဵုလဝ်တာလျိုၚ် ရဲတၠပညာ အနုသုခုမတံကီုရောၚ် ညးလ္ၚတ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူကျဳမျေအ် ဟီုဏာလညာတ်ညးရ။

“ပေါဲရုဲမာဲဏံ လီုအာဟွံဂွံပုဟ်။ ဍုၚ်ဂၠးကဝ်ဂမၠိုၚ်လေဝ်ဟွံထံက်ဂလာန် UN လေဝ်ဟီုတိုန်။ ဍုၚ်ပလိုတ်တံလေဝ် ဟီုတိုန်။ ယူရောပ်လေဝ် ဟီု။ အာသဳယာန်လေဝ် ဟီု။ ဍေံတံ ဂွံမုက်ဂွရလေဝ်။ သွက်ဂွံဗၠအ်ဗာန်ဒၞာ မုက်ဂွဍေံ ကဵုအမိၚ်ကဵု ရဲတၠပညာအနုသုခုမတံယျ။ ဟွံၜက်ဒဳဇြမ်ပါဏီမ္ဂး ရဲတၠပညာအနုသုခုမမွဲမှ တိတ်ဍုၚ်မ္ၚးဟွံဂွံပုဟ်။ စပ်ကဵုပေါဲရုဲမာဲ ကဵုတာလျိုၚ်တှ်ေ ဒးကၠောန်ဏောၚ်။ ဟွံကၠောန်တှ်ေ ကေတ်အရေဝ်ဏောၚ်။ နကဵုစၟတ်တဲ သ္ကိုပ်စၞောန်ပညုၚ် ပရေၚ်လလောၚ်ပရိုၚ်။ ရပ်လဝ် (ရဲတၠပညာအနုသုခုမလ္ၚဵု) ဟီုဂှ် ဒးမံၚ်ဒၟံၚ် သၟဝ်သေနာတ်ဍေံတံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ထ္ၜးလဝ်ဟိုတ် ပရေၚ်စရၚ်မာဲမှာရာဗၠေတ်ဗၠေၚ် ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၀ ဂှ် ဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဗွဲကြဴဏံ အလုံမွဲဍုၚ် ပေါဲဗတိုက်ရပ်လွဟ် ပရေၚ်ဒစဵုဒစးတၠအဝဵုပၞာန် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။

လ္တူဏံ နူကဵုဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုဂှ် နကဵုယၟု ကံၚ်သဳပၞာန်၊ ကဝ်မယှေန်ပၞာန် လလောၚ်တြးအကာဲအရာ ကာမံက်တိုန်တုဲ ညံၚ်ရဴအလဵုအသဳ ဒုၚ်ရုဲလဝ်မာဲကီု အုပ်ဓုပ်လဝ်ဍုၚ် ပွိုၚ် ၅ သၞာံ ဒှ်ကၠုၚ်မံၚ်ရ။

ပ္ဍဲကောံဓရီု ကံၚ်သဳစဵုဒၞာကောန်ဂကူကဵု ပရေၚ်ဂီုကၠီု တးပါဲထောံ အကာဲအရာကာမံက်တိုန်တုဲ ကဝ်မယှေန် ဂစာန်ကၠောန်ကၠုၚ်ပေါဲရုဲမာဲ ပ္ဍဲကဵုကၞောတ်သၞာံဏံ မဒှ်ရ။

ပ္ဍဲကာလဒစးဒုၚ်ဏံ ပေါဲရုဲမာဲညံၚ်ဂွံလီုအာ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဟီုတွံ ထ္ၜးဆန္ဒ၊ ချူတြးလိက်၊ ဒစဵုဒစးဒၞာတာ နကဵုတၚ်စောဲစပ်ပြဟ်ဟ်ဏံ ညးဒးဒုၚ်ရပ်လဝ် ပေၚ်အာလၟိဟ်ကဵုစှော်ကီုရ။

နကဵုဥပဒေ ပွမစဵုဒၞာနူကဵုပရေၚ်စဵုစး ပလာတ်ပထုဲပေါဲရုဲမာဲ ၝောံပိုဒ် ၂၃ (က) ယဝ်ရ ဖံက်ပကဝ်လုလောန် ပရေၚ်ဒၞာတာလဝ်တံမ္ဂး မွဲမအောန် ဒဏ်ထံၚ်နူ ၃ သၞာံ ဒဵုကဵု ၇ သၞာံ ဖျေံမာန်ကီု ဒဏ်သြန်လေဝ် ဖျေံဏာမာန်ကီု ထမံက်လဝ်ရ။

အတိုၚ်လိက်လလောၚ် အခေါၚ်အရာမၞိဟ်မ္ဂး လ္တူဆန္ဒ ညးဍုၚ်ကွာန် အလဵုအသဳတံ ဒးကံက်အာတၚ်နၚ်ဏံ ပါမံၚ်တုဲ အခေါၚ်ကံက်ပတိုန် အလဵုအသဳညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ် ဒှ်အခေါင်အရာသွက်ဇၟာပ်မၞိဟ်တံ မဒှ်ရ။

ဟိုတ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ဍဵုဍိုက်နွံမံၚ်ကီုလေဝ် ပ္ဍဲကာလပေါဲရုဲမာဲ အခိၚ်ပိတန်ဏံ ပရေၚ်လုပ်သၞောဝ်ဒှ်ဟွံဒှ် သွက်ဂွံဂွံသက်သဳမာန် ပရေၚ်ပါ်ပါ်ထံက်ထ္ၜး ညးဍုၚ်ကွာန်လၟိဟ်ကဵု ပြကောတိကိုတ်တံ ဒေါအ်အာဟွံထေက်ပုဟ်ဂှ် ဥူတိုဝ်ဇဝ်လာတ် ကဵုကသပ်ရ။

“ပရေၚ်ဍဵုဍိုက်နွံမံၚ်ကီုလေဝ် ပရေၚ်ပါ်ပါဲထံက်ထ္ၜးတံဂှ် ဟွံမိက်ကဵုဒေါအ်ထောံပုဟ်။ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် နွံမံၚ် ပိအဆံၚ်။ လၟုဟ်ပြဟ်ဟ်ဏံ ကာလဒစးဒုၚ် တုဲတှ်ေ တ္ၚဲရုဲမာဲ တုဲပၠန် အခိၚ်ပေါဲရုဲမာဲလောန် ပ္ဍဲကဵုပိအဆံၚ်ဏံ ပိုဲဒးထံက်ထ္ၜးနွံတၟာဂလိုၚ်ဂှ် ဒးထံက်ထ္ၜးရောၚ်။ ပဵုနူဏံ မၞိဟ်ကဵု လက်ကိုတ်၊ ပြကောတိကိုတ်တံ ဒးထံက်ထ္ၜးထေက်။ လဂှ်မှ ပေါဲရုဲမာဲလောန်တုဲ ပေါဲရုဲမာဲဏံ မုလေဝ်ဗဗွဲဓရ်ဟွံဒှ်ကၠုၚ်လဝ်ဂှ် ဂွံသက်သဳရောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။

ပေါဲရုဲမာဲ သ္ကုတ် ၁ ဂှ် ပ္ဍဲဒဳဇြမ်ပါ ၂၈ ဏံ အလုံမွဲဍုၚ် သွက်ဂွံကၠောန်အာ ၁၀၂ ပွိုၚ်ဍုၚ်မဒှ်တုဲ သၞာံဂတ ပ္ဍဲဂျာန်နဝါရဳ ၁၁ မ္ဂး ပေါဲရုဲမာဲ သ္ကုတ် ၂ ဂှ် ကၠောန်အာ ၁၀၀ ပွိုၚ်ဍုၚ်ပၠန်ရောၚ် ကဝ်မယှေန် ပေါဲရုဲမာဲကၟိန်ဍုၚ် လလောၚ်တြးလဝ်ရ။

နူကဵုပေါဲရုဲမာဲ ကၠောန်ဗဒှ်အာ ပိသ္ကုတ်ဏံသွဟ်မံက်ကၠုၚ်လဝ် အလဵုအသဳဂှ် သၠောဲပြံၚ်ပအပ်ကဵုအဝဵုရောၚ် ကဝ်မယှေန်ပၞာန် ကညာၚ်ကရေဲမံၚ် ဟွံပိုတ်လၟိုန်ရ။

ညးဍုၚ်ကွာန်တံလေဝ် လ္တူပေါဲရုဲမာဲစိုတ်လုပ်စအောန်တုဲ စရၚ်မာဲ ဗာန်စွံလဝ် ပ္ဍဲရုၚ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ကွာန်အရာပ်ဂှ်မှ ဂွံအာကျောဝ်ဗဵု စိုတ်ဟွံထတ်ကွေံပုဟ် ဟီုပတိတ်လဝ်အိုတ်ရ။

ပရိုၚ်-သြၚ်လောန်တိုၚ်မ်

Photo – MOI