မတ်မလီု၊ မာတ်ချ် (၂၈)
ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာၜဲ တွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ကရောံဇြဟတ်သွံၜဲ သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဂှ် သွက်ဂွံပလံၚ်ပ္တိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ် အခက်အခုဲလ္ၚဵု နွံဒၟံၚ်ညိညဂှ်ရ ၚုဟ်ၜဲ ကလေၚ်စှ်ေကၠုၚ်ညိညပၠန်ဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲတံ ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
ၚုဟ်ၜဲဝွံ အပ္ဍဲဂိတုမာတ်ချ် သတ္တာဟပထမတုဲကၠုၚ်တေံ ၜဲသ္ၚေက်(ယှိုဲဝါ) မွဲန (၂၀) ပသာဂှ် နူကဵုၚုဟ်မၞုံ ပွဳပွူ (၇၁၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် (၆၆၀၀၀) ဒ္ကေဝ်၊ ၜဲသ္ၚေက်ဂှ်လေဝ် နူ (၄၉၀၀၀) ဂှ် ဒှ်အာ (၄၇၀၀၀) ဒ္ကေဝ်၊ ၜဲသဝ်ယျာ (ပဲပုပ်) ဂှ် နူ (၆၀၀၀၀) ဒ္ကေဝ် ကလေၚ်စှ်ေအာ စဵုကဵု (၅၇၀၀၀) ဒ္ကေဝ်ရ။
ၚုဟ်ၜဲ မ္ဒးစှ်ေကၠုၚ်ဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူလ္ပာ်ရဲတဵုၜဲတံ သွံတြးကၠုၚ်ၜဲဂၠိုၚ်ဂှ်ကီု သီုကဵုအခက်အခုဲ ဒၞါဲသ္ဂောံစွံတံကဵု အခက်အခုဲသြန်လှုဲတံဂှ်တုဲ ၚုဟ်စှ်ေကၠုၚ်ရဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲမွဲတၠ ဟီုရ။
“အခိၚ်ဏံဂှ်တှ်ေ ဗီုဏံရ။ ဂိတုမာတ်ချ်ကြပ်အိုတ် ဨဗြဴမံက်ဏံတှ်ေ။ ရဲတဵုၜဲတံဂှ် သွံဂၠိုၚ်တိုန်၊ တုဲတှ်ေ ဒၞါဲပိုယ်ဂွံစွံတံ ပြဟ်ဟ်ဏံ ပိုယ်တံပလံၚ်ပ္တိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ်ဟီုဂှ် ဒးမၚ်ဒၟံၚ်တ္ၚဲက္ၜၚ်တံ မုတံဏီလေဝ်။ ရဲတဵုၜဲတံဂှ် အခိၚ်အတးတှ်ေ ဒးရပ်စပ်ဒၟံၚ်တုဲ ညအ်တှ်ေ သွံအာဟဂှ်ရ။ ပိုယ်တံလေဝ် လ္ပာ်ဏံ Export တိတ်ဟွံမာန်ဏီပုဟ်၊ ဂၞန်မွဲဂှ်တှ်ေ ဂိုဝ်ဒံၚ် ဒၞါဲစွံတံဂှ် နွံပၟိက်ကၠုၚ်ယျ။ မွဲတ္ၚဲ (၁၀၀) တာန်လုပ်ကၠုၚ်မ္ဂး ဂိုဝ်ဒံၚ်တံဂှ် ဟွံရုမ်ဂပ်ရပုဟ်။ ၜိုတ်မွဲဂိတု မွဲဂိတုဘာ်ဂှ်မံၚ်ဏောၚ်။ ခရိတ်အိုတ်ဂိုဝ်ဒံၚ်တံဏံ နွံဏောၚ်။ တုဲတှ်ေ အခက်အခုဲလှုဲလှာ်နွံဏောၚ်။ လၟေၚ်တ္ၚဲ ပိုယ်တံဒးရာန်ဒၟံၚ် (၁၀၀) တာန် (၂၀၀) တာန် ကဵုလှုဲဗၟာဂှ်တှ်ေ ခရိတ်အိုတ်ဗာန်တံနွံဏောၚ်။ ခရိတ်အိုတ်မ္ၚးဏံ နွံဏောၚ်။ ဣဏံဂှ် အိက်သြန်။ ပြသၞာလှုဲကဵု ပြသၞာသွက်ဂွံစွံတံ နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ မဏံၜါ ပ္ညဳထောံမ္ဂး ပ္ဍဲကဵုၚုဟ်ၜဲပိုယ်တံဂှ် မွဲပသာ စှ်ေ (၅၀) တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဗွဝ်ဖျာဂှ် (၅၀) ဏံ စှ်ေအာဏောၚ်” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပ္ဍဲဒၞါဲပလံၚ်ပ္တိုန်ၜဲတံဂှ်လေဝ် အပ္ဍဲဂိတုဨပရဴကၠုၚ်စိုပ်ဏံ ဟိုတ်နူတ္ၚဲကၟာတ်ဂၠိုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ သွက်ဂွံပလံၚ်ပ္တိုန်ၜဲ ပ္ဍဲအရာကၠောန်တၞးလိက်တံဂှ် အခက်အခုဲနွံဂှ်ရ ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ် ပလံၚ်ဟွံမာန်တုဲ ဖအောန်ဖျေံၚုဟ်ညိညတုဲ ဒးရာန်ကေတ်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် သ္ဂးရ။
တၠကမၠောန်ၜဲမွဲတၠဂှ် အခိၚ်လၟုဟ် နူကဵုအိန္ဒိယ ဟိုတ်နူရာန်ဒၟံၚ် ၜဲဇၞော်တံဂၠိုၚ်တုဲ ဂွံဒၟံၚ်ၚုဟ်ခိုဟ်ကီုလေဝ် ၜဲသ္ၚေက်ကဵု ၜဲသဝ်ယျာ (ပဲပုပ်) တံဂှ် ဟိုတ်နူဇြဟတ်ရာန်အောန်ဒၟံၚ်တုဲ ၚုဟ်စှ်ေကၠုၚ်ညိညရောၚ်ဂှ် ဟီုရ။
“အခိၚ်လၟုဟ် ပရေၚ်ရာန်ဂှ်တှ်ေ နူကဵုအိန္ဒိယ ဇြဟတ်ရာန်ခိုဟ်ဒၟံၚ်တုဲ ၚုဟ်ၜဲဇၞော်သၠုၚ်ဒၟံၚ်။ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာ ၜဲဗိုန်အိုတ်ဂှ်တှ်ေ ၜဲဇၞော်ရဏောၚ် ဒးဟီု။ ၚုဟ်ၜဲဇၞော်လၟုဟ်ဂှ် တၟော်ကဵုသၞာံတုဲတေံမ္ဂး မွဲပသာ (၁၀၀၀) ပဵုမာန်ဏောၚ်။ သၞာံတုဲတေံ ၜဲမွဲပသာ ဂွံ (၂၃၀၀) ဂှ် သၞာံဏံ (၃၃၀၀) ၊ ၜဲအကာဲအရာဟွံခိုဟ်တံဂှ်တှ်ေ ဒးဟီုမ္ဂး ၜဲသ္ၚေက်၊ ၜဲသ္ၚေက်ဍောတ်တ်တံဂှ် လ္ဂောံကဵုဗွဝ်ဖျာ ရဲရာန်တံလေဝ်အောန်တုဲ ၜဲသ္ၚေက်ဍောတ်တ်တံဂှ် ဗွဝ်ဖျာကၠေံဒၟံၚ်ညိည။ ပ္ဍဲဗွဝ်ဖျာဂှ် ၚုဟ်စှ်ေဒၟံၚ်ညိည။ ၜဲတၞဟ်ဟ်ဟီုဂှ် (ပဲပုပ်) ကဆေတ်စှ်ေဒၟံၚ်ညိကီု၊ (ပဲပုပ်) ဂှ် နူကဵုသေံတေံရာန်တုဲ လၟုဟ်သေံတံ ဟွံရာန်ဂှ်ရ ၚုဟ်ဍေံဂှ် စှ်ေအာရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
ကာလလၟုဟ်ဝွံ ဒှ်ရာသဳၜဲတိတ်ဂှ်ရ ၜိုန်ရၚုဟ်ကလေၚ်စှ်ေဒၟံၚ်ညိညကီုလေဝ် ကြဴနူအတးတုဲ ယဝ်ရဇြဟတ်ရာန်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဆက်နွံဒၟံၚ်မ္ဂး ဆက်ဂွံအာ ၚုဟ်သၠုၚ်ၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် တၠကမၠောန်ၜဲတံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
ဆ္ဂး ရဲတဵုၜဲဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ဟိုတ်နူၚုဟ် ကပေါတ်တမ်ပရေၚ်တဵုလွဳဂမၠိုၚ် မပ္တံကဵုဝါဲဓာတ်၊ ဂဥုဲဂစိုတ်စၟ ကေုာံ ခရိတ်အိုတ်နာနာ ဇၞော်သၠုၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ တၟော်ဟွံကိတ်ပုဟ်ဂှ် သ္ဂးလဝ်ရ။
ၜဲနာနာတိတ်ကၠုၚ် နူအပ္ဍဲတွဵုရးတံဂှ် ဍုၚ်သ္အာၚ် မဒှ်ဍုၚ်ကြုက် ကေုာံ ဍုၚ်အိန္ဒိယတံ ရာန်ကေတ်ဒၟံၚ်အဓိကတုဲ ဍုၚ်သေံ၊ သေန်ကာပေါဝ်၊ နဳပဝ် ကေုာံ ပါကေဿတာန်တံလေဝ် တန်တဴကဵုဂကူအဇာၜဲတံတုဲ ဗ္ကန်ပၠောပ်ပ္တိုန်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် အဓိကတဵုလွဳဒၟံၚ် ၜဲဇၞော်၊ ၜဲသ္ၚေက်၊ ၜဲသဝ်ယျာ (ပဲပုပ်) ကေုာံ ၜဲသ္ၚေက် (ယှိုဲဝါ) တံတုဲ လၟေၚ်သၞာံ လျိုၚ်တာန်ၜဲနာနာ တိတ်ဒၟံၚ် ပွဳပွူ (၂၀၀၀၀) ဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုဓာတ်−CJ