ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လေပ်ကေတ်ဒၟံၚ်အရေဝ် ပ္ဍဲကောန်ဒပ်ပၞာန် ဂြိပ်တိတ်နူဒပ်ပၞာန်တအ် သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ဂှ် ညးဂြိပ်တိတ်နူပၞာန် မိက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်တအ်ဂှ် ကဵုအခေါတ်ဗၠးတိတ်နူဒုဟ်ဒဏ်တုဲ ကလေၚ်ဒုၚ်အာတဲပၠန်ရောၚ်ဂှ် လလောၚ်တြးလဝ် နကဵုစၟတ်တ္ၚဲ ဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၃)ရ။ ညးဒးဒုၚ်လလောၚ်တြးလဝ် တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် ဟၟဲအခေါၚ် ပ္ဍဲကိုပ်ကၠာ နူဂိတုဒဳဇြေမ်ဗာ စၟတ်တ္ၚဲ (၃) တေံတအ်ဂှ် နကဵုတၚ်ရန်တၟံ သွက်ဂွံကလေၚ်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် ယဝ်က္လေၚ်ကၠုၚ်မ္ဂး ဟွံစၟတ်သမ္တီကေတ် နဒဒှ်ညးဂြိပ်တိတ်နူပၞာန်တုဲ စၟတ်သမ္တီအာ တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် ဟၟဲအခေါၚ်ဟေၚ်တုဲ ဒုၚ်အာတဲ ကောန်သ္ဂံၚ်တအ် သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန်ရောၚ်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဟီုဂးလဝ်ရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵု ပ္ဍဲကဵုဒပ်ပၞာန် သွက်ဂွံကေတ်အရေဝ်ပၞာန်ဂြိပ်တိတ်တအ်ကဵု ညး တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် ဟၟဲအခေါၚ်တအ် ဗီုလဵုပျးဌာန်လဝ်ရော။ ပ္ဍဲလ္တူက္လေၚ်ဒုၚ်လဝ်တဲ ညးဂြိပ်ပၞာန်တအ်ဂှ် ဗီုလဵု လစွံစိုတ်နွံရော၊ စဵုကဵုဒးက္လေၚ်ဒုၚ်တဲ ပၞာန်ဂြိပ်တိတ် စပ်ကဵုအကာဲအရာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်လဝ်ကဵု ဗိုလ်ဇၞော် CDM ကောၚ်ဒူဝေန်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – ကၠာအိုတ်ဏံ ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် က္လေၚ်ဒုၚ်အာတဲ ပၞာန်ဂြိပ်တိတ်တအ်ဏောၚ် လလောၚ်တြးလဝ်ဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ အတိုၚ်သၞောဝ်ဥပဒေပၞာန် ပ္ဍဲလ္တူပၞာန်ဂြိတ်တိတ်ကဵု တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် ဟၟဲအခေါၚ်တအ်တုဲ ပျးဌာန်လဝ် ဗီုပြၚ်လဵုရော။ စၟတ်သမ္တီလဝ် ဒုဟ်ဒဏ် နွံဗီုလဵုရော။
ဗိုလ်ဇၞော် CDM ကောၚ်ဒူဝေန် – ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန် အရာဏံဂှ် တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် အခေါၚ်ဟၟဲကဵု ပၞာန်ဂြိပ်၊ တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲဒၞာဲချိၚ်ဖာပ်လဝ်၊ အပိုၚ်ခြာအခိၚ်ချိၚ်ဖာပ်လဝ်ဂှ် သီုကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် ဟၟဲမွဲသာ် ယဝ်ရလုတ်ဒကုတ်ဒးတှ်ေ အရာဏံဂှ် ဒှ်အခေါၚ်ဟၟဲ လုတ်ဒကုတ်လဝ်ရ။ ဟိုတ်နူမၞိဟ်တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ်လဝ် သီုအခေါၚ်ဟၟဲတုဲ ဇာဟတိတ် လလောၚ်တြးတုဲ ယဝ်လအ်အာပွိုၚ် (၂၁) တ္ၚဲတှ်ေ ဒှ်အာပၞာန်ဂြိပ်ရ။ ယဝ်ရဒှ်အာပၞာန်ဂြိပ်ဗီုဏံ အခိၚ်က္လေၚ်ရပ်ဂွံတှ်ေ အရာဏံဂှ် ဒှ်ဒုဟ်ဒဏ် ဇၞော်ဇၞော်ရ။ ဒုဟ်ဒဏ်ဇၞော်ဇၞော် ကဵုဒှ်၊ ဒုဟ်ဒဏ်ဂကူစုၚ် နွံဒၟံၚ်ရ။ တုဲတဴကဵု အခိၚ်ဂြိပ်တိတ် နူပၞာန်ကဵု ဒၞာဲဂြိပ်တိတ် နူပၞာန်တုဲ ဒုဟ်ဒဏ် နွံဂကူစုၚ်ရ။ သီုလွဟ်လက်နက် တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ်လဝ်ဟာ။ သီုဟွံအာတ်အခေါၚ် လုတ်ဒကုတ်လဝ်ဟာ။ ပါဲဓလေတ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဟာ။ တုဲတဴကဵုအရာတအ်ဏံတုဲ ဖျေံကဵုဒုဟ်ဒဏ် ဂကူစုၚ်ဂွံရ။ ဆ္ဂး ဒုဟ်ဒဏ်စုၚ်ဟီုဂှ်လေဝ် ဌာနသၞောဝ်ဓဝ် နွံပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ရ ဖျေံဒၟံၚ်။ ဌာနဂှ်လေဝ် ဒုဟ်ဇၞော်ဇၞော်ဂှ် ဖဍောတ်ဖျေံထောံဂွံတုဲ ဒုဟ်ဍောတ်တ်ဂှ်လေဝ် ဇၞော်ပ္တိုန်ဂွံရ။ အဝဵုတအ်ဏံလေဝ် နွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲကဵုဗီုမေန်အံၚ်လှာၚ် မၞိဟ်ဗီုတအ်ဂှ်ရ။ စပ်ကဵုပၞာန်ဂြိပ်တုဲ ဒုဟ်ဒဏ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဒပ်ဍေံတအ်ဂှ် တုဲတဴကဵုအဝဵုဍေံတအ်တုဲ အကာဲအရာဖျေံဂွံဒၟံၚ်ဂှ် ဂွံဆဵုကေတ်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – အကာဲအရာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် က္လေၚ်ဒုၚ်ဒၟံၚ်တဲ ကောန်ပၞာန်တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် ဟၟဲအခေါၚ်တအ်၊ ညးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန် တြေံတအ် ၊ ညးကေတ်လဝ် အခေါၚ်လွဳယဲတအ် သွက်ဂွံယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန်ဂှ် မုစၞောန်ထ္ၜးဒၟံၚ်ရော။ အကာဲအရာဒပ်ပၞာန် ခရိုဟ်ဒေါံကၟိုၚ်စှ်ေအာ ပေၚ်ၚ်ဟာ၊ သ္ၚဳဂၠိပ်ထ္ၜးကဵုညိ။
ဗိုလ်ဇၞော် CDM ကောၚ်ဒူဝေန် – သွက်ကောန်ပၞာန် တာလျိုၚ်လုတ်ဒကုတ် ဟၟဲအခေါၚ်တအ် ဂွံက္လေၚ်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဂှ် အောန်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံဏောၚ်။ မၞိဟ်ဒးတိတ်ဒၟံၚ်မုက်ပၞာန်တအ်တှ်ေ အခက်ခုဲဍောၚ်ၜိုတ်အိုတ်ဇိုၚ် ဒးဆဵုဂဗလဝ် ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်တအ် ဒဒိုက်ဒးဆဵုဂဗလဝ်ကဵု အန္တရာယ်လမျီုတအ်ဂှ် ဒးဒုၚ်လဝ်ဒဒိုက်စုၚ်တုဲ။ ဒၟာနူဗီုဏံဂှ်ရ ကလေၚ်ကဵုတှ်ေ အကာဲအရာ သွက်ဂွံလုပ်ဒုၚ်ဒဒိုက် ပ္ဍဲဒပ်ပၞာန်ဟၟဲပုဟ်။ ယဝ်ရပ်ဂွံတုဲ စကာကဵုယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ် ဗွဲအဓမ္မတှ်ေ လၟုဟ်မှဟွံသေၚ်ပုဟ်။ နူကဵုစသီအဝဵုတေံရ ကဵုစရိတ်ၚုဟ်လိၚ်တ္ၚဲတုဲ ဖျေံဒၟံၚ်တာလျိုၚ်ဂီုကၠီု ကေၚ်နွံမံၚ် ဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ စရၚ်ဏံ လၟုဟ်မှဂွံထ္ၜးကဵု။ ထ္ၜးကဵုတုဲ ဖနှဴဴစုတ်ထောံ သီုကဵုမကၠာတေံတအ်တုဲ အခိၚ်လၟုဟ် ဗက်ဟီုဒၟံၚ်ပြးဇးရ။ အခိၚ်လၟုဟ် ညးယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၞာန်တြေံတအ် မိက်ဂွံက္လေၚ်ယိုက်ဂၠေၚ်တာလျိုၚ်ပၠန် မုပၠန်ဂှ် ပ္ဍဲကဵုအောန်လာၚ် ကျာရ ဇေတ်တ်တေံ ဗီုကဵုအာဗတိုက် ပ္ဍဲကဵုမုက်ပၞာန်ဂှ်တှ်ေ ဒဵုကဵုဟၟဲ အောန်ဒၟံၚ်ရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – ပ္ဍဲမွဲဒမြိပ်ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန် ၁၀၂၇ ပ္ဍဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဗလးမုက်တိဂှ် အကာဲအရာဒပ်ပၞာန် ဒးဂိဒၟံၚ်ရ။ ဟီုတှ်ေ ကောန်ပၞာန်က္ဆံၚ်သၟဝ်တအ် ၜိုတ်ဂလိုၚ်လဵု ဍာ်ဒကေဝ်ဒုၚ်ဒဝ် သှ်ေဒၟံၚ်ဏီရော။
ဗိုလ်ဇၞော် CDM ကောၚ်ဒူဝေန် – ဒပ်ပၞာန်တိုက်ဒပ်ပၞာန်ဂှ် ကြဴနူသီအဝဵုတုဲ လ္ပာ်လကြဴဏံ ပရေၚ်ပကောံပကေဝ်ဂွံ ကောန်ပၞာန်ဂှ် အောန်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရ။ ချိုတ်အာ ပြဟ်လလုဲအာ ပ္ဍဲပေါဲဗတိုက် နွံရ။ ဒးချိုတ်လဝ်ကဵုယဲ နွံ။ လ္ၚဵုဂှ်တှ်ေ ဖျေံထံၚ် နုက်ပ္တိတ်ထောံ နွံရ။ ဒးဆောံလေၚ်လဝ် ဗွဲမဂၠိုၚ် နွံရ။ ပရေၚ်ဂွံကောန်ဒပ်ဂှ် အောန်ဒၟံၚ်ကွေံကွေံရ။ ဒပ်ပၞာန်တိုက်တအ်တှ်ေ ကၠာတေံတိတ်ပၞာန်တှ်ေ အောန်အိုတ် ၁၀၀၊ ၁၂၀ ၝောံဒပ်လ္ၚဵုဂှ်တှ်ေ စဵု ၂၀၀ သီု မွဲတံဒပ် စကာကဵုတိတ်ပၞာန်ရ။ လၟုဟ်ဂှ် တံဒပ်မွဲတံဒပ်ဂှ် ဂွံတိတ်မုက်ပၞာန် ဇြဟတ် ၜိုတ် ၈၀ ဂှ် အောန်ကွေံကွေံရ။ ဒပ်တအ်ဂှ် ဇြဟတ်အောန်စှ်ေဒၟံၚ်ကွေံကွေံရ။
သြၚ်လောန်တိုၚ်မ် – လကြဴအိုတ်ဏံ လ္ပာ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်ရော ၜိုတ်ဂလိုၚ်လဵု သုၚ်စောဲပၞာန်တိုက်၊ ပၞာန်ဍာ်၊ ပၞာန်ကျာ ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ ပၞာန်ကျာတုဲ ကလေၚ်ဗတိုက်မာန်ဒၟံၚ်ဏီရော။
ဗိုလ်ဇၞော် CDM ကောၚ်ဒူဝေန် – ဒပ်ပၞာန်တိုက်ဂှ်တှ်ေ အခိၚ်လၟုဟ် သွက်ဂွံထ္ပက်ပၞာန် ဒှ်ဟွံမာန်ကွေံကွေံရပုဟ်။ နကဵုဍေံတအ် ကေတ်ဇြဟတ်ကဵု ဒပ်ပၞာန်တိုက်တအ်တုဲ ပလေဝ်ပလေတ်လဝ် သွက်ပၞာန်ဒုၚ်ဏောၚ်။ ပၞာန်ဒုၚ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဇၞော်၊ ဒၞာဲဒပ်ဍေံတအ် နွံဒၟံၚ်ဂှ်ရ ပလေဝ်ပလေတ်လဝ်။ ဒပ်ပၞာန်ကျာဂှ်တှ်ေ ၜိုတ်ဍေံတအ်သုၚ်စောဲမာန် ဆက်သုၚ်စောဲတုဲတှ်ေ အကာဲအရာဍေံတအ် ဗတိုက်ကၠုၚ်ဂှ်တှ်ေ ပ္ဍဲကဵုဒၞာဲသၞနွံတအ်ဂှ် အကာဲအရာသွက်ဂွံဗတိုက်အာဂှ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။