မတ်မလီု၊ ဨပရဴ (၁၁)
ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကၠောန်သ္ပဒၟံၚ် ညံၚ်သ္ဘၚ်အတးသၚ်္ကြာန် ဂွံစဳမၞိဟ်ဂွံဂၠိုၚ်ဂှ်ဝွံ ဒှ်ပ္တောံဒှ်အလီရတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်ဂွိုအ်ပါလုပ်အိုတ်ဂှ် ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး မၞုံအပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်တံ ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
ညံၚ်သ္ဘၚ်အတးဂွံစဳဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဝွံ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ်ဂၠေၚ်ဂှ် သိုၚ်ခၞံဒၟံၚ်ကၞာထးတံနွံတုဲ ကုတၠကမၠောန် ကေုာံ ကမ္ပဏဳတံဂှ်လေဝ် ဟွံဒေါအ်ဟွံဂွံ သွက်ဂွံသိုၚ်ခၞံကၞာထးအိုတ်ဂှ် ကဵုဒၟံၚ်ဇြဟတ်ဂရိုဟ်တံ နွံဒၟံၚ်ရ။
သ္ဘၚ်အတး ကံၚ်ဇြဳပၞာန် မသ္ကိုပ်သ္ကဂှ်ဝွံ ဟိုတ်နူဒှ်ပွပ္တိတ်ပရဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ သွက်ဂွံဗၠးနူဘဲအန္တရာယ် ဂွံဂီုကၠီုဂှ် လ္ပအာစိုပ်အိုတ်ဂှ်ကီု၊ လ္ပဝိုတ် ဒးဝေၚ်ဒၟံၚ်ဍာ်အတး နကဵုဍာ်ရမတ်ညးဍုၚ်ကွာန်တၞဟ်သ္အာၚ်တံဏောၚ်ဂှ် ညးမၞုံအခေါၚ်ဟီုဂး ဒပ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်မန် (MSRF) နာဲနဂါ ဟီုရ။
“မိက်ဂွံဟီု ကုညးဍုၚ်ကွာန် မအာစိုပ်လှ်ေထ္ၜးလဟိၚ်စိုတ် ပ္ဍဲသ္ဘၚ်အတး နူကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် မသ္ကိုပ်သ္ကတံဂှ်တှ်ေ ပေါဲသ္ဘၚ်ဏံဝွံ ဒှ်ဆသ္ဘၚ်ပ္တောံ သ္ဘၚ်အလီဓဝ်ရ။ ဒှ်သ္ဘၚ်ပ္တိတ်ပရဲပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်မွဲရ။ သ္ဘၚ်ဏံဂှ် ဂကောံတၞဟ်ဟ်တံ မိက်ဂွံပလီုလေဝ် ပလီုမာန်ဏောၚ်။ အေ ဂှ်တှ်ေ သွက်ဘဲအန္တရာယ်ဇကု သွက်ဂွံဂီုကၠီုဂှ် လ္ပအာအိုတ်ညိ။ မိက်ဂွံအာတ်ဒုၚ်ဂုဏ်မွဲပၠန်ဂှ် အခိၚ်မမိပ်ဒၟံၚ် ကုဍာ်သၚ်္ကြာန်ဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တၞဟ်သ္အာၚ်တံ ဒးဝေၚ်ဒၟံၚ်ဍာ်အတး ကုဍာ်ရမတ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် လ္ပဝိုတ်ညိ မိက်ဂွံဟီုရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ကံၚ်ဇြဳတွဵုရးဍုၚ်မန်ဝွံ စနူဂိတုဨပရဴ (၃) တုဲ စသိုၚ်ခၞံဒၟံၚ်ကၞာထးဗဟဵု သ္ဘၚ်အတးမတ်မလီုဂှ်တုဲ ပ္ဍဲကဵုအတးသၞာံတုဲတေံ ပ္ဍဲကဵုပွိုၚ်ဍုၚ် ဟွံဂွံသိုၚ်လဝ်ကၞာထးဝေၚ်ဍာ် ကေုာံ ကၞာထးလှ်ေဒယှ်ေတံဂှ်လေဝ် ပ္ဍဲကဵုသၞာံဏံ သိုၚ်ဒၟံၚ်ကၞာထးအိုတ်ရ။
သ္အာၚ်နူဂှ်ပၠန် သွက်သ္ဘၚ်အတးမတ်မလီု ဂွံစဳမၞိဟ်ဂွံဂၠိုၚ်ဂှ် နကဵုရုၚ် နူကဵုဌာနမဆေၚ်စပ်တံ၊ ဂကောံသ္ပစၞးကောန်ဍုၚ်အရၚ် အပ္ဍဲဒေသတံ၊ ဂကောံသ္ပစၞး ပွိုၚ်ဍုၚ်တံပါလုပ်ကီု သီုကဵုဂကောံကေၚ်ကာညးဗြဴတံဂှ် မွဲဂကောံ သွက်ဂွံတိတ်ကဵုဒိၚ်မွဲက္ဍိုပ်ဂှ် စၞောန်ထ္ၜးလဝ်ရ။
ညးဒုၚ်တာလျိုၚ် ပဳဒဳအာဖ် ခရိုၚ်သဓီု ကိုဝ်အေမေန်ထောန်ဂှ်လေဝ် အတးသၞာံဏံဂှ် ဒှ်အတး ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံပါလုပ်အာ မိပ်ပ်မြဟ်ဟ်ဟွံသေၚ်တုဲ ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုသၞာဲဒဴတံတုဲ ဟိုတ်နူမိက်ဂွံထ္ၜးပျးစဂၠးတိ နကဵုဗီုပြၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ်ကဵုမၞိဟ် ကဵုကၞာထးတံဂှ်ရ ညးဍုၚ်ကွာန်တံ လ္ပအာစိုပ်အိုတ်ညိဂှ် ဖ္တိုက်ဖ္အောဝ်လဝ်ရ။
“နကဵုဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးပိုယ်တံဂှ် အတးဏံဂှ် စၟတ်လဝ်သ္ဘၚ်အတးပ္တောံ အလီရဏောၚ်။ ဒှ်အတး ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံပါလုပ် နကဵုမိပ်ပ်မြဟ်ဟ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုသၞာဲဒဴတံတုဲ မိက်ဂွံထ္ၜးပျးစကဵုဂၠးတိ ဗီုပြၚ်မပေၚ်က္ဍတ်ဒၟံၚ်ကဵုမၞိဟ်၊ ကၞာထးတံဂှ်ရ။ ဍေံတံကၠောန်ဗီုပြၚ်ဏံဏောၚ်ဂှ် ညာတ်ရ။ အတးဏံဂှ် ဒှ်သ္ဘၚ်ပ္တောံ၊ ကဵုဇြဟတ်ဂရိုဟ် ကုသၞာဲဒဴတံတုဲ ကၠောန်ဒၟံၚ်ညံၚ်ဂွံစဳဂှ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ညံၚ်ဂွိုအ်အာ၊ ပ္ဍဲကဵုဏံ ကောန်သ္ဂံၚ်ပၠန်ဂတးတံ ပြဟ်လလုဲဒၟံၚ်လေဝ် နွံ။ အဟိန်ပၠန်ဂတးဒၟံၚ်ကုဍေံတံဂှ် သွက်ဂွံကလေၚ်ဂတးကျောဝ်ကဵု မဏံဂှ် မိက်ဂွံဗ္ကန် ညးဍုၚ်ကွာန်တံရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
ကိုဝ်ယျေဝ်မေန် ဒုက္ဍိုပ်သ္ကိုပ် ဂကောံဒပ်ဒမၠုက် နူကဵုပွိုၚ်ဍုၚ်ရေဝ် မဒှ်ပွိုၚ်ဍုၚ် မဒးဒုၚ်စၟတ်လဝ် နဒဒှ်ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်ပၞာန် တွဵုရးဍုၚ်မန်မွဲဓဝ်ဂှ်လေဝ် သ္ဘၚ်မိပ်အလီ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကၠောန်ဂှ် အေၚ်ဒုၚ်မွဲလ္စုတ်တုဲ မိက်ဂွံကဵုတတ်ၜက် နဒဒှ်သၚ်္ကြာန်ပၠန်ဂတးရောၚ်ဂှ် ဟီုကဵု ဌာန်ပရိုၚ်သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်) ရ။
“မိက်ဂွံဟီု ညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်တှ်ေ အေၚ်ဒုၚ်ကုသ္ဘၚ်မိပ်အလီ မဍာံဍာံပြပြဟွံသေၚ်တံဂှ် မွဲလ္စုတ်တုဲ မိက်ဂွံကဵုတတ်ၜက် နဒဒှ်အတးသၚ်္ကြာန်ပၠန်ဂတးရ။ ပိုယ်တံသီုညးဖအိုတ် ဗၠးၜးမှဟေၚ် မိပ်မြဟ်ညးသ္ကအ်တုပ်ပ်အိုတ်ညိဂှ် မိက်ဂွံဟီုရ။ အဓိကဂှ်တှ်ေ ညံၚ်ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ဂွံပံက်ဒၟံၚ်မုတ် ပံက်ဒၟံၚ်က္တောဝ် ညံၚ်ဂွိုအ်လှာဲဒးသ္ဘၚ်မိပ်ကဵု အရာမဒှ်အန္တရာယ်တံ။ ကာလစိုပ်ဒၟံၚ် အခိၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကျဗြံဂှ် ပြဝညးဍုၚ်ကွာန်တံဂှ်လေဝ် ညံၚ်ဂွိုအ်ကၠောန်ဒး နဒဒှ်ကဵုဇြဟတ် ကုစကစဂှ် မိက်ဂွံဗ္ကန်ရ” သာ်ဝွံ ညးသ္ဂးရ။
အပ္ဍဲကာလဒပ်ပၞာန်သီအဝဵု ပွိုၚ် (၂) သၞာံဂှ် ပ္ဍဲကဵုဒေသကောန်ဍုၚ်အရၚ်တံကီု သီုကဵုဒေသပရေၚ်ပၞာန်သ္ကာတ်မြဟ်တံဂှ် အကြာဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကဵု ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးတံဂှ် ပေါဲဗ္တိုက်ရပ်လွဟ်တံ အသိၚ်သ္ကာတ်မြဟ်ကၠုၚ်ဒၟံၚ် ဒဵုကဵုတ္ၚဲဏံရ။
မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် ပရေၚ်ဝးပ္ကဝ်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် လ္တူဂကောံဇြဟတ်ဒဳမဝ်ကရေဇြဳတံဂှ် သာပရေံကၠုၚ်ဒၟံၚ်တုဲ ဟိုတ်နူပရေၚ်ပန်ပှော် ဒပ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်တုဲ ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် အပ္ဍဲပွိုၚ် (၂) ဂိတုတုဲကၠုၚ်ဏံ ကောန်အရာပ် ဗ္ဒါဲ (၂၀) ချိုတ်အာလဝ်တုဲ ညးမကလိဂွံဝပ် (၄၀) ပြၚ် နွံလဝ်ရ။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် သ္ဘၚ်အတးသၞာံဏံ သွက်ဂွံစုတ်ကၠောန်ဗဒှ်အာ သီုကဵုအစဳဇန်ကလအ်မၞိဟ်ဇၞော်ဇၞော်၊ သ္ဘၚ်ဗလးက ဇဳဝိတဒါန ကေုာံ အစဳဇန်ဗ္စဖျုၚ်စတုဒိသာတံဂှ် စၞောန်ပ္ညုၚ်လဝ် ဌာနမဆေၚ်စပ်တံရ။
ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန်ဂှ် ဟိုတ်နူယဲကပ်ကဝ်ဝေဒ်တုဲ စနူသၞာံ ၂၀၂၀ တုဲ ဟွံဂွံကၠောန်ဗဒှ်လဝ် သ္ဘၚ်အတးတုဲ ကြဴနူဒပ်ပၞာန်သီအဝဵုတုဲ ပ္ဍဲကဵုသ္ဘၚ်အတး မကၠောန်လဝ် ပ္ဍဲသၞာံ ၂၀၂၁ ကဵု သၞာံ ၂၀၂၂ တံဂှ်လေဝ် ညးဍုၚ်ကွာန်တံ ပံၚ်တောဲပါလုပ်လဝ် ဟွံမွဲရ။
ပရိုၚ်−သြၚ်လောန်တိုၚ်(မ်)
ဗီုဓာတ်−TLT
sanlontai