၁။ ကၠာအိုတ်ဏံ က္ဍိုပ်သ္ကိုပ်ပၞာန်ဂှ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၄ ဏံ ကံက်ကေတ်စရၚ်သ္ဂာဗ္တံတုဲတှ်ေ ကၠောန်အာပေါဲရုဲမာဲဏောၚ် ဟီုလဝ်ရ။ လ္တူဏံ ဗီုလဵုညာတ်ကေတ်ရော။
နကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် အခိၚ်လၟုဟ်ပြဟ်ဟ်ဏံတှ်ေ ပၞော်တိတ်ဍေံတအ် မွဲဂှ် ပေါဲရုဲမာဲရလေဝ်ဏး။ ယဝ်ရပေါဲရုဲမာဲဟွံသေၚ်တှ်ေ ဍေံတအ်ဒးလလောၚ်တြး သီအဝဵုကၠးကၠးမးမးတုဲမှ ချူဓဇက် Constitution တၟိတုဲ ဒးအာဏောၚ်လေဝ်။ လၟုဟ်ဂှ် ပၞော်တိတ်ဍေံတအ် ပေါဲရုဲမာဲဟီုတှ်ေ တၚ်ဍိုန်လျသၞောဝ်ပေါဲရုဲမာဲ တုဲပၠန် တၚ်ဍိုန်လျကိစ္စကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲ မွဲမွဲဂှ် ကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲ တီကၠိုဟ်ကၠုၚ် သိုက်က်ရ။ တၚ်ဍိုန်လျတအ်ဏံဂှ် ဍေံတအ်ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ် ကံက်စရၚ်မာဲဏောၚ်ဟီုဂှ် ပိုဲဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵု ပွိုၚ်ဍုၚ် (၃၃၀)တုဲ ကံက်စရၚ်မာဲဏောၚ်ဟီုဂှ် ပါလုပ်ဒၟံၚ်ရ။ ယဝ်နွံမူစိပွိုၚ်ဍုၚ်တှ်ေ ဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်ဟီုဂှ် ဟွံပါလုပ်ပုဟ်။ တုဲပၠန် ပရေၚ်ကဵုမာဲလောန်လ္တူ ၃၀ တၟံကၠံတှ်ေ ဒှ်ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်ဟီုဂှ် နွံဒၟံၚ်ရ။ ဟီုတှ်ေ ဍေံဂှ် ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲဍေံတအ်ကၠောန်ဂွံ ဘာသာဍေံ ဍေံကၠောန်ကေတ်တုဲတှ်ေ ဣဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံဒှ်ပၞော်တိတ်ဍေံတအ် ကၠောန်ဏောၚ်။ နူကၠာဂှ် သွက်ဂွံကံက်ကေတ်စရၚ်မာဲဟီုဂှ် အခိၚ်လၟုဟ်ဏံ တိဍာ်ဍေံတအ်ထိၚ်ဒဝ်လဝ်ကဵု ဒၞာဲ EROတအ် EAO ဒှ်သဟဇာတကဵုဍေံတအ်ဂှ် ကံက်ကေတ်စရၚ်မာဲတုဲ ပေါဲရုဲမာဲဂှ် အခေါၚ်ကဵုမာဲနွံဒၟံၚ်တုဲ ဟွံကဵုမာဲလေဝ်ဂွံဒၟံၚ်ဟီုဂှ် အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေ ဟွံဒှ်ညံၚ်ဂွံဒှ် ဍေံတအ် ကၠောန်ပေါဲရုဲမာဲဏောၚ်။
၂။ လ္တူကံၚ်ဇြဳပၞာန်ပ္တိတ်ဒၟံၚ်ဇြဟတ် သွက်ဂွံသုၚ်စောဲစက်ကဵုမာဲဂှ် ဗီုလဵုညာတ်ကေတ်ရော။ လ္တူဏံသ္ၚဳဂၠိပ်ထ္ၜးကဵုညိ။
နကဵုကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲလေဝ်ဏး ကၟိန်ဍုၚ်တဴတက် ဃောတဴတက်လ္တူနူပိုဲတအ်လေဝ် တၚ်ဍိုန်လျဗီုဏံ နွံမံၚ်ရလေဝ်။ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲ ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာလၟုဟ်ဂှ် ကၠောန်ကဵုအိုၚ်တဳကာဒ်တအ်ဏောၚ် ဟီုဂှ်လေဝ် ကၠောန်ကဵု ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ပၟတ်လေဝ် ဟွံဍာံပုဟ်။ ဟီုတှ်ေ ကိစ္စစပ်ကဵု Electronic ဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ဍုၚ်နာနာတအ် ဂွံကလၚ်ခိုဟ် ဍေံတအ်ဟီုဒၟံၚ်ရလေဝ်ဏး။ ဆ္ဂး နကဵုကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲဂှ်တှ်ေ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်လေဝ်ဏး။
၃။ အကြာပြဿနာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဟွံညိၚ်ဝတ် က္တဵုဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ် ဂွံစရၚ်မာဲ ချိုတ်တ်ပၠိုတ်တ်မာန်ဟာ။ သ္ၚဳဂၠိပ်ထ္ၜးကဵုညိ။
စရၚ်မာဲဗၠေတ်မှာဒၟံၚ်ဟီုဂှ်တှ်ေ ကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲ ကြဴနူပေါဲရုဲမာဲ ၁၉၉၀ တုဲ သ္ကုတ်လကြဴဏံ ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၁၀ ဂှ်မှ ဂွံစကၠောန် ပေါဲရုဲမာဲရ။ စကၠောန် ပေါဲရုဲမာဲဂှ်တှ်ေ အတိုၚ်အကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ် ဃောဖောအ်ဗြေဝ် ဗီုဍုၚ်ပိုဲဂှ် သွက်ဂွံကံက်ကေတ်စရၚ်မၞိဟ်သ္ဂာဗ္တံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွံတၞးကာဒ်ကောန်ဍုၚ် ဂွံဍိုက်ပေၚ်ဂှ် ၜိုန်ရပိုဲကၠောန်ကဵု တၚ်စဳမာန်နာနာသာ်ကီုလေဝ် ဟိုတ်နူတၚ်ဍိုန်လျပိုဲ သွာၚ်နာနာတုဲ ဣဏံဂှ် အတိုၚ်စရၚ်တှ်ေ ပရေၚ်ဍာံစၟတ်ဟၟဲပုဟ်။ ဍေံတအ်ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုအရာလဵုရောတှ်ေ ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုစရၚ်အၚ် ဂကောံသ္ၚိကၟိန် ဗီုပြၚ် ၆၆ ဍေံတအ်တုဲ ကၠောန်စရၚ်မာဲဏံရ။ ကၠောန်စရၚ်မာဲဏံတုဲ ကဵုစရၚ်မာဲဂှ်ရ ကၠောန်ဗဒှ်လဝ်ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၀ ဒှ်ကၠုၚ်ရ။ ၂၀၁၅ တအ်ဂှ်တှ်ေ ပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၁၇ ၂၀၁၈ နွံဒၟံၚ်ဏီရ ပေါဲရုဲမာဲအကြာ ပိုဲတအ်ဒုၚ်သ္ဇိုၚ်ကဵုလ္တူဏံတုဲ ဣဏံဂှ်စရၚ်မာဲဗၠေတ်မှာတုဲ သီကေတ်အဝဵုဟီုဂှ် စဗၠေတ်ကၠုၚ် နူကဵုဍေံတအ်ရ။ ရံၚ်ကဵုဍုၚ်ဇကုတှ်ေ စရၚ်မာဲဂှ် ဗီုပြၚ်လဵုစၟဳစၟတ်စၟဳစၟတ်ရ တၚ်ဍိုန်လျနွံဒၟံၚ်တွဵုရ။
၄။ အလန်လကြဴအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုပရေၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကံက်ကေတ်စရၚ်မာဲ သွက်ပေါဲရုဲမာဲတုဲ မုမိက်ဂွံထပ်ဟီုဗပေၚ်နွံဏီရော။
ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲအာဂတနူဏံလေဝ် အတိုၚ်အကာဲအရာကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲလေဝ်ဏး ဒးဗၠေတ်ဒၟံၚ်ပၠန်ဂှ်ရ။ မုဒှ်ရောတှ်ေ အကာဲအရာလၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲဒေသရးတအ် မၞိဟ်တၞးကာဒ်ကောန်ဍုၚ်ဟၟဲ မၞိဟ်စရၚ်ၜံၚ်သၠးဟၟဲ ပ္ဍဲစရၚ်သ္ဂာဗ္တံတအ်ဂှ် မၞိဟ်ဗွဲမဂၠိုၚ် ညံၚ်စရၚ်ဏံဂွံဍာံကၠုၚ်ဟီုဂှ် မုက်ဂၞန် ၁ ဒးသုၚ်စောဲဗာတ်ဂျေတ်ဍုၚ်ဏံ ဗွဲမဂၠိုၚ်ဏောၚ်။ ဒးစှ်ေ Door to Door ဏောၚ်။ အရာဏံဂှ်လေဝ် သွက်ဂွံသုၚ်စောဲ ပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲဂှ် ဗာတ်ဂျေတ်ဂှ် ပိုဲဂွံကဵုပ္ဍဲဏံဗွဲမဂၠိုၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ပ္ဍဲကၟိန်ဍုၚ်ပိုဲဂှ် ဒၞာဲလဵုသုၚ်စောဲဒၟံၚ်ဗာတ်ဂျေတ် ဂၠိုၚ်အိုတ်ရောတှ်ေ ပ္ဍဲကဵုစရိတ်သုၚ်စောဲပၞာန်ဂှ် သုၚ်စောဲဒၟံၚ်ဗာတ်ဂျေတ်တုဲ ဒၞာဲသှ်ေဒၟံၚ်ဂှ် ကဵုပေၚ်ၚ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲဗီုနူကၠာဏံဂှ်လေဝ် အကာဲအရာဏံ ညံၚ်ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ပေါဲရုဲမာဲဍာံဍာံပြပြဟီုဂှ် ညံၚ်စရၚ်မာဲဂွံဍာံပြကၠုၚ် ဒးကောပ်ကာဲကဵုသၞောဝ် ကဵုအခိၚ်တုဲ ဒှ်ကိစ္စဒးကၠောန်ရ။ ဣဏံဂှ် ဍေံတအ်ဟီုဒၟံၚ် ဆၜိုတ်ကလၚ်ခိုဟ်ဓဝ်ဖိုဟ်ရ။ အကာအရာ ဒှ်ဒၟံၚ်လၟုဟ်ဂှ်လေဝ် ဒးတီလဝ်ထေက်ရ။