ရဳယိုဒဳဂျနေရို၊ သိပ်တမ်ပါ ၁၃
သွက်ဂွံသီအဝဵု ပွမဖန်ချပ်လဝ်ဂှ် ဒုဟ်နွံမံၚ်ရောၚ် ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ်ဂွံတုဲ သမ္မတဗရာဇြဳတြေံ ဂျာယာဗိုလ်သိုနာရိုဟာ ဒးဒုၚ်ဖျေံထံၚ် ၂၇ သၞာံကဵု ၃ ဂိတုရ။
ရုၚ်ဂအုပ်သၞောဝ်ဓရ် ဂကောံနာဲဗစာ ၅ တၠပါလုပ်တံ ဂၠိုက်ဂၠာဲစၟဳစၟတ် ကုသမ္မတတြေံ ဂျာယာဗိုလ်သိုနာရိုဟာတုဲ ဖျေံဏာထံၚ် အတိုၚ်ဏံရ။
ပ္ဍဲပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၂ ဂှ် ကျအာ ဆောပြိုၚ် လူလာ ဒါသေဝ်ဗာ ညးဒစေင်ဝေၚ်ဝါဒတဲပါဲ တုဲ ဗိုလ်သိုနာရိုဟာ သွက်ဂွံဆက်ရပ်အာအဝဵု နကဵုပရေၚ်ကာပၞုက်ဖန်ချပ်လဝ်နွံမံၚ်ရောၚ် ရုၚ်သၞောဝ်ဓရ်ဟီုရ။
လ္တူညး ဒုဟ်နွံမံၚ် နာဲဗစာ ၄ တၠ ဖျေံဏာသ္ဂုတ်သွာတ်တုဲ မွဲဂှ်ဟေၚ် သၠးဗလးကဵုဒုဟ်ထေက် ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရ။
ဣဝွံ ပွမဖျေံဒုဟ်ဒဏ် လောန်ကာဲလောန်ကွေံကွေံတုဲ နကဵုကုဇကု ဗီုဒးရး လုပ်ခၠေဝ်သှ်အာအမှုပၠန်ရောၚ် ညးဗက်အမှု ဗိုလ်သိုနာရိုဟာတံ ဟီုရ။
နကဵု ဗိုလ်သိုနာရိုဟာ သွက်တာလျိုၚ်အလဵုအသဳ ပ္ဍဲကဵုမွဲမွဲဒၞာဲ ဒဵုစိုပ် ၂၀၃၃ တေံ အခေါၚ်လုပ်ပြိုၚ် ပေါဲရုဲမာဲဟၟဲပုဟ် ဂကောံနာဲဗစာ ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရ။
ဒဵုကဵုဂြိပ်ဒဴပါဲတိတ်နူဍုၚ်မာန် အန္တရာယ်နွံမာန် ဟိုတ်နူခယျလဝ်တုဲ ဒးဒုၚ်ဖျေံလဝ်အချုက်သၠဲပ္ဍဲသ္ၚိ ဗိုလ်သိုနာရိုဟာဝွံ ရုၚ်ချိၚ်လဝ်ဗွဲကြဴအိုတ်ဂှ်လေဝ် ကုဇကုညးတေံ တိုန်စိုပ်ဟွံမာန်ကၠုၚ်ပုဟ်။
အမှုအရာဏံဝွံ ပ္ဍဲကဵုပေါဲရုဲမာဲ ၂၀၂၆ ဏံ ညံၚ်ဇကုဟွံဂွံလုပ်ပြိုၚ် သွက်ဂွံဗဒေါအ်အာ အမှုရန်တၟံဒၞာတာလဝ်ရောၚ် ဗိုလ်သိုနာရိုဟာ ကၠာတေံကေၚ်ဟီုလဝ်နွံရ။
သွက်တာလျိုၚ် ဒၞာဲဂကောံအလဵုအသဳမွဲမွဲဒၞာဲ အခေါၚ်လုပ်ဒုၚ်ရုဲဟွံဂွံ ပွမတာဒၞာဏံဂှ် နူအခိၚ်ကၠာတေံ ဖျေံလဝ်လ္တူညးတေံနွံရ။
ဟိုတ်နူ ဍဵုဍိုက်လဝ် လ္တူဗိုလ်သိုနာရိုဟာဂှ်ရ နကဵုအရာကလေၚ်ပလန်တဲ သမ္မတအမေရိကာန် ဒဝ်နေဝ်ထရ လ္တူကပေါတ်ဗၞိက် ဗရာဇြဳတံ သွက်ဂွံကံက်အခေါန် ခၞံလဝ် ၅၀% ရ။
ဟိုတ်နူ ဗိုလ်သိုနာရိုဟာ ဒးဒုၚ်ဖျေံထံၚ်ဂှ် နကဵုဇကု မ္ဒးအမ်သဝ်အာဗွဲမလောန် ထရ ဟီုဂးတုဲ ရုၚ်ဂအုပ်သၞောဝ်ဓရ် ဗရာဇြဳ ပါဲစ္ဍးလဝ်တၚ်နၚ်ဍာံစၟတ်တံတုဲ ပွမဟၟဲကဵုပရေၚ်ဓရ်ယာ ဖျေံဏာလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ်ရောၚ် သ္ကိုပ်ဝန်ဇၞော်ဍုၚ်သအာၚ် ရူဗဳယို ဟီုရ။
သွက်ပရေၚ်ဏံတုဲ လ္တူဍုၚ်ဗရာဇြဳဂှ် နူကဵုအမေရိကာန် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက် ကလေၚ်ပလန်ဏာရောၚ် ရူဗဳယို ထပ်ထပေၚ် ဟီုရ။
ဗိုလ်သိုနာရိုဟာ အယုက် ၇၀ ဝွံ သွက်အယုက်ညး သၟေဟ်အခိၚ်လက်ကရဴအိုတ်တံဂှ် အကာဲအရာ ဘိုအ်ဂွံဒးဖအိုတ်အာ အပ္ဍဲထံၚ်ရနွံမံၚ်ရောၚ်။
ညးဝွံ လ္ပပလံၚ်စုတ်ထံၚ် ထေက်ကဵုဒးဖျေံလဝ်အချုက် အပ္ဍဲသ္ၚိရ သာ်ဂှ်ဟွံသေၚ် ဒုဟ်အောန်နူဏံ ထေက်ကဵုဒးဖျေံအာ ညးဗက်အမှုညးတံ သွက်ဂွံပတိုန်စောဒက စဳဇန်လဝ်ကီုလေဝ် အပ္ဍဲကဵုနာဲဗစာ ၅ တၠဂှ် အောန်အိုတ် ၂ တၠ ဗလးကဵုဓရ်ကိုန်ဂစိုတ် ဖျေံသ္ဂုတ်သွာတ်တုဲမှ ဖန်ဖက်ဗီုဏံမာန်ဒှ်တုဲ အခက်အခုဲဗွဲမဂၠိုၚ် နွံမံၚ်ဏီရောၚ် ညးကေက်သကာ ဥပဒေတံ ဟီုဂးလဝ်နွံရ။
Ref:BBC