ၜၚ်ကံက်၊ နဝ်ဝေမ်ဗာ (၂၉)
သွက်ဂွံကၠောန်ကမၠောန် ပ္ဍဲကမၠောန်အမှုရာဇာဝတ်သာ်ဗာတံ၊ ကမၠောန်ကော်ဖုၚ် မ္ဒးလီဠာန်စတံ ကေုာံ ကမၠောန်ဗြဴစရာဲဍုၚ်တံဂှ်တုဲ ကောန်ဍုၚ်ကေန်ညာ (၆၀) ပြၚ် မဒးဒုၚ်ကူသာန်သွံရာန်လဝ်မၞိဟ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာကဵု ဍုၚ်လာအိုဝ် နူကဵုဂကောံဂိုဏ်သွံရာန်မၞိဟ်သေံတံဂှ် ဍုၚ်သေံ ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်မာန်လဝ်ရ။
အတိုၚ်ဂလာန် ဌာနဝန်ဇၞော်ကာဍုၚ်သ္အာၚ် ကေန်ညာဂှ်မ္ဂး အခိၚ်ဒးဟံၚ်ပြာ်လဝ် ပ္ဍဲဍုၚ်ဗမာဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ပြုပြေၚ်ပၞာန်မွဲသာ်တုဲ အောန်အိုတ် ကောန်ဂကူကေန်ညာမွဲတၠ ဒးချိုတ်လဝ်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ညးဗြဴအာယုက် (၃၁) သၞာံ မကလိဂွံလဝ် ဒဳပလိုဝ်မာ နကဵုကွတ်ပညာ ကောပ်ကာဲအုပ်ဓုပ်ဟဝ်တေဝ် မွဲတၠဂှ်ဝွံ သွက်ဂွံကၠောန်ကမၠောန် နကဵုသြန်ဂိတုလၟေၚ်ၚ် (၈၀၀) ဒဝ်ဠာအမေရိကာန် (၂၈၅၀၀ ၝာတ်) ဂှ် တိတ်ကၠုၚ်ဍုၚ်သေံတုဲ ကၠာဂွိုအ်တိတ်ကၠုၚ် မွဲဂိတုဂှ် ညးဝွံ သွက်ဂွံကဵုအေဂျေန်ဂှ် ဂၠေံလဝ်သြန် (၂၀၀၀) ဒဝ်ဠာ ဗ္ဒါဲ (၇၀၀၀၀ ၝာတ်) တုဲ ဒးကၠောန်သ္ပလဝ် အခိၚ်ပ္ကတ်ပ္ကေၚ်ဂၠေံဂၠေံမွဲရဂှ် ဟီုထ္ၜးလဝ်ကဵု ဌာန်ပရိုၚ် BBC ရ။
ညးဝွံ စိုပ်ဍုၚ်သေံတုဲဗက် သွက်ကမၠောန် လအာတုပ်သာ်ဏံမွဲဂှ် ဒးဒုၚ်ထပ်ပလံၚ်လဝ် ဍုၚ်ဇိုၚ်ဝုတ်ဒိုဟ် ဍုၚ်လာအိုဝ် မွဲကရောံကဵု မၞိဟ်ဗြဴမွဲတၠပၠန်ရဂှ် သ္ဂးရ၊ မၞိဟ်ပလံၚ်ဂှ် ကော်ဏာလဝ် ပ္ဍဲစမြိုၚ်သၠုၚ်ၚ် ဍုၚ်လာအိုဝ်ဂှ်တုဲ ဣဏံဝွံ နွံမံၚ်ဒၞါဲလဵုရောဟီုဂှ် ဟွံဂွံတီလဝ်ပုဟ် ဟီုဂးလဝ်ရ။
ကမၠောန်ဍေံတံ မဒးကၠောန် ကော်ဖုၚ်ဂှ်ဝွံ နူကဵု Tinder, Instagram ကေုာံ Facebook တံမွဲကဆံၚ် စွံလဝ်ပွန် ကုကောန်ဍုၚ်အမေရိကာန်တံရ။
“အခိၚ်ဍေံတံ ဒးစိုတ်သ္ဍိုက်မၠိုက်ကၠုၚ်တှ်ေ ဟီုပရူ Cryto-Currency ကုဍေံတံတုဲ ဒးကၠတ်သၠုဲ နူကဵုဍေံတံဏောၚ်” သာ်ဝွံ ဒဒှ်ရတၠကမၠောန်ဟီုလဝ်ဂှ် ညးဗြဴဂှ် ကလေၚ်လဴထ္ၜးလဝ်ရ။
ညးဗြဴသီုၜါတၠဂှ်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုရုၚ်စက် မၞိဟ်ဂၠိုၚ်ကဵုကၠံ ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန်ဂှ် ဒးဒုၚ်စကာလဝ် အနိၚ်အထက်ရ၊ သြန်ဂိတု မတုပ်လဝ်စိုတ် ကၠာအိုတ်တေံဂှ်လေဝ် ဟွံဂွံလဝ်တုဲ ယဝ်ရလီဠာန် ကောန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဟွံအံၚ်ဇၞးမ္ဂး သွက်ဂွံကၠောန်ကမၠောန်လိၚ်တံ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ကုတ်ထပိုတ်အၚ်္ဂအပ္ဍဲခန္ဓတံရောၚ်ဂးတုဲ ဒးဒုၚ်ဘပဠလဝ်ရ။
ညးတံၜါတၠဝွံ လက္ကရဴဏံ ဆက်စၠောံဂွံ ဂကောံပရဟိတကေန်ညာမွဲ မဒှ်ဂကောံပရေၚ်ဗ္တိုက်ပလီု ပရေၚ်ကူသာန်သွံရာန်မၞိဟ်ဂှ်မာန်တုဲ နကဵုအရီုဗၚ် ကုလသမဂ္ဂ ကေုာံ အလဵုအသဳကေန်ညာတံဂှ် လက္ကရဴအိုတ် ဟံၚ်ပြာ်မာန်လဝ် ညးတံတုဲ ကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴသ္ၚိမာန်လဝ်ရ။
ဂိုဏ်သေံတံဏံဂှ်ဝွံ သီုကဵုပလံၚ်ဒၟံၚ် ဂကူကေန်ညာတံ ပ္ဍဲတွဵုရးကချေၚ် ဍုၚ်ဗၟာတေံ ပ္ဍဲကဵုဒၞါဲ ဂကောံရပ်လွဟ် မဗ္တိုက်ဒၟံၚ် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာ ဒၞါဲမထိၚ်ဒက်လဝ်ဂှ် ဂွံတီကေတ်တုဲ ဒၞါဲဏံဝွံ တုဲကၠုၚ်ခြာဟွံလအ်ဏီဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ပြုပြေၚ်ပၞာန် ဒပ်ပၞာန်ဗၟာတုဲ ဒှ်ဒၞါဲမၞိဟ် (၆၀) ပြၚ် ဒးချိုတ်လဝ်ဂှ်လေဝ် ဂွံတီကေတ်ရ။
စပ်ကဵုကမၠောန်ကၟိတ် ဟွံလုပ်သၞောဝ်တံဂှ်တုဲ အကြာမကဵုပညာဆဝ်မ္ၚုဟ်တံကဵု အလဵုအသဳ ပါ်ထ္ကး ပလီုပလာ်ဒၟံၚ်တံဂှ် လလောၚ်တြးကၠုၚ်ဒၟံၚ် ကမၠောန်တံဏံ ပ္ဍဲဍုၚ်သေံဂှ် သၠဲသၠဲလးလးတုဲ ကောန်ဍုၚ်ကေန်ညာတံလေဝ် ဆက်တုဲဒးဒုၚ်သ္ပဒၟံၚ်ဒၞန် ပ္ဍဵုပ္ဍိုက်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရ။
နကဵုအရီုဗၚ် ညးတာလျိုၚ်နူရုၚ်ကလုတ်တမာန်ကေန်ညာ မၞုံဍုၚ်သေံဂှ် စနူဂိတုအဝ်ဂါတ်တုဲ ကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴကဵုလဝ် မၞိဟ်ဒးဒုၚ်ရပ် အပံၚ်ဖအိုတ် (၇၆) တၠ မွဲကရောံကဵု ကောန်ဍုၚ်ယူဂါန်တာ (၁၀) တၠတံရ။
အတိုၚ်တၚ်ခယျ နူကဵုတိုက်သြန်ပရေၚ်ဖောအ်ဗြေဝ်တောတက် အာဖရိကတံဂှ်မ္ဂး မွဲသၞာံမ္ဂး သၟတ် (၁၂) မဳလျာန်ပြၚ်ဝွံ လုပ်စိုပ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲအာဖရိက နဒဒှ်ဇြဟတ်ကောန်ကလောန်ကီုလေဝ် ကမၠောန်မလုပ်သၞောဝ် ဆၜိုတ် (၃) မဳလျာန်ပြၚ်ဓဝ်ဟေၚ် ဖန်ဗဒှ်ကဵုမာန်လဝ်ရ။
Ref: BBC