တၚ်ဆက်စၠောံသၟာန်သွဟ်လဝ်ကဵု ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဇာနှိက်အထံက်အရီုပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကရေၚ် KPSN သဝ်လေဝ်ပဝ်။
ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်ဗော်သွးကောန်ဂကူကရေၚ် KNU ကဝ်ဒူလေဝ်ထိၚ်လဝ်ဂှ် ဟိုတ်နူပရေၚ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ကေုာံ ပရေၚ်ဖံက်ပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် ဒးဂြိပ်ဒဴဒၟံၚ် စဵုကဵု (၅၃၀၀၀၀) ပြၚ်ထပ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ်ရ နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ကဵု အရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ပရေၚ်မၞိဟ် သီုကဵုပရေၚ်ဂီုကၠီု ဗွဲမဂၠိုၚ်ရဂှ် ဇာနှိက်အထံက်အရီုပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကရေၚ် KPSN လလောၚ်တြးလဝ် ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ စၟတ်တ္ၚဲ (၂၇) ဂှ်ရ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်KNU ကဝ်ဒူလေဝ်အုပ်ဓုပ်လဝ် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်အခိၚ်လၟုဟ်ဏံကီု၊ အခက်ခုဲညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက် အခိၚ်လၟုဟ်ကီု၊ တၚ်အာတ်မိက်လဝ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာတအ်တုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်သွဟ်လဝ်ကဵု ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဇာနှိက်အထံက်အရီုပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကရေၚ် KPSN သဝ်လေဝ်ကပဝ်ရ။
-ကိုပ်ကၠာအိုတ်ဏံ ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်KNU ထိၚ်ဒဝ်လဝ်ဂှ် လၟိဟ်ညးဍုၚ်ကွာန် ပါဲဘဲပၞာန်ထပ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ် စဵုကဵု (၅)ကိုတ်ပြၚ် လလောၚ်တြးလဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ ဒၟာနူတၚ်ဍိုန်လျဗီုလဵု လၟိဟ်မၞိဟ်ပါဲဘဲပၞာန်ဂွံဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ရောဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်ညာတ်ကေတ်ရော။
အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ လၟိဟ်ညးပါဲဘဲပၞာန်တအ် ပ္ဍဲပွိုၚ်တြဴဂိတုဏံ ဂၠိုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်တီတီရ။ ဗွဲတၟေၚ်တၟေၚ်တှ်ေ ပ္ဍဲညံၚ်လေဝ်ပေန်ဂှ် ဂၠိုၚ်တိုန်ဒၟံၚ်ရ။ ဟီုတှ်ေ ယဝ်ကလေၚ်ရံၚ်အာလၟုဟ်တှ်ေ ပ္ဍဲတိဍာ်KNU ဂှ်ပေါဲဗတိုက်ဆက်ဒှ်ဒၟံၚ် သၠဲသၠဲလးလးဖိုဟ်ဏီရ။ အခိၚ်က္တဵုဒှ်ဂှ် လၟုဟ်ဏံတှ်ေ လတူနူပရေံစှ်ေကၠုၚ် နူအခိၚ်ကၠာတေံဂှ် ပရေံဒၟံၚ်အတိုၚ်ဂှ်ဖိုဟ်ရ။ မုဒှ်ရောတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုခရိုၚ်ညံၚ်လေဝ်ပေန် ဍေံတအ်ဖန်ဗဒှ်ဒၟံၚ် ပေါဲဗတိုက်ဂှ်တှ်ေ လၟိဟ်မၞိဟ်ဃောတုဲကၠုၚ်တေံဂှ် နွံဒၟံၚ်ကဵုလက်ဓဝ်ရ။ လၟုဟ်ဂှ် မွဲကိုတ်ပန်လက်ပြၚ် ဒှ်ကၠုၚ်အကာဲအရာဗီုဏံရ။
မုဒှ်ရောတှ်ေ အခိၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လုပ်ပ္ဍဲကွာန်တအ်တှ်ေ ကိစ္စဗက်ဂၠာဲဒၟံၚ်ပြသၞာကဵု ဇၟာပ်ပ်မၞိဟ်ဆဵုညာတ်တအ်၊ ဍေံတအ်ရပ်ကေတ်တုဲမှ ဘပဠကၠုၚ်ဒၟံၚ် နွံရ။ လၟုဟ်တှ်ေ မိၚ်ဒးရမျှာၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဗက်ဂှ် ဒှ်မံၚ်အကာဲအရာ ဒးဂြိပ်ဒဴဒၟံၚ်သီုညးဖအိုတ်ရ။ တုဲပၠန်ဂှ် ဍေံတအ်ကၠုၚ်ဂြာတ်ထောံဖျေံဗုမ် ကဵုက္ၜၚ်ကျာနွံရ။ မွဲပၠန်ဂှ်ပန်ဖျေံဒၟံၚ်လွဟ်ဇၞော် ပ္ဍဲကဵုကွာန်အဆက်ဆက်ကီု မၞိဟ်တအ်ဂှ် ဟွံဂံၚ်မံၚ်ပ္ဍဲကွာန်တုဲဂြိပ်ဒဴတိတ်ဒၟံၚ်ဂှ် ဂၠိုၚ်ရ။ ဗတိုက်ကဵုဒရုမ်လေဝ် နွံ။ ဒၟာနူကဵုဘပဠဒၟံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဗီုဏံစုၚ်ဂှ်ရ အခိၚ်လၟုဟ်တှ်ေ ပ္ဍဲခရိုၚ်ညံၚ်လေဝ်ပေန်ဂှ် ဒှ်ဟိုတ်လၟိဟ်ဂွံဂၠိုၚ်အိုတ် မွဲဂကူရဂှ် အဲညာတ်ကေတ်ရ။
-တၚ်နွံပၟိက် သွက်ညးပါဲဘဲပၞာန်တအ်အဓိကဂှ် မုရော၊ သွက်ဂွံအာကဵုရီုဗၚ်ပ္ဍဲဗလးမုက်တိမာန်ဂှ် ဒှ်မံၚ်အကာဲအရာဗီုလဵုရော။
ညးပါဲဘဲပၞာန်တအ်လေဝ် အခိၚ်လၟုဟ်တှ်ေ သွက်ညးတအ်ဂွံစသုၚ်ရ။ အကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ရ။ ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာဟွံဍိုက်ပေၚ်ရုမ်ဂပ်ဂှ် ဗီုပြေပြံၚ် ဒးမံၚ်စံၚ်စသုၚ်ဒၟံၚ် နွံရ။ ဒှ်ဒၟံၚ်ဒဒိုက် ကွေံကွေံရ။ ပ္ဍဲလတူဏံတှ်ေ စၞစသုၚ်ကီု၊ သွက်ဂွံမံၚ်စံၚ်ကီု အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ဂၠိုၚ်ရ။ အကြာအကာဲအရာဟွံရုမ်ဂပ်ဂှ် ဒးမံၚ်စံၚ်စသုၚ်ဒၟံၚ် ဗီုပြေပြံၚ်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ရ။ ဒဒိုက်လေဝ် ဒှ်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရ။ ပ္ဍဲလတူဏံ စၞစကီု၊ သွက်ဂွံမံၚ်စံၚ်ကီု နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ကဵုအရီုဗၚ်ဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ရ။ ပရေၚ်ရီုဗၚ်တအ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်သ္ကိုပ် KNU တအ်ကီု သီုကဵုဂကောံညးအရာပ်တအ်ရ။ ပိုဲပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ် နွံရ။
-ပြသၞာညးပါဲဘဲပၞာန်တအ်ဂှ် ဗီုလဵုဒှ်မာန်ရော။ အကာဲအရာမၞိဟ်ဗြဴ ကောန်ၚာ်ပါဲဘဲပၞာန်တအ်လေဝ် ၜိုတ်တီဂှ် ဟီုထ္ၜးကဵုကီုညိ။
လၟုဟ်တှ်ေ ပြသၞာပရေၚ်ထတ်ယိုတ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ဇၞော်ဇၞော်ဂှ် ၜိုန်ရဟွံညာတ်ဏီကီုလေဝ် ယဲဘဲဒှ်ကၠုၚ် ဒၟာနူၜိုဟ်ကတဴဟွံညဳသာဂှ်တှ်ေ နွံဒၟံၚ်ရ။ မၞိဟ်ဗြဴကဵုကောန်ၚာ်တအ်ဂှ် အတိုၚ်ဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲပေါဲပၞာန်ဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ မုဒှ်ရောတှ်ေ ပ္ဍဲလတူအကာဲအရာဒးရုန်ဂစာန်ဒၟံၚ်ဂှ် ဒးဒှ်ဂဝိၚ်ဂွိၚ်ရ ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ ပိုဲတအ်လၟုဟ်တှ်ေလုပ်စိုပ်ဒၟံၚ် ဂိတုၜါ၊ ဂိတုပိယျလေဝ်ဏး။ စိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်ကတဴက္တာန်ဏောၚ်။ တုဲမွဲပၠန်ဂှ် က္တဴတုဲတှ်ေစိုပ်ကၠုၚ်အခိၚ်ဗြဲဏောၚ်ဟီုတှ်ေ သွက်အကာဲအရာအရာဂှ် အခိၚ်ဂွံပလေဝ်ပလေတ်လဝ် မွဲဂိတု၊ ဂၠိုၚ်အိုတ်ဂွံအခိၚ် ပိဂိတုရ။ယဝ်ရပလေဝ်ပလေဝ်လဝ်ဗီုဏံ ဟွံမာန်တှ်ေ အခိၚ်ဗြဲဏံ ပိုဲဒှ်ဒဒိုက်ဂၠိုၚ်ဏောၚ်။ အကာဲအရာသွက်ဂွံဒှ်ဒဒိုက်ဇၞော်ဇၞော် နွံဒၟံၚ်ရ။
ဒၟာနူဂှ်ရ ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ ဂွံဆဵုကေတ်ပရေၚ်ထတ်ယိုတ် ပရေၚ်စဵုဒၞာမၚ်မွဲတအ် နဒဒှ်တၚ်နွံပၟိက် ဇြဟတ်ဇၞော်မွဲရ။ တုဲပၠန်မွဲဂှ် သွက်ညးပါဲဘဲပၞာန်လေဝ်ဏး။ နူကဵုကၟိန်ဍုၚ်နာနာ ဗီုပြၚ်လဵုဓမံက်ရုပ်ရဴနဲကဲဗျူဟာရီုဗၚ်ရောဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ဏောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။
-အလန်လကြဴအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်ပါဲဘဲပၞာန်တအ်တုဲ နကဵု ဇာနှိက်ထံက်အရီုပရေၚ်ၜိုဟ်လလံကရေၚ် KPSN မုမိက်ဂွံအာတ်မိက် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာ နွံကီုရော။
တၚ်အာတ်မိက်ဂှ် အဓိကဍေံ ၃ တၚ်ရ။ ပထမဂှ်တှ်ေ ပိုဲအာတ်မိက်လဝ် ညးတၠဒါန်ရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ဒၟံၚ်အရီုဗၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်တအ်ဂှ် နွံရ။ မွဲပၠန်ဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံပိုဲအာတ်မိက်လဝ် အလဵုအသဳသေံ ပါဒၟံၚ်ရ။ တုဲပၠန်မွဲဂှ် တၚ်ပိုဲအာတ်မိက်လဝ် တွဳဗွိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာတအ် နွံရ။ ပ္ဍဲကဵုအရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်အာတ်မိက်လဝ်ဂှ် အတိုၚ်တၚ်ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲကဵုပယျဵုဗွဲမလုပ်သၞောဝ်ဂှ်တှ်ေ အောန်ဒၟံၚ်ရ။ အဓိကဂှ် ယဝ်ရရီုဗၚ်ကဵု ညံၚ်ဂွံစိုပ်တရဴတှ်ေ ဒၟာနူဒှ်ဒၟံၚ်ပယျဵုဒၞက်ဂှ်ရ အရီုဗၚ်ညးတအ်ဂှ် နူကဵုပယျဵုဒၞက်မွဲကဆံၚ်ပြံၚ်သၠာဲဗျူဟာတုဲ သွက်ဂွံထပ်ထံက်ပၚ်ကဵုဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ရ။ IDP ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်တှ်ေ ဒၟာနူနွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲပယျဵုလ္ၚဵုဂှ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဒေသတအ်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူအခေါၚ်အရာယူအေန်ဂွံကၠုၚ်စိုပ် ညးတၠဒါန်ပ္ဍဲဍုၚ်တအ်ဂွံစိုပ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် အောန်လောန်ဒၟံၚ်ရ။ အခိၚ်ကဵုရီုဗၚ်ဂှ်လေဝ် လတူနူကဵုအရီုဗၚ် နူကဵုNGO တိုက်ရိုက်မွဲကဆံၚ်ဂှ် ကဵုရီုဗၚ်နူကဵုLOCAL CSOကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဏံဂှ် သာတုဲစိုပ်တရဴ ဒှ်ကမၠောန်ဏောၚ်ဂှ် အဲညာတ်ကေတ်ရ။ တုဲပၠန်မွဲဂှ် မိက်ဂွံအာတ်မိက်အလဵုအသဳသေံဂှ် လဆောဝ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုတိဍာ်ဍေံတအ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုဒေသဒှ်ဒၟံၚ်ပၞာန်ဇေတ်တ်ဂှ် အခိၚ်ခယျကေတ်ၜိုဟ်လလံဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴရလေဝ်ဏး။ ညံၚ်ဟွံဂွံကလေၚ်ပလံၚ်ဖျဴဗွဲအဓမ္မ၊ တုဲပၠန်မွဲဂှ် ဗ္ဒပ်နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်သေံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံဒုၚ်တဲကေလၚ်ပံက်ကဵုသွက်အရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ပရေၚမၞိဟ်ရလေဝ်ဏး။ ယဝ်ရသၟာဒဒိုက်တအ်စိုပ်ကၠုၚ်ဏောၚ်တှ်ေ ဂကောံမၚ်မွဲရံၚ်စံၚ်ကဵုဒၟံၚ်နူကဵုကၟိန်ဍုၚ်သေံမွဲကဆံၚ်တအ်လေဝ် သွက်ဂွံရံၚ်စံၚ်ရီုဗၚ်ကဵုIDP ဂှ် ပၟိက်နွံဒၟံၚ်ရ။ တုဲမွဲပၠန်ဂှ် မၞိဟ်ဒးလဝ်ဘဲဝပ်ပ္ဍဲကဵုပေါဲဗတိုက်တအ်လေဝ် အခေါၚ်ဂွံလွဳလွတ်ပ္ဍဲရုၚ်ဂဥုဲသေံကီု၊ အခေါၚ်ဂွံမၚ်မွဲရံၚ်စံၚ်ကီု သွက်ဂွံကဵုဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ရ။
မိက်ဂွံအာတ်မိက်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာဂှ်တှ်ေ တးပါဲကဵုပရေၚ်ဂကောံပၞာန်လုပ်သၞောဝ်တုဲတှ်ေ သွက်ဂွံဆက်ကၠောန်အာပရေၚ်ကၟာတ်လဒဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ရ။ တုဲမွဲပၠန်ဂှ် သွက်ဂွံတန်ဒေါံကဵုပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကေုာံပရေၚ်ဘဏ္ဍာ လတူကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကီု ညံၚ်ပိုဲဂွံကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ်ကဵု ကုမ္ပဏဳဒပ်ပၞာန်ပိုၚ်လဝ်သီုဖအိုတ်မာန်ဂှ် ဒးအာတ်မိက်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာဏောၚ်။ တုဲမွဲပၠန်စပ်ကဵုလွဟ်လက်နက်တုဲတှ်ေ ဒးကၟာတ်လဒဵု SOURCE သီုဖအိုတ်ဏောၚ်။ တုဲပၠန် ပၟိက်ဇၞော်အိုတ်ဂှ် ပရေၚ်သွံကဵုဒၟံၚ်ကၠေၚ်က္ၜၚ်ကျာရ။ ပရေၚ်သွံရာန်ကပေါတ်ဆက်စပ်ကဵုက္ၜၚ်ကျာသီုဖအိုတ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံစိုပ်အာပ္ဍဲဂကောံပၞာန် ပိုဲဒးကၟာတ်လဒဵုတာဒၞာဏောၚ်။ ပရေၚ်ဗဗွဲဓဝ်ကဵုပရေၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်၊ ညံၚ်ဂွံဓမံက်ပ္တိုန်ပရေၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်မာန် ပ္ဍဲလတူကမၠောန်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ပရေၚ်ဗဗွဲဓဝ်၊ ပရေၚ်ကေတ်လျိုၚ်၊ ပရေၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်တအ် ဂွံဒှ်ကၠုၚ်မာန်ဂှ် အာတ်မိက်လဝ်ရ။ တုဲမွဲပၠန်ဂှ် သွက်ဂွံကဵုအာရီုဗၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာကဵု အရီုဗၚ်ထံက်ပၚ်ပရေၚ်မၞိဟ်ဂှ် ပိုဲအာတ်မိက်လဝ်ရ။