နေဗျဳဒဝ်၊ မေ (၁၇)
သၞောဝ်စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာပုဂ္ဂလိက ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မ္ဒးအာတ်အခေါၚ် ပ္တိုန်ထ္ၜး ပပ္တံနူကဵု ပရေၚ်ခါန်ကၞက်အ္စာ၊ အ္စာၝောံ သီုကဵုဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန် ဘာပုဂ္ဂလိကတံဂှ်ဝွံ ဝးပ္ကဝ်ဒၟံၚ် အခေါၚ်ဗၠးၜးပရေၚ်ပညာ မံက်က်ထေၚ်ၚ်ရောၚ်ဂှ် ဗွိုၚ်ပရေၚ်ပညာတံ ပါ်ပါဲလဝ်အိုတ်ရ။
သၞောဝ်ပရေၚ်ပညာပုဂ္ဂလိက ကံၚ်ဇြဳပၞာန် အခန် (၁၆) ခန်၊ ၝောံပိုဒ် (၈၂) ပါလုပ်ဂှ် က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန် သ္ကိုပ်ပၞာန်ဇၞော် မေန်အံၚ်လှာၚ် ထ္ပက်စၟတ်တဲ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် နကဵုစၟတ်တ္ၚဲ ဂိတုမေ (၁၂) တေံရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ဏံဂှ် ဂကောံပရေၚ်ကောပ်ကာဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဝွံ ပ္ဍဲကဵုဖျေံစၟတ်သၞောဝ်အစာံ ဘာပုဂ္ဂလိကတံကီု၊ အာတ်ပ္တိုန်စရၚ် နဒဒှ်အ္စာဘာတံကီု၊ ပ္တိတ်ကဵုစၟတ်တဲ ပွမသ္ပစၟတ်သမ္တီ အ္စာဘာပုဂ္ဂလိက ကောန်ဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ်ကီု၊ ဆက်အာယုက်တံကီု ပလီုပါဲတံကီုဂှ် ကဵုအခေါၚ်ဂွံတုဲ ကယျာန်ပါဲလေဝ်ဂွံရောၚ် ပါလုပ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် အတိုၚ်သၞောဝ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ဂှ်မ္ဂး ကဵုလဝ်အခေါၚ်အဝဵု ကုဂကောံကောပ်ကာဲတံ စနူပံက်ဘာပုဂ္ဂလိက စဵုကဵုအခေါၚ်ခါန်ကၞက်အ္စာ၊ အ္စာၝောံတံ သီုဖအိုတ်တုဲ ဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန်ပ္ဍဲဘာတံဂှ်လေဝ် ဍေံတံကဵုအခေါၚ်မှ ဗ္တောန်ဂွံဏောၚ်ဂှ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
အ္စာဘာနံၚ်ချဵု မဒှ်ကောန်ဂကောံ သမဂ္ဂကောန်ကလောန်သ္ဇိုၚ်ပရေၚ်ပညာဂှ် သၞောဝ်ပရေၚ်ပညာ ပုဂ္ဂလိက ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ ဝးပ္ကဝ်ထောံ အခေါၚ်ဗၠးၜးပရေၚ်ပညာ မံက်က်ထေၚ်ၚ်တုဲ သွက်အနာဂတ်ကောန်ၚာ် မကတ်ဗ္တောန်ဒၟံၚ်ပညာ သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ် သ္ဇက်ဒးဇြိုၚ်စိုတ်ရောၚ် ပါ်ပါဲလဝ်ရ။
“စၞောန်ပျးထောံသာ်ဏံဟီုဂှ် ဝးပ္ကဝ်ထောံ အခေါၚ်ဗၠးၜးပရေၚ်ပညာ မံက်က်ထေၚ်ၚ်ရောၚ် အဲညာတ်ရ။ မွဲပၠန်ဂှ် ဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန် ပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုဍေံတံတုဲမှ ဂွံဗ္တောန်တံမုတံဟီုဂှ် ဒှ်သဘဴဍေံတံ ဂ္စါန်ဒၟံၚ် သွက်ဂွံ ထိၚ်ဒက် ဘာပရေၚ်ပညာ မၞုံဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံ၊ သီုကဵုသၞောတ်ပညာ ကောန်ဍုၚ်အရၚ် တံ မဆက်ရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်တံရောၚ်ဂှ် အဲညာတ်ရ။ တုဲပၠန် ဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန်တံဟီုဂှ် ယဝ်ရအာကဵုမူ ပရေၚ်ပညာဖေဝ်ဒရာမ္ဂး အရာမ္ဒးဗ္တောန် ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုဘာသာမိ၊ အရေဝ်ဘာသာကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် နွံဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် အရာသာ်ဏံတံဂှ် ဒးပ္တိုန်ထ္ၜးကဵုဍေံတံဏောၚ်။ ဍေံတံကဵုအခေါၚ်မှ ကၠောန်ဂွံဏောၚ်ဟီုဂှ် ဣဏံဂှ် ဒှ်အရာဒှ်ဟွံမာန်ရ။ ဍာ်ဇမၠိၚ် သာတုဲပရေံဂှ်တှ်ေ အကြာကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု ကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံဂှ် စပ်ကဵုပရေၚ်ပညာတုဲ အရာဟွံတုပ်သၟဟ်၊ တၞဟ်ခြာဒၟံၚ်ဇၞော်ဇၞော်တံ နွံကၠုၚ်ဏောၚ်ဂှ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်ရ။ တုဲပၠန် ကောန်ၚာ်မၞုံဒၟံၚ်သၟဝ်တဲကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်တှ်ေ အခေါၚ်ရုဲစှ်ဟွံမွဲမွဲသာ် ကွးဘာမ္ဒးတိုန်ဒၟံၚ်ဘာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်တှ်ေ တၠုၚ်လအာအနာဂတ်ဍေံတံ ဟွံခိုဟ်စကွေံပုဟ်။ မိက်သ္ဂးဂှ် အနာဂတ်ကွးဘာ ဟွံဂွံလဝ်ပွဳပွူ ပရေၚ်ဗ္တောန်ပညာဗၠးဗၠးၜးၜးတံ၊ တၚ်ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ် မသၠးပွးတံ၊ ဂမြၚ်ညာဏ်မဗၠးၜးတံဂှ်တှ်ေ သ္ဇက်ဒးဇြိုၚ်စိုတ်ရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သၞောဝ်လၟုဟ်ဏံဝွံ ထိၚ်ဒက်ထောံ အခေါၚ်ဗၠးၜးပရေၚ်ပညာတံတုဲ ပၠောပ်လမျီု ကုသၞောတ်ပညာဍိက်ပၞာန် တၠအဝဵုပၞာန်အဆက်က် မကၠောန်ကၠုၚ်တံဂှ်တုဲ ညံၚ်သၟတ်လေပ် ပညာဂွံအောန် ကၠောန်ဒၟံၚ်ရောၚ်ဂှ် ညးပါ်ပါဲလဝ်ရ။
အ္စာဘာတက္ကသိုလ် CDM မွဲတၠဂှ်လေဝ် သၞောဝ်ပရေၚ်ပညာပုဂ္ဂလိက ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ဝွံ ရေၚ်တၠုၚ်လဝ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒက် ကဏ္ဍပရေၚ်ပညာသီုဖအိုတ်တုဲ ဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန်တံဂှ် ဍေံတံကဵုအခေါၚ်မှ ဗ္တောန်ဂွံဂှ်ရ ပ္တဝ်ဒၟံၚ်က္ဍိုပ် ကုကဏ္ဍပရေၚ်ပညာ ဂွံလီုရောၚ်ဂှ် ထံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။
“ ဒးဟီုတပ်ပ်မ္ဂး ထိၚ်ဒက်ထောံ ကိစ္စပရေၚ်ဗ္တောန်ပညာတံဏံ၊ ပရေၚ်ခါန်ကၞက်အ္စာ၊ အ္စာၝောံ၊ ကိစ္စဇုတ်ဓရံၚ်ဗ္တောန်တံသီုဖအိုတ်ဂှ်ဏောၚ်။ ထိၚ်ဒက်အရာတံဏံသီုဖအိုတ်ဂှ်တှ်ေ လ္ပာ်ဍေံတံဟွံကဵုအခေါၚ်မ္ဂး ခါန်ကၞက်အ္စာ၊ အ္စာၝောံတံ ဟွံဂွံပုဟ်။ ကၠာကၠာတေံ ပ္ဍဲကဵုကပကတံ ခါန်ကၞက်အ္စာ၊ အ္စာၝောံဟီုဂှ် သွက်ဂွံဒှ်အ္စာၝောံဗ္တောန်လိက်ဂှ်တှ်ေ ဒးပ္တိုန်လဝ် တၞးကာဒ်သာ်သ္ၚေက် ဏောၚ်၊ အခိၚ်အာတ်ပ္တိုန်တၞးကာဒ်သာ်သ္ၚေက်ဂှ် ယဝ်ရကိတ်ညဳကဵု စေဝ်ပၞောန်မစၟတ်လဝ်တံဂှ်မ္ဂး အာပ္တိုန်လိက်။ တုဲတှ်ေ စှ်ေကၠုၚ်ဏောၚ်။ အခိၚ်လိက်စှ်ေကၠုၚ်တှ်ေ ဂွံသ္ပအ္စာၝောံဂအုပ်တန်၊ အ္စာၝောံဗ္တောန်ဘာသာတံဂှ်ရ။ အ္စာအထံက် မသှ်ေဒၟံၚ်တံဂှ် ဟွံဒးအာတ်ပ္တိုန်ပုဟ်။ လၟုဟ်ဂှ်တှ်ေ ဒှ်အာသဘဴ ထိၚ်ဒက်လဝ်သီုဖအိုတ်ဏောၚ်။ ဗွဲတၟေၚ် အဲညာတ်ဂှ်တှ်ေ စွံပွန်ကဵု ဇြဳဒဳအာမ်တံဏောၚ်။ အရာတံဏံအိုဿီုဂှ် ဍေံတံကဵုအခေါၚ်မှ၊ ဇုတ်ဓရံၚ်သ္ဂောံဗ္တောန်တံဂှ်လေဝ် ဍေံတံကဵုအခေါၚ်မှ ဗ္တောန်ဂွံဏောၚ်။ အရာဍေံတံ ဟွံကဵုလဝ်အခေါၚ်တံဂှ် ယဝ်ရဗ္တောန်ဏောၚ်၊ ပ္တိုန်လဝ်ကဵုဍေံတံ ဟွံသေၚ်ပုဟ် ယဝ်ရဂွံဆဵုကေတ်မ္ဂး ဆၜိုတ်ကၟာတ်ထောံဘာဟွံသေၚ်ရတုဲ သီုဒဏ်သြန်၊ သီုဒဏ်ထံၚ်တံဂှ် ဍေံတံသၞောတ်ဗ္ၜတ်လဝ်သာ်ဏံတုဲ ပ္တဝ်အာက္ဍိုပ် ကုပရေၚ်ပညာ သ္ဂောံလီုလာ်ရဏောၚ်ဂှ် ဟီုဂွံရ” သာ်ဝွံ သ္ဂးရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဟိုတ်နူတၚ်သၞောတ်ဗ္ၜတ်ပရေၚ်ပညာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တံဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုဘာပုဂ္ဂလိကတံဂှ် ကြေပ်ဗ္တောန်စုတ် ဇုတ်ဓရံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဗီုကၠာတေံဂှ် အခက်အခုဲနွံကၠုၚ်မာန်တုဲ ဗဟုသုတနာနာတံဂှ် လေဝ် ဗ္တောန်ဟွံဂွံရတုဲ ကဆံၚ်ပရေၚ်ပညာ သာတုဲသဝ်စှ်ေကၠုၚ်မာန်ရောၚ် သာ်ဝွံ သ္ၚဳဂၠိပ်ဒၟံၚ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
ပ္ဍဲကဵုသၞောဝ်ပရေၚ်ပညာပုဂ္ဂလိက ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မစၞောန်ပျးလဝ်တံဂှ် ယဝ်ရကလိလောန် ဒုဟ်ဒဏ် ဍေံတံမစၟတ်လဝ်မွဲမွဲဂှ်မ္ဂး အောန်အိုတ် ဒဏ်ထံၚ် နူ(၆) ဂိတု သၠုၚ်အိုတ် စဵုကဵုဒဏ်ထံၚ် (၂) သၞာံ ပါလုပ်တုဲ နဒဒှ်ဒဏ်သြန်ဂှ် နူကဵု (၃၀) ကိုဋ် စဵုကဵု (၅၀၀) ကိုဋ် ဒုဟ်ဒဏ်သီု (၂) သာ် ဖျေံစၟတ်မာန်ရောၚ်ဂှ်လေဝ် စၞောန်ပျးလဝ်ရ။
သၞောဝ်ဏံဝွံ ညံၚ်အ္စာ၊ အ္စာၝောံ မပါလုပ်လဝ် ပ္ဍဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ် CDM တံ ဟွံဂွံကလောန် ပ္ဍဲဘာပုဂ္ဂလိကတံဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်တုဲ ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံထိၚ်ဒက် အလုံသွာၚ်ပရေၚ်ပညာမွဲရောၚ်ဂှ် အ္စာ၊ အ္စာၝောံ CDM တံ သ္ဂးအိုတ်ရ။
ပ္ဍဲဍုၚ်ဗၟာဂှ် ဘာပုဂ္ဂလိက (၁၀၀၀) ပြၚ်နွံတုဲ ပ္ဍဲသၞာံဗ္တောန်ပညာ (၂၀၂၂−၂၀၂၃) တုဲကၠုၚ်တေံဂှ် သီုဘာပုဂ္ဂလိက သီုဘာအလဵုအသဳတံဂှ် ကွးဘာ (၁၆) ကိုဋ်ပြၚ် တိုန်စိုပ်လဝ်ရောၚ် ဂွံတီကေတ် အတိုၚ်တၚ်နၚ် ဌာနဝန်ဇၞော်ပရေၚ်ပညာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုဓာတ်−MOI
sanlontai