သွက်သ္ဂောံဂွံအခေါၚ်ရီုဗၚ် ဒေသရခေၚ်ဒးဘဲလဗိုတ်ကျာတံဂှ် ဒးမၚ်ဒၟံၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵုအခေါၚ်

သွက်သ္ဂောံဂွံအခေါၚ်ရီုဗၚ် ဒေသရခေၚ်ဒးဘဲလဗိုတ်ကျာတံဂှ် ဒးမၚ်ဒၟံၚ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵုအခေါၚ်

သေတ်ဒိုဲ၊ မေ (၂၀)

သွက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ်ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် ကုဒေသနာနာ နူအပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ် ဒၞါဲဒးဘဲပၞာန်တံဂှ် ၜိုန်ဒှ်ဒၟံၚ်ဒဂူကီုလေဝ် သွက်ဂွံဂွံအခေါၚ် နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ပ္ညဳပ္ညပ်ဒၟံၚ်ဖိုဟ်ရောၚ် ရုၚ် UNOCHA လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ် နကဵုစၟတ်တ္ၚဲ ဂိတုမေ (၁၈) တေံရ။

သွက်ဂွံရီုဗၚ် ညးဍုၚ်ကွာန် နူအပ္ဍဲဒေသဒးဘဲလဗိုတ်ကျာတံမာန်ဂှ် ဟွံမွဲကဵုအရာတာဒၞါမွဲသာ် သွက်ဂွံဂွံအခေါၚ်အာစိုပ်ဗွဲမဂတာပ်အခိၚ်ဂှ် နွံပၟိက်ဒၟံၚ် ကာတၟေၚ်တုဲ ညံၚ်ဂွံစှ်ေလ္ၚတ်ပ္ဍဲဒေသကီု ညံၚ်ဂွံကဵုအရီုဗၚ်တံမာန်ကီုဂှ် နွံပၟိက် သ္ဒးဖအောန်ဖျေံ အရာမပတေၚ်ဂြတ်လဝ် စပ်ကဵုအခေါၚ်အာကၠုၚ်တရဴတံရောၚ် UNOCHA သ္ဂးရ။

ညးစၞး ရုၚ် UNHCR စပ်ကဵုဍုၚ်ဗၟာ Ms. Noriko Takagi ဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲလဗိုတ်ကျာတံဂှ် ဒှ်ဒၟံၚ်ဒတုဲယျရောၚ် ပ္ဍဲအခိၚ်မဆဵုဂဗကဵု ညးတာလျိုၚ် ဌာနဝန်ဇၞော်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်ဍုၚ်နာနာ ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပ္ဍဲကဵုဂိတုမေ (၁၆) တေံဂှ် ဟီုဂးလဝ်ရ။

ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ်ပရေၚ်ဗ္စာရဏာမၞိဟ် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်ဒးဘဲလဗိုတ်ကျာတံဂှ် အေဂျေန်ဇြဳကုလသမဂ္ဂ သဳကၠဳလဝ် ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် ကုအလဵုအသဳဗၟာနွံဂှ် လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ကီုလေဝ် ပံၚ်တောဲအာ ဗီုပြၚ်လဵုရောဟီုဂှ် ဟွံဂွံတီကေတ် ဗွဲလစှ်ေဏီရ။

အခိၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဂကောံ UNHCR တံ သွက်ဂွံရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် ကုဗွိုၚ်မၞိဟ် မ္ဒးဇီုကပိုက်ဒုၚ်စသိုၚ်လဝ် ဘဲဒဏ်လဗိုတ်ကျာ အပ္ဍဲတွဵုရးရခေၚ်တံဂှ် စှ်ေလ္ၚတ်ဒၟံၚ်နတဲရောၚ် ပ္ဍဲဂိတုမေ (၁၇) တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သွက်ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ရီုဗၚ်ဟံၚ်ပြာ်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုမဒါန်သြန်ဂမၠိုၚ် (၇၀၀၀၀) ကိုဋ်ဒ္ကေဝ်ဂှ် ရပ်စပ်လဝ် သွက်တွဵုရးရခေၚ် ဂွံကလေၚ်ယိုပ်ယာကၠုၚ်ဂှ်တုဲ ပလံၚ်ဗစိုပ်ကဵုဒၟံၚ် ဇွောံမစၞစ ကေုာံ ကပေါတ်ထံက်ပၚ်တံရောၚ် သာ်ဝွံ ထ္မံက်ထ္ၜးဒၟံၚ် ပ္ဍဲလိက်ပရိုၚ်တံ အရိုဟ်ဒဒှ်တ္ၚဲရ။

ဆ္ဂး လဗိုတ်ကျာလုပ်တုဲ လအ်ဂွံအာ စဵုကဵု (၅) တ္ၚဲကီုလေဝ် လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကဵုရီုဗၚ်ထံက်ပၚ် တွဵုရးရခေၚ် ရုမ်မ်ဂပ်ပ် ဟွံမာန်ဏီပုဟ်ဂှ် ညးဒေသတံ ဟီုဂးကၠုၚ်လဝ် ကုသြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ညဳညဳသာသာအိုတ်ရ။

“နကဵုအရီုဗၚ် (စကစ) ကဵုဂှ်တှ်ေ ကောန်မျူနတဳလဵုမှ ဟွံရုမ်ဂပ်ပုဟ်၊ ရုမ်ဂပ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ပ္ဍဲဗလးတိဏံဂှ်လေဝ် ဂကောံလဵုမှ ကၠုၚ်တုဲရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ်ဂှ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ပုဟ်။ စကစလေဝ် သွက်ဂွံရီုဗၚ်ကဵုကွေံကွေံကြာန်န်ဂှ် ကၠောန်ဒၟံၚ်လေဝ် ဟွံဂွံဆဵုကေတ်ပုဟ်။ ကၠုၚ်ရီုဗၚ်ကဵုဒၟံၚ်ၜိုတ်ညိညရနွံ။ အေဂှ် သွက်ဂွံသ္ပပဓာန် ဂကောံဍုၚ်သ္အာၚ်တံဂှ် လ္ပစၟဳစဂးတုဲ ဟီုလဝ်ဂှ်ရ နူကဵုဂကောံဍုၚ်သ္အာၚ်တံ ဂွံရီုဗၚ်တိုက်ရိုက်ဂှ် ဍေံတံ ကဵုအာအခေါၚ်ဟွံသေၚ် သာ်ဝွံ ဟီုလဝ်ဏောၚ်ဂှ် မၞိဟ်ဂမၠိုၚ် စှ်ေလဝ်စိုတ်ရ။ လ္ပာ်ဂကောံရိုဝ်ဟေန်ဂျာပိုယ်တံဏံ ဒးဟီုမ္ဂး ဂကောံဍုၚ်သ္အာၚ်တံကဵုဒှ်၊ အေဂျေန်ဇြဳ UN တံကဵုဒှ် အရာဍေံတံရီုဗၚ်ဂှ် ယဝ်ရအလဵုဍေံတံ ကဵုမာန်မ္ဂး သာခိုဟ်ဏောၚ် ထေၚ်ကေတ်ရ” သာ်ဝွံ ညးဟီုရ။

အကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ရိုဝ်ဟေန်ဂျာ လ္တူဍုၚ်သေတ်ဒိုဲတံဂမၠိုၚ်ဝွံ မ္ၚးနူပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ် ရုမ်မ်ဂပ်ပ်ဟွံမွဲဂှ် ၚုဟ်ဖျာတံလေဝ် က္ဍၚ်ဒၟံၚ်ဂှ်ရ ရာန်ဟွံမာန်အိုတ်ပုဟ်ဂှ် ညးဒေသသေတ်ဒိုဲတံ သ္ဂးအိုတ်ရ။

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဂြောဝ်ဂတာ သ္ၚိဌာန်မဒးလီုလာ်အာတံဝွံ ဒးအာမံၚ်ဒၟံၚ် သ္ၚိမသကလောကောဒေံ ဒၞါဲကြပ်တံတုဲ ဂြောဝ်ဂတာလ္ၚဵုတံပၠန်ဂှ်လေဝ် ဂၠါဲကပှ်ကေတ် ကပေါတ်လီုလာ် မပြးထၞာန်ဒၟံၚ် လ္တူဂၠံၚ်ဍာန်တံဂှ်တုဲ တက်ပ္တိုန်တာဲဍောတ်တ်ယာယဳတုဲ ဒးမံၚ်တန်တဴဒၟံၚ်အိုတ်ရ။

ညးမရေၚ်တၠုၚ်ဒၟံၚ်ပရေၚ်ဟံၚ်ပြာ် ပ္ဍဲဗလးတိ အပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်ကျံက်ဒဝ်မွဲတၠဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် မုအထံက်အပၚ်မှ ဟွံဂွံဏီတုဲ ဟိုတ်နူနွံပၟိက်ဒၟံၚ် ဇွောံမ ကေုာံ ဒၞါဲမံၚ်စ္ၜုဲစ္ၜော်တံဂှ်ရ မိက်ဂွံကဵုအရီုဗၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ကၠုၚ်ဗွဲမပြဟ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။

“ပြဟ်ဟ်ဏံ မုမှဟွံမွဲဏီပုဟ်။ လ္ပာ်ဇွောံမဂှ် ဟီုဟွံလေပ်ပုဟ်၊ စပ်ကဵုပိုယ်တံ ကံက်ဒၟံၚ်စရၚ်ဂှ်တုဲ ညးတံကဵု ပသဲဍာ်(သံဖြူ) တံဏောင် ဟီုကၠုၚ်ရ။ အခိၚ်လဵုကဵုကၠုၚ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် ဟွံတီဏီပုဟ်။ လၟုဟ်ဂှ် မုမှဂွိုအ်ကဵုဏီပုဟ်။ ပြဟ်ဟ်ဏံ ပိုယ်တံဂှ်တှ်ေ လ္ပာ်ဒၞါဲမံၚ်ကဵု လ္ပာ်ဇွောံမတံဂှ် ပၟိက်ဇၞော်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ ဆ္ဂး ဂၞန်မွဲပၟိက်ဇၞော်ဂှ်တှ်ေ ဒၞါဲမံၚ်။ စိုပ်ဇိုၚ်သဝ်တ္ၚဲတှ်ေ ဗြဲလေဝ်ဂူ ညးတံလေဝ် သ္ဇက်ဂွံမံၚ်ဟွံမွဲ ဒှ်ဒၟံၚ်ရ။ ဒၞါဲမံၚ်ဂှ်တှ်ေ မိက်ဂွံကဵုက္ဍိုပ် သ္ပဂၞန်မွဲရ။ တုဲမှ လ္ပာ်ဇွောံမစၞစ၊ ညအ်ဂှ်လေဝ် ပိုတ်အိုတ်ဒၟံၚ်ယျဏောၚ်။ မဏံသီုၜါဂှ် ဒးစွံဂၞန်မွဲရဏောၚ်။ ဗီုလဵုဒှ်ဒှ် ပ္ဍဲကဵုၜါသာ်ဏံ မွဲသာ်ဂှ် မိက်ဂွံကဵု အရီုဗၚ်ဂမၠိုၚ် စိုပ်ပြဟ်ဟ်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။

ဟိုတ်နူကျာလဗိုတ် လုပ်စိုပ်ကၠုၚ် ပ္ဍဲဂိတုမေ (၁၄) တေံဂှ်ရ ပ္ဍဲကဵုဂၠံၚ်တရဴလဗိုတ်ကျာ မတတ်အာ တွဵုရးရခေၚ်ကဵု ဗွဲဒိုဟ်ဗာယပ်ဍုၚ်ဗၟာဂှ် မၞိဟ်သ္ပဒတဴဒၟံၚ် ဗၞတ် (၅) ပြကောဋိကိုဋ်ပြၚ် ဒးလဝ်ဘဲဒဏ်လဗိုတ်ကျာရောၚ်ဂှ် UNOCHA ချိၚ်ခယျလဝ်ရ။

ပွိုၚ်ဍုၚ် (၁၇) ပွိုၚ်ဍုၚ် နူတွဵုရးရခေၚ်ဂှ်ကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ် (၄) ပွိုၚ်ဍုၚ် နူတွဵုရးချေၚ်တံဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စၟတ်လဝ် နဒဒှ်ဒေသဒးဘဲအန္တရာယ်သဘာဝတုဲ သွက်ဂွံကၠောန်ပရေၚ်ပ္တန်ပ္တူတံဂှ် ကဵုလဝ်တာလျိုၚ် ကုသၞာဲဒဴဗိုလ်ပၞာန် နူကဵုကဆံၚ်သ္ကိုပ်ဗိုလ်ဇၞော် စဵုကဵုကဆံၚ် သ္ကိုပ်ဗိုလ်တံဂှ်ရောၚ် ပ္ဍဲဂိတုမေ (၁၈) တေံ လလောၚ်ပ္တိတ်လဝ်ရ။

ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)

ဗီုဓာတ်−CJ