တိုဝ်ကျိုဝ်၊ မေ(၂၃)
ပ္ဍဲပေါဲကောံဓရီု G7 ကဆံၚ်လ္တူ ညံၚ်အလဵုသမ္မတယူကရုၚ် ဂွံတိုန်စိုပ်ကၠုၚ် အလဵုညး ဟိုတ်နူရေၚ်တၠုၚ် မာန်လဝ်ဂှ်ရ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဖူမဳယိုဝ်ကဳယှဳဒါ ပ္ဍဲဍုၚ်ဂှ် တဴတက်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်တုဲ သွက်ဂွံထပ်က္လိဂွံအာယုက် ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲဂတဏံ ချိုတ်ပၠိုတ်ဒၟံၚ်ရဂှ် ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပ္ဍဲဌာန်ပရိုၚ်ဂမၠိုၚ်ရ။
ညံၚ်ဂွံကၠောန်ဗဒှ် ပေါဲရုဲမာဲ သွက်ပါလဳမာန်ကၠတ်ထဝ်လ္တူ ဇြဟတ်ခိုဟ်ဒၟံၚ်ဂှ် ၜိုန်ဟွံဂွံပိုၚ်ခြာလဝ် စဵုကဵုသၞာံ ၂၀၂၅ ဏီကီုလေဝ် ယဝ်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲပြဟ်ကၠုၚ်မ္ဂး သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကဳယှဳဒါဂှ် သွက်ဂွံ ဒးဒုၚ်ရုဲစှ် အကာဲအရာဒှ်မာန် နွံဂၠိုၚ်တုဲ သွက်ဂွံဆက်ထိၚ်လဝ် ဌာနန္တရသ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်မာန် နူကဵုဗော်လေတ်ဗရေဝ်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ် (LDP) ရန်လဝ် ဗွဲဇၞော်ကဵုဇြဟတ်ရ။
အမာတ်ပါလဳမာန်ဗွဲမဂၠိုၚ်တအ်ဂှ် သွက်ကဳယှဳဒါ ဂွံထပ်ဒှ်ကၠုၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော် တၚ်ဒုၚ်လျိုၚ်သီုဖအိုတ် နွံဒၟံၚ်ကြပ်ပေၚ်အိုတ်ရ။
လၟုဟ်ဏံ သွက်ဂွံပလီုပါလဳမာန်ဂှ် ဒဒှ်ရဟွံဂွံချပ်လဝ်ဏီကီု ၜိုန်ရဟီုဂးလဝ် ပ္ဍဲတ္ၚဲအဒိုတ်တုဲကၠုၚ် တေံလေဝ် ဟိုတ်နူအကာဲအရာဇၞော်မောဝ်တိုန်တုဲ အကာဲအရာ သွက်ဂွံဗဒေါံကၟိုၚ်မာန်ဟၟဲရဂှ် ညးဆိုက်ဗ္ဒက်ဂမၠိုၚ်ၚ် ဒုၚ်ဂိုၚ်ကေတ်လဝ်အိုတ်ရ။
ပါမောက္ခ သိပ္ပံပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် အိုၚ်ရိုဝ်ဟဳရီု နူတက္ကသိုဝ်ဝါဇြဳ မၞုံတိုဝ်ကျိုဝ်ဂှ် “နကဵုကဳယှဳဒါ သွက်ဂွံကဵု သွဟ် ပေါဲပြိုၚ် LDP မာန်၊ သွက်ဂွံကဵုညး အခေါၚ်ကၠောန်ဂှ် မိက်ဂွံကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် အခိၚ်ခိုဟ်အိုတ် လၟုဟ်ဏံရ”ဂှ် ဟီုလဝ် လညာတ်ညးရ။
ပ္ဍဲတၚ်ဂၞၚ်မၚ်ရံၚ်ကျောဝ်ကဳယှဳဒါ စကၠောန်ကၠုၚ်လဝ် နူကောံဓရီု G7 ကဆံၚ်လ္တူ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂှ်မ္ဂး စၟတ်က္လိဂွံ စဵုကဵု (၉)တၟံကၠံ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန်သၠုၚ်တိုန်လဝ်ရ။ သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ဂုဏ်ဖိုလ် ပခိုၚ်ကၠိုက်ကဵု သၞိၚ်ရုပ်ညး နဒဒှ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ဆေၚ်စပ်ကဵုဂၠးကဝ်မွဲတၠလေဝ် က္လိဂွံဒၟံၚ်ရ။
ကဳယှဳဒါ စကေတ်ကၠုၚ်တာလျိုၚ် နူသၞာံ ၂၀၂၁ ဂိတုအံက်တဝ်ဗာဂှ် ဂိတုနိုဝ်ဝေမ်ဗာတုဲကၠုၚ်ဏံ ပ္ဍဲဆန္ဒမာဲလ္ၚဵုဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်လဝ် နွံဒၟံၚ် သၟဝ် (၃၀%) ဟေၚ်တုဲ ဟိုတ်နူပရေၚ်ဆက်ဆောံ ဂကောံကလေၚ်ပံၚ်တောဲ LDP တုဲ ဒးလီုလာ်အာလဝ်ဏီရ။
ၜိုန်ဂှ်လေဝ် ဟိုတ်နူကဳယှဳဒါ ရေၚ်တၠုၚ်မာန်ကၠုၚ်တုဲ ပ္ဍဲပရေၚ်ဆက်ဆောံကဵု ကိုဝ်ရဳယျာသၠုၚ်ကျာ ပြေပြံၚ်ကီု ကြဴနူလၟေၚ်တရဴယူကရုၚ်တုဲဂှ် ဂၞန်သၚ်္ချာ ပရေၚ်ထံက်ဂလာန် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်လဝ်ရ။
ကဳယှဳဒါဂှ် ဒုၚ်တဲကၠောန်ဗဒှ်လဝ် ပေါဲကောံဓရီုကဆံၚ်လ္တူ ပ္ဍဲဟဳရိုဝ်ယှဳမာ မဒှ်ဍုၚ်ဒးဒုၚ်ဂြာတ်ထောံဖျေံလဝ် ဗုမ်အနုလက်ကၠိုက် အလန်ကိုပ်ကၠာအိုတ်တုဲ အရာဏံဂှ် ကၠောန်ဗဒှ်လဝ် နကဵုဓဝ်ဗ္စာ ဒဒိုက်ယူကရုၚ်ရဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ကောံဓရီုဏံ ပရေၚ်ဟွံစၟဳလဝ် သမ္မတဗလာဒဳမာဇြဳလာန်သကဳကၠုၚ်စိုပ်ဂှ်မွဲကရောံ ပ္ဍဲစမြိုၚ် သွက်ညးဍုၚ်ကွာန် ဒးဒုၚ်လဝ်ဘဲဒဏ်လွဟ်အနုလက်ကၠိုက်ဂှ် အကြာပရေၚ်သ္ပစၟတ်သမ္တီ နကဵုပ္ကဴတအ်ဂှ် ဗီုရုပ်က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ၜါတၠလေဝ် မံက်ပြးတိတ်ကၠုၚ်ရ။
“သွက်ကဳယှဳဒါ လၟေၚ်တရဴဇြဳလာန်သကဳဂှ် ပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ကဵု ကဆံၚ်ထံက်ဂလာန်ညး ပရေၚ်တၞဟ်ခြာတၟေၚ်တၟဟ် နွံရ။ မ္ၚးနူဏံပၠန် ကဳယှဳဒါ ဓမံက်ပ္တိုန်ကဵုပြသၞာ ဆေၚ်စပ်ကဵုဂၠးကဝ်တုဲ ရေၚ်တၠုၚ်ကဵုလဝ် နဒဒှ်သဘာပတိကောံဓရီုကဆံၚ်လ္တူ ကၟိန်ဍုၚ်သ္အာၚ် ဗီုအိန္ဒိယကဵု ကိုဝ်ရဳယာသၠုၚ် ကျာတအ်ပါလုပ်ဒၟံၚ်ဂှ်တုဲ တၚ်ညးကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်လဝ်ဂှ် စဳပျးကဵုဒၟံၚ် တၚ်ဒတူလာၚ် ပ္ဍဲဂၠးကဝ်ရ” ဂှ် ညးလ္ၚတ်ပါ်ပါဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကေုာံ ညးမလုပ်ဂကောံ LDP တြေံ ယှဳဂျဳနိုဝ်ဗူ တာမူရာ ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်တအ်ဂှ် ကြဴနူအခိၚ်ကောံဓရီုကဆံၚ်လ္တူတုဲ ယၟုဒယှ်တှ်ကၠုၚ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ်လၟိုန်တုဲ နကဵုညး ဆက်ထိၚ်အာ အရာဏံမာန်ညိဟာဂးတုဲ ညးလ္ၚတ်ပါ်ပါဲတအ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။
ပွမကော်ကေတ်ပေါဲရုဲမာဲအခိၚ်ပြဟ်ဟ်ဂှ် သွက်ညးဒစဵုဒစးတအ် ဂွံအခိၚ်ပလေဝ်ပလေတ်အောန်တုဲ ဂကောံဒစဵုဒစးဍုၚ်ဂျပါန်ညိညတအ်ဂှ် ဒးဒုၚ်ဒၟံၚ် ပရေၚ်ဘပဠ ပြာကတ်ဒၟံၚ်ရ။
Ref: CNA
sanlontai