အကြာကၟိန်ဍုၚ်ပလိုတ်ဂမၠိုၚ်ဟီုဂးပါ်ပါဲဒၟံၚ်ဂှ် ရုယှာကဵုကြုက်ထ္ပက်စၟတ်တဲလိက်ကသုက်တုပ်စိုတ် ဆေၚ်ကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်

မဝ်သဂိုဝ်၊ မေ(၂၅)

သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ရုယှာဂှ် အခိၚ်ဒှ်ဒၟံၚ်ပေါဲပၞာန်ကဵုယူကရုၚ် အကြာကၟိန်ဍုၚ်ပလိုတ်ဂမၠိုၚ်ဟီုဂးပါ်ပါဲဒၟံၚ်ဂှ် ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲ တၚ်တုပ်စိုတ်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်ကြုက် ပ္ဍဲလၟေၚ်တရဴ ပေကျေန် ဂိတုမေ စၟတ်တ္ၚဲ (၂၄) ဂှ်ရ။

အရာဏံ ဓမံက်ထ္ၜးဒၟံၚ် အကာဲအရာပရေၚ်ဆက်ဆောံ ရုယှာကဵု ကြုက် သၠုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဗီုဟွံကေၚ်က္တဵုဒှ်မွဲလှ်ေလေဝ် ဒှ်ရ။

ကြဴနူရုယှာစလဝ်ပၞာန်လောန်ၜက်တုဲ ပ္ဍဲဂိတုဖေဖဝ်ဝါရဳ သၞာံ ၂၀၂၂ တုဲတေံဂှ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်မေတ် ခေမဳယှူသတေန် ညးမၞုံကဆံၚ်ဌာနန္တရရုယှာ သၠုၚ်အိုတ်ဂှ် အာစိုပ်လဝ်ပေကျေန် အလန်ကိုပ်ကၠာ အိုတ်ရ။

ညး ဆဵုဂဗသဳကၠဳလဝ်ကဵု သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ကြုက်လဳချာန်တုဲ သွက်ဂွံဆဵုဂဗကဵု သမ္မတယှဳကျေန်ဖျေန်လေဝ် စဳဇန်လဝ်ရ။

ရုယှာ မချဳဒရာၚ်လဝ် ပၞာန်လောန်ၜက်ကဵု ကြုက် ရမျှာၚ်သ္ၚိတ်ဒၟံၚ် ၜါကၟိန်ဍုၚ်တအ်ဂှ် ကြဴနူကောံဓရီု G7 ကဆံၚ်လ္တူတုဲဂှ် ပ္တိတ်လဝ်တၚ်လလောၚ်တြးရ။ ပ္ဍဲလ္တူတၚ်လလောၚ်တြးဏံ နဒေါသမဇၞော် သီုၜါကၟိန်ဍုၚ်ကလေၚ်ပလန်လဝ်တဲတုဲဂှ် လၟေၚ်တရဴလၟုဟ်ဏံ က္တဵုဒှ်ကၠုၚ်ရ။

ပ္ဍဲသၞာံပၞာန်လောန်ၜက် မရနုက်ကဵုဒုတိယ ရုယှာ သာတုဲဒးဒုၚ်ကၠုၚ်ကၟာတ်လဒဵုကေတ်အရေဝ် ကဵုဇြဟတ်ဓရိုဟ် နူကၟိန်ဍုၚ်ပလိုတ်ဂမၠိုၚ်ရ။ ရုယှာဖ္ဍိုက်ဗပေၚ်ကဵုဒၟံၚ် တၚ်နွံပၟိက် ကၠေၚ်ဍေန် ကေုာံ သၟုဟ်ဓာတ်သဘာဝ ကြုက်တုဲ လ္တူနူကြုက် ဒးဗ္ဒဗ္ဒာဲဒၟံၚ်ဂှ် သွက်ဂွံထံက်ဂလာန်ကဵုရုယှာ ကေတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ်ကဵု ပေကျေန်ရ။

“ပရေၚ်ဆက်ဆောံရုယှာကဵုကြုက်အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ စိုပ်ဒၟံၚ်ကဆံၚ် ဟွံကေၚ်က္တဵုဒှ်မွဲလှ်ေယျ”ဂှ် မာဿတာမဳဇြူသတေန် ဟီုသ္ဂးလဝ် အခိၚ်ဆဵုဂဗကဵု မာဿတာလဳရ။

ဓမံက်ထ္ၜးလဝ် ပရေၚ်သ္ပရှ်ေသှ်ေ ဒတုဲမြမောဝ်ညးမွဲကဵုမွဲကီု၊ ဆန္ဒမိက်ဂွံကလေၚ်ပလန်တဲကဵု ပရေၚ်ကော်ချဴ ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵု ဇွိုန်လပှ် ပ္ဍဲဗွိုၚ်ကၟိန်ဍုၚ်နာနာသ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ကေုာံဗီုပြၚ်ဂကောံ ကၟိန်ဍုၚ်ပလိုတ်တအ် ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဓရိုဟ် လက္ချဏ်ပ္ဍဲမ္ၚးတၟေၚ်တၟဟ် ဒၟံၚ်ရဂှ် ညးဆက်ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။

“အတိုၚ်မိဿဟာဲပိုဲ ကြုက်ဟီုဒၟံၚ် တွဵုဂှ်ရ ပရေၚ်ညဳသၟဟ်ဂှ် ဒဵုလေဝ် ပြံၚ်ပဆုဲမာန်ဒၟံၚ်ဏောၚ်” ဂှ် မာဿတာမဳဇြူသတေန် ဟီုလဝ်ဏီရ။

ပ္ဍဲလိက်တၚ်တုပ်စိုတ် ထ္ပက်လဝ်စၟတ်တဲဂှ် ပ္ဍဲပရေၚ်ရေၚ်တၠုၚ်ဆက်စၠောံဗၞိက်မ္ဂး လိက်ကသုက်တုပ် စိုတ်ပရေၚ်ဓလိုက်တမ်ရိုဟ်၊ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ်၊ ပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်ကပေါဗၞိက်တိတ် နူတိဗ္ၚဍုၚ်ကြုက် ကေုာံ လိက်ကသုက်ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် ဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်ဝေၚ်ဇြဟတ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရဂှ် ဂွံတီကေတ်ရ။

ကိုပ်ကၠာနူရုယှာ ဟွံဂွံဗတိုက်ယူကရုၚ် မကော်ဂးပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်တၟေၚ်မဝ်သဂိုဝ်ဏီဂှ် ကြဴနူကြုက်သ္ပလဝ်ကတိ နဒဒှ်မိတ်ပွံၚ် ဟၟဲအပိုၚ်အခြာတုဲ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ကြုက် ယှဳကျေန်ဖျေန် ကၠုၚ်စိုပ်ဂေတ်ကြေဝ်လဝ် ကၟိန်ဍုၚ်ရုယှာတုဲ ဆဵုဂဗသဳကၠဳလဝ်ကဵု က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ရုယှာ သမ္မတဗလာဒဳမာပူတေန်ရ။

အကြာမဝ်သဂိုဝ်ကဵုယူကရုၚ်တအ်ဂှ် ဒဒှ်ရပရေၚ်ဆက်ဆောံကြုက် ဟွံဂွံဖံက်ပ္ကဝ်လဝ် သၞောတ်ဗ္ၜတ် ကၟိန်ဍုၚ်နာနာကီု၊ ကြုက်ဂှ် ကဵုညးလဵုမွဲဟွံဟီု ဒဒှ်ရအခေါၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် နွံကီု ပရေၚ်ပံၚ်တောဲ ရေၚ်တၠုၚ်တအ်ဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ရဟွံပ္တဝ်ရန်လဝ်ကဵု ကၟိန်ဍုၚ်တတိယကီုဂှ် ဟီုသ္ဂးလဝ်ခိုၚ်ၚ်ၚ်ကၠိုက်က်တုဲ ပေကျေန်တးပါဲလဝ် ပရေၚ်ကၟိန်ဍုၚ်ပလိုတ်တအ် ဟီုဂးပါ်ပါဲလဝ်ဂှ်ရ။

“သွက်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴ ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် အကြာကၟိန်ဍုၚ်ၜါ သွက်ဍုၚ်ကြုက် ဂွံပံၚ်တောဲရေၚ် တၠုၚ်ဂှ် ပၟိက်ဆန္ဒနွံတုဲ ပ္ဍဲဗွိုၚ်နာနာဂှ် ပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန် ပရေၚ်သၠုၚ်ပ္တိုန်ကဆံၚ်ပရေၚ်ပံၚ်တောဲရေၚ်တၠုၚ် နတဲစှ်ေစှ်ေဂှ် ဂွံအာစိုပ်ကဆံၚ်တၟိမွဲမာန်ဏောၚ်”ဂှ် မာဿတာလဳ ဟီုသ္ဂးလဝ်ရ။

နကဵုဍုၚ်ကြုက် ကြဴနူပရေၚ်ပလံၚ်ပၠုပ်ဗၞိက်ပၠုပ် ဍုၚ်ရုယှာ ပ္ဍဲဂိတုမာတ်ချ် ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ်ၜါချတုဲဂှ် မွဲသၞာံကဵုမွဲသၞာံ နွံဒၟံၚ် (၁၅၃.၁)တၟံကၠံရ။ ဗ္ၜတ်ဏံဂှ် ဒဒှ်ရတဴတက်တိုန်ကၠုၚ် နကဵုအသိၚ်ကီု တၚ်ဂၞၚ် အကံက်အခေါန်ကြုက်ဂမၠိုၚ် ဓမံက်ထ္ၜးဒၟံၚ်ရ၊

သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် ပရေၚ်ရုယှာပလံၚ်ဗစိုပ်ဒၟံၚ် ဇြဟတ်သဘာဝ ပ္ဍဲဍုၚ်ကြုက်လေဝ် ပ္ဍဲသၞာံဏံ ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ် (၄၀)တၟံကၠံရောၚ်ဂှ် ချိၚ်ခယျလဝ်တုဲ ဒဒှ်ရသဳကၠဳဒၟံၚ် ပရေၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ်ကပေါတ်ထံက်ပၚ်စက် ဆေၚ်စပ် ကဵုနဲကဲကွတ်ပညာ ပ္ဍဲဍုၚ်ရုယှာဂှ် ဌာန်ပရိုၚ် Interfax ဓမံက်ထ္ၜးလဝ်ရ။

Ref: The Straitstimes