နေဗျဳဒဝ်၊ ဨပရဴ (၂၆)
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဝွံ ပ္ဍဲဥတုက္ညၚ် အခိၚ်ဘာကၟာတ်ဏံ သွက်ညးသၟတ်ကွးဘာတံဂှ် စပံက်ဒၟံၚ် တန်ဗ္တောန်သ္ဇိုၚ် ကေုာံ တန်ဗ္တောန်ကဆံၚ်သၠုၚ် သၟတ်တရဴကျာ ကေုာံ တရဴဍာ်တံ ပ္ဍဲကဵုရးဒေသ ကေုာံ တွဵုရးနာနာတံယျဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် ပ္ဍဲလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒတံရ။
တန်ဗ္တောန်သ္ဇိုၚ် ကေုာံ တန်ဗ္တောန်ကဆံၚ်သၠုၚ် သၟတ်တရဴဍာ်တံဂှ် ပ္ဍဲဂိတုဨပရဴ (၂၄) တေံ ပံက်လဝ် နကဵုကောန်တန်ဗ္တောန် (၇၀၀) ပြၚ် ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒိုပ်တန်ဗ္တောန် (၁၁) ဒၞါဲ မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်၊ တွဵုရးရခေၚ်၊ တွဵုရးသေံ သီုကဵုရးလ္ဂုၚ်၊ ရးမာန္တလေဝ်၊ ရးဨရာဝတဳ၊ ရးတၞၚ်သဳတံဂှ်ရ။
နနဲသာ်ဂှ်ကီု တန်ဗ္တောန်သ္ဇိုၚ်တရဴကျာ တန်ဗ္တောန်သၟတ်ကဆံၚ်သၠုၚ်ကဵု ကဆံၚ်သဝ်တံဂှ် ပ္ဍဲကဵုဗ္ဒိုပ်တန်ဗ္တောန် (၁၇) မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးမန်၊ တွဵုရးသေံ၊ တွဵုရးကချေၚ်၊ ရးဨရာဝတဳ၊ ရးတၞၚ်သဳ၊ ရးဗဂေါ၊ ရးလ္ဂုၚ်၊ ရးသက်ကိုၚ်၊ ရးမဂွဵု၊ ရးမာန္တလေဝ်တံဂှ် ကောန်တန်ဗ္တောန် (၆၈၀) တၠ တိုန်စိုပ်လဝ်ရ။
ပ္ဍဲတန်ဗ္တောန်တရဴဍာ်ဂှ် ဗ္တောန်အာ သီုကဵုသ္ဇိုၚ်ပၠဒပ်ကီု၊ ဘာသာသ္ဇိုၚ်ကောန်ဒပ်ဍာ်၊ သ္ဇိုၚ်သဘဴဓဝ်စၞောန် တရဴဍာ်ကီု၊ စပ်ကဵုပရေၚ်အာကၠုၚ်တရဴဍာ် သီုကဵုဂျဳပဳအေသ်ကီု၊ သ္ဇိုၚ်ပရေၚ်ဆက်စၠောံကဵုတြီကောန်ဒပ်ဍာ်တံ မဒှ်ရောၚ် ထ္မံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲလိက်ပရိုၚ်တြးဝါဒရ။
ပ္ဍဲတန်ဗ္တောန်တရဴကျာဂှ် သွက်ဂွံတီကၠိုဟ် ကွတ်စပ်ကဵု က္ၜၚ်ကျာပဝ်ယာန်ဂှ်ကီု၊ သွက်သ္ဂောံဒှ်ကၠုၚ် အထံက်အ
ပၚ် ပ္ဍဲကမၠောန်စဵုဒၞါဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်ကီု၊ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ် နကဵုဒပ်ပၞာန် အနာဂတ်တေံမာန် ညံၚ်ဂွံလွဳၜံၚ်ပ္တိတ် တမ်ရိုဟ်မၞိဟ်တံမာန်ဒှ်တမ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပံက်လဝ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံတံဏံရ။
အကြာပ်ဒပ် ဇြေယျ မသ္ပလဝ်ဇြဳဒဳအာမ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုအကာဲအရာပ္ကောံပ္ကေဝ် ကောန်ဒပ်တၟိတၟိကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ ဝါတ်ဂါတ်ကၠုၚ်ဂှ် ကဵုမက်ဂၠက် သ္ဇက်ဂွံမံၚ်၊ သ္ဇက်ဂွံစ၊ သ္ဇက်ဂွံဂေတ်ဝေၚ် ကုကွးဘာ အာယုက်ဟွံပေၚ်ဂမၠိုၚ်တံဂှ်တုဲ ဒှ်တၚ်ရန်တၟံ ပ္ကောံပ္ကေဝ်ကောန်ဒပ်ရောၚ်ဂှ် သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“လၟုဟ် ဂွံပ္ကောံပ္ကေဝ်ဇြဟတ်ဂှ် ဝါတ်ဂါတ်ကၠုၚ်ရ။ သီုဒပ်တိုက်၊ ဒပ်ဍာ်၊ ဒပ်ကျာ သီုဖအိုတ်ရ။ ပ္ဍဲအခိၚ်မခက်ခုဲကၠုၚ် သာ်ဏံဂှ် ကောန်ၚာ် ၁၄၊ ၁၅၊ ၁၆ အာယုက်ဟွံပေၚ်ဏီတံဂှ် ဒပ်ကျာမ္ဂးလေဝ် ပရေၚ်ဆက်စပ်ကဵုက္ၜၚ်ကျာတံ၊ က္ၜၚ်ကျာဟီုဂှ် သွက်ကောန်အရာပ်သာမညတံတှ်ေ သ္ဇက်စိုတ်ဒးလုပ်စမွဲရ။ ညအ်ဂှ် ကဵုမက်ဂၠက်တံၚ်ဂြဲစိုတ်ရ။ ၜိုတ်အဲတီဂှ်တှ်ေ စနူကဵုထိုၚ်ဗအ် သၟတ်တရဴကျာတံ မသုၚ်စောဲဒၟံၚ်ဂှ် ပ္တိတ်ကဵု နူကဵုရုၚ်စက်ဒပ်ပၞာန်တံဏောၚ်။ ဒၞါဲမံၚ်၊ ဒၞါဲစ၊ ဒၞါဲဂေတ်ဝေၚ်တံဂှ် ကၠောန်ကဵုချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်တုဲ ဗက်ကၠောန်ဒၟံၚ်ရ။ သွက်ဂွံပ္ကောံပ္ကေဝ် ကောန်ဒပ်တၟိတၟိတံဂှ် ဒှ်ပရေၚ်စန်ဒက်မွဲဂကူကီုရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ညးမတိုန်စိုပ် ပ္ဍဲတန်ဗ္တောန်သၟတ် သ္ဇိုၚ်တရဴကျာတံဂှ်ဝွံ လ္တူနူကဵုကောန်အရာပ်ဂှ် ကောန်ဇာတ်ဒပ်ပၞာန်တံကဵု အဆက်အစေန်ဒပ်ပၞာန်တံဟေၚ် သာဂၠိုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် အကြာပ်ဒပ်ဇြေယျ ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူဒဒှ်မလေၚ်ဒိုက် ဇြဟတ်ဒပ်ကောန်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ သာဂၠိုၚ်ကၠုၚ်ဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုဒေသလ္ၚဵု ပ္ဍဲပရေၚ်ဂီုကၠီုတံဂှ် သုၚ်စောဲကၠုၚ် ကောန်ဒပ် နူကဵုဒပ်ဍာ် ကေုာံ ဒပ်ကျာတံတုဲ ပ္ဍဲကရောၚ်ပၞာန်ပရေၚ်ဂီုကၠီုဂှ်လေဝ် စုတ်သုၚ်စောဲကၠုၚ် သရာဲကျာ၊ သရာဲဍာ် မတိုန်ဒၟံၚ်တန်ဗ္တောန်ကဆံၚ်သၠုၚ်တံရောၚ်ဂှ် ညးသ္ဂးရ။
ညးလ္ၚတ်သ္ၚဳဂၠိပ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဥူတာန်သဵုနာၚ်ဂှ်လေဝ် ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ လ္တူကွးဘာ မတိုန်စိုပ် ပ္ဍဲကဵုတန်ဗ္တောန် စပ်ကဵုကွတ်ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံ အောန်စှ်ေကၠုၚ်ဂှ် ဟိုတ်နူဒးပ္ကောံပ္ကေဝ်ကၠုၚ် ကောန်ဒပ်တံ ဒးဂဗဒၟံၚ်အခက်အခုဲဂှ်ရ ပံက်တန်ဗ္တောန်သာ်ဏံတုဲ ညံၚ်ညးသၟတ်တံ မိက်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ်ဂၠိုၚ်ဂှ် ဒှ်သဘဴစန်ဒက်ဆဝ်မ္ၚုဟ်တဴရောၚ် သာ်ဝွံ သ္ၚဳဂၠိပ်လဝ်ရ။
“တန်ဗ္တောန် မပံက်လဝ်ကၠာတေံ မပ္တံကဵုတက္ကသိုလ်ကွတ်စက်၊ တက္ကသိုလ်ပၞာန်တံဂှ် ကွးဘာတိုန်စိုပ်တံ အောန်စှ်ေအာလဝ်ဗွဲမလောန်ရ။ အေ ဂှ်တှ်ေ နကဵုညး ဒးပ္ကောံပ္ကေဝ်ကောန်ဒပ်ဂှ် ရံၚ်ကေတ်ဒှ်ဒၟံၚ်အခက်အခုဲကွေံကွေံဏောၚ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပံက်တန်ဗ္တောန်တံဏံတုဲ ညံၚ်ညးသၟတ်တံ မိက်ဂွံပါလုပ်ကၠုၚ် လ္ပာ်ပၞာန်၊ လ္ပာ်ဒပ်ဍာ်၊ ဒပ်ကျာတံ ဂၠိုၚ်ဂှ်ကီု၊ ညံၚ်ဂွံအထေၚ်ဇၞော်ကၠုၚ် နကဵုဍေံတံ ဒှ်အခိၚ်နွံပၟိက်ဒၟံၚ် ပရေၚ်စန်ဒက်ဆဝ်မ္ၚုဟ်တံရ။ ဟိုတ်နူတၚ်နွံပၟိက်ဏံတုဲ ပရေၚ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်သရာဲပၞာန်တံကီု၊ ပရေၚ်ပ္ကောံပ္ကေဝ်ကောန်ပၞာန်ကီု၊ ပ္ဍဲကဵုဌာနအိုဿီု ညံၚ်ဇြဟတ်အရန်တံ ဂွံဇၞော်ပၟဝ်ကၠုၚ် စန်ဒက်တံၚ်ဂြဲဒၟံၚ် ညးသၟတ်တံရောၚ်ဂှ် အဲညာတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
တန်ဗ္တောန်သ္ဇိုၚ် ကေုာံ တန်ဗ္တောန်ကဆံၚ်သၠုၚ် သၟတ်တရဴဍာ်ဂှ် ဖျေံဗ္တောန်အာ ဒဵုကဵုဂိတုမေ (၁၉) တေံကီု၊ တန်ဗ္တောန်ကဆံၚ်သၠုၚ် ကေုာံ တန်ဗ္တောန်ကဆံၚ်သဝ် သ္ဇိုၚ်တရဴကျာတံဂှ် ဖျေံဗ္တောန်အာကဵု ဒဵုဂိတုမေ (၂၃) တေံရောၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။
တန်ဗ္တောန်ဏံဂှ် လက်ထက်သမ္မတဥူတုၚ်ဇြုၚ် နူသၞာံ၂၀၁၄ စဵုကဵုသၞာံ ၂၀၁၉ လၟေၚ်သၞာံ နူ (၄) သတ္တာဟ စဵုကဵု (၆) သတ္တာဟ ပံက်လဝ်တုဲ နူကဵုဒေါအ်ဇူလဝ် ပ္ဍဲသၞာံဒှ်ကဝ်ဝေဒ်တေံတုဲဂှ် သၞာံဏံ ကလေၚ်ပံက်လဝ်ပၠန်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုဓာတ်−Aung Kyi Thein