တၚ်ဆက်စၠောံသၟာန်လဝ်ကဵု ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန် သ္ကုတ်(၂)
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်သီအဝဵုဂှ် နကဵုတၚ်ထ္ၜးဟိုတ် ကၟိန်ဍုၚ်ဟွံညိၚ်ဝတ်ဏီဟီုတုဲ ကာလကာတၟေၚ်ဂှ် သ္ပတံနူဂိတုအဝ်ဂေတ် စၟတ်တ္ၚဲ(၁) စဵုကဵုဂိတုဂျာန္နဝါရဳ စၟတ်တ္ၚဲ (၃၁) ထပ်ဂလိုၚ်ပ္တိုန်လဝ်အာယုက် ပွိုၚ် (၆)ဂိတုရ။ ဟိုတ်နူပရေၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထပ်ဂလိုၚ်ပ္တိုန်လဝ်အာယုက်တုဲ စပ်ကဵုအကာဲအရာပရေၚ်ပၞာန်ကီု၊ ပရေၚ်ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတး ဖျေံသ္ဇိုၚ်ဒေသမန်တအ် သၠုၚ်ပ္တိုန်အသိၚ်ရေၚ်ပၞာန်ကီု၊ တၚ်ဒတူလာၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိကီုတအ်တုဲ ဆက်စၠောံသၟာန်လဝ်ကဵု ဥက္ကဋ္ဌ ကဝ်မတဳပရေၚ်ပၞာန်၊ ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဒပ်စဵုဒၞာဍုၚ်မန် (MSDF) ဒံက်တာသဳရိမန်ဆာန်ရ။
၁။ မွဲစွံကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထပ်ဂလိုၚ်ပ္တိုန်အာယုက်ဂှ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ဒပ်ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ် ပ္ဍဲဒေသဒှ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဒေသမန်ရော လ္တူနူဏံ သွက်အသိၚ်ဂွံသၠုၚ်ဂၠိုၚ်တိုန်ကၠုၚ် နွံဒၟံၚ်ဟာ။
ပ္ဍဲဒေသပၞာန်သ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာ ပိုၚ်ခြာလဝ် ပါလုပ်သီုတွဵုရးမန်၊ တွဵုရးကရေၚ်၊ ရးတၞၚ်သြဳဂှ် နူစကစ သၠုၚ်ပ္တိုန်အသိၚ်ပၞာန်ကဵုဒှ်၊ ဟွံသၠုၚ်ပ္တိုန်ကဵုဒှ် အတိုၚ်မူဝါဒပရေၚ်ပၞာန်ပိုဲ သွက်ဂွံသၠုၚ်ပ္တိုန်အသိၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ဓမံက်ပ္တိုန်ပေါဲဗတိုက်ဂှ် ရန်လဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲရ။ ပၠန်ဂတးက္ညၚ်ဂှ် အလုံမွဲဍုၚ် မုက်ပၞာန်သ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာသၟးဟွံသေၚ်ပုဟ်။ မုက်ပၞာန်သ္ကုတ်သၟဝ်ကျာ၊ လ္ပာ်ဗၟံက် သီုအလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် အလုံမွဲမုက်ပၞာန်မွဲ ယဝ်ရံၚ်ဏောၚ်တှ်ေ ပ္ဍဲမုက်ပၞာန်ဂှ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် မဟာမိတ် PDF တအ်ကဵု ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် လ္ပာ်ကချေၚ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ် ပ္ဍဲသ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာတအ် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ဆက်စၠောံနွံနွံဗီုဏံ ယဝ်ရချဳဒရာၚ်မာန်မှ သွက်အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ် အလုံမွဲမုက်ပၞာန် ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်မွဲ ဂွံပေါဲအံၚ်ဇၞးပရေၚ်ပၞာန်မာန်ရ။ သၠုၚ်ကျာ၊ ဗၟံက်၊ သၟဝ်ကျာကီု အတိုၚ်ဗျူဟာပၞာန် ချဳဒရာၚ်မွဲစွံဓဝ်ဟေၚ်မှ သာတုဲ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂွံဒှ်အကြေပ်ဂြတ်ဏောၚ်ဟီုဂှ် သ္ကုတ်သၠုၚ်ကျာပိုဲ ရန်လဝ်တုဲတုဲဒၟံၚ်ရ။ နူကဵုအလဵုအသဳပၞာန် သၠုၚ်ပ္တိုန်ကၠုၚ်အသိၚ်ပၞာန်ကဵုဒှ် သွက်ဂွံဓမံက်ရုပ်ရဴဗျူဟာပရေၚ်ပၞာန် ပိုဲရန်လဝ် နွံဒၟံၚ်တုဲတုဲရ။
၂။ ပ္ဍဲဒေသမန်ဂှ် သ္ပတံနူဂိတုဂျူလာၚ် ဒုတိယသတ္တာဟတုဲ လ္တူကောန်ဒပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကေတ်ဒၟံၚ်ဂီုကၠီု ပ္ဍဲကွာန်မန်လ္ၚဵုတုဲ ဇီုကပိုက်ဒး ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဂကောံဇြဟတ်ပၠန်ဂတးဒေသတအ် နွံကၠုၚ်မာန်ဟာ။ ဗီုလဵုညာတ်ကေတ်ရော။
ပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ဂီုကၠီု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ပရေၚ်ဟီုဂးပါ်ပါဲ နွံဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ လ္ၚဵုဂှ် ဟီုထိုၚ်သးလေဝ်နွံ တွဵုရးဍုၚ်မန် ပ္ဍဲပွိုၚ်ဍုၚ်မုဟ်ဍုၚ်ဂှ် ကြဴနူဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဒေါံပန်ပှော်တုဲ သ္ကုတ်ပလိုတ်ဂၠံၚ်ကွဳစက် နဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရပ်လွဟ်တုဲ အာကၠုၚ်ဟွံဂွံပုဟ်။ ပရေၚ်က္ဍိုက်က္ဍိုပ်ပၞာန်ပေၚ်ၚ် အာကၠုၚ်ဟွံဂွံပုဟ်ဟီုတှ်ေ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်လေဝ် ဟွံဆဵုဒပ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိရ။ ဟွံဂွံဆဵုဂှ်ရတှ်ေ လ္ၚဵုဂှ် ဒုၚ်တၠုၚ်ရ။ လ္ၚဵုဂှ်တှ်ေ စဵုဒၞာကဵု ပေၚ်ၚ်ဟွံမာန်ပုဟ် ဟီုပါ်ပါဲဒၟံၚ်လေဝ် နွံရ။
ဟိုတ်ဂှ်ရ အတိုၚ်လညာတ်ပရေၚ်ပၞာန်ပိုဲတှ်ေ ကိစ္စဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဂေတ်ဒၟံၚ်ကၚ်ဂီုကၠီုဂှ်တှ်ေ ဂကောံပၠန်ဂတးမန်ပိုဲကီု သီုဂကောံပၠန်ဂတးတအ် ဂွံဒှ်အခက်ခုဲပရေၚ်ချဳဒရာၚ်ပၞာန်ဂှ် ဟွံညာတ်ကေတ်ပုဟ်။ လၟုဟ်ပြဟ်ဟ်ဏံ နူကစကစအုပ်ဓုပ်ဒၟံၚ်လေဝ် ဒပ်ပၞာန်တိုက်၊ ပၞာန်ကျာ၊ ပၞာန်ဍာ် နွံဒၟံၚ်ဍိုက်က်ပေၚ်ၚ်ရ။ သွက်ပရေၚ်ဂီုကၠီု လမျီုသ္ၚိဌာန်ပိုန်ဟာန်ညးဍုၚ်ကွာန်ဂှ် မုလေဝ် ကၠောန်ကဵု ဟွံမာန်ပုဟ်။ နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိလၟုဟ်ဏံ ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန် နွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲတွဵုရးဍုၚ်မန် လၟုဟ်တှ်ေ စဵုဒၞာကဵု ပရေၚ်ဂီုကၠီုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဏောၚ် ဟီုလဝ်ဗီုဏံရ။ ဆ္ဂးပရေၚ်ဂီုကၠီုကောန်ဂကူကဵု ကမၠောန်ပရေၚ်စဵုဒၞာကောန်ဂကူဟီုဂှ် ဇြိုဟ်နက်ဒၟံၚ်ဏောၚ်။ လ္တူနူဂေတ်ဒၟံၚ်ကၚ်ဗီုလၟုဟ်ဏံ ဇြိုဟ်နက်ဒၟံၚ်ရ။ ဍာံဍာံတေံ ယဝ်ရမိက်ဂွံကၠောန် ကမၠောန်ပရေၚ်စဵုဒၞာဂီုကၠီုကောန်ဂကူတှ်ေ နူကၠာတေံရ ပရေၚ်ဘပဠ ဘဲဒဏ်ပၞာန်၊ ပၟတ်ပၞာန်တအ် ကၠာဟွံစိုပ်ကၠုၚ်ဏီဂှ် ပရဟ်ဒုၚ်တုဲ သွက်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တအ် ပရေၚ်ဘပဠ ဗီုပြၚ်လဵုစိုပ်ကၠုၚ်မာန်ရော။ ပရေၚ်ဂီုကၠီု လမျီုသ္ၚိဌာန်ပိုန်ဟာန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်တအ်ဂှ် ဗီုပြၚ်လဵု ဘပဠကၠုၚ်မာန်ရော နူအခိၚ်ကၠာတေံ မဟာဗျူဟာ ပရေၚ်စဵုဒၞာကောန်ဂကူကီု၊ မဟာဗျူဟာပရေၚ်ဂီုကၠီုကောန်ဂကူကီု ဖျေံလဝ်တုဲ ဒးကၠောန်လဝ်ဏောၚ်။ အတိုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗီုပြၚ်လဵုဒှ်ကၠုၚ်မာန်ရော။ အတိုၚ်ပရေၚ်ပၞာန် ဗီုပြၚ်လဵု ဂွံကၠောန်ရေၚ်တၠုၚ်အာရော။ ကာလဂှ်မှ ဂွံစဵုဒၞာမာန်ဏောၚ်။ အခိၚ်လၟုဟ် ပၟတ်ပၞာန်စိုပ်ကၠုၚ်တွဵုရးဍုၚ်မန်မှ ဂွံဗကေက်လဴတှ်ေ အရာဏံ ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဗီုဟီုလဝ်နူကၠာဂှ်ရ နဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဗီုပြၚ်လဵု စဵုဒၞာကဵု လမျီုသ္ၚိဌာန်ပိုန်ဟာန် ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ဗီုလဵုမာန်ရော။
ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ကၠိုဟ်ဒၟံၚ်ရ။ ဟွံဂွံတၚ်တုပ်စိုတ်ကဵု စကစမွဲသာ် နဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂွံချဳဒရာၚ် သ္ကုတ်ပလိုတ်ဂၠံၚ်ကွဳစက်ဂှ် ဂွံဟွံသေၚ်။ တုဲမွဲတၚ်ပၠန်ဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံ တၚ်ဒတူလာၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် နကဵုစကစညံၚ် ဟွံဂွံဒှ်ပဋိပက္ခပရေၚ်ပၞာန် ထိၚ်ဒဝ်လဝ်ရ။ ဂကောံရပ်လွဟ်မန်တအ်ကီု သီုကဵု PDF တၞဟ်တအ်၊ PDF သၟဝ်တဲ NUG တအ်၊ PDF သၟဝ်တဲ KNU တအ်ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်ပဋိပက္ခရပ်လွဟ်ဂှ် ထိၚ်ဒဝ်ဒၟံၚ်ရ။ လၟုဟ်ဏံ ပ္ဍဲလ္ပာ်မုဟ်ဍုၚ် ဟွံဒှ်ပေါဲဗတိုက်ဏီဂှ်ရ ချဳဒရာၚ်ဒၟံၚ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ နကဵုဂကောံပၠန်ဂတးတအ် ဒှ်ကၠုၚ်အခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်မာန်ဟာဟီုတှ်ေ ဂွံဒှ်ကၠုၚ်အခက်ခုဲဇၞော်ဇၞော်ဂှ် ဒှ်ဟွံမာန်ပုဟ်။
၃။ ရပ်ဂိုၚ်လဝ် သွက်ပရေၚ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳတုဲ နကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ဂါံကွာ်ဒၟံၚ် လ္တူခုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ဂှ်ရော နကဵုညးတအ် တၠုၚ်လအာပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ဗီုပြၚ်လဵု ဆက်နွံကၠုၚ်မာန်ရော။ ညံၚ်ဟွံဂွံဒှ်ပေါဲဗတိုက်ကဵုဒပ်ပၞာန် ယဝ်ရကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကော်တှ်ေ သွက်ဂွံထပ်အာ နွံဒၟံၚ်ဏီဟာ။ ဗီုလဵုညာတ်ကေတ်လဝ်ရော။
ပရေၚ်ဆဵုဂဗသဳကၠဳ ဂိုၚ်ရပ်ကၠုၚ်လဝ် နူကၠာတေံဂှ် ပြဟ်ဟ်ဏံတှ်ေ ပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ် ၜိုတ်ထေက်ကြိုက်ယျ ပိုဲညာတ်ကေတ်ရ။ ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ ပ္ဍဲကောံဓရီု ကဝ်မတဳဗဟဵု ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိ ကၠောန်လဝ် ပ္ဍဲဂိတုဨဗြဴ သၞာံ ၂၀၂၃ ဂှ် ညံၚ်ဟွံဂွံကၠောန် ပေါဲသဳကၠဳပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် စကစ ကဵုဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် နူကဵုကဝ်မတဳဗဟဵု ဖျေံလဝ်သ္ဂုတ်သွာတ် နွံရ။ ဆ္ဂးဂှ် ဟွံဆက်ဆောံကဵု စကစပေၚ်ၚ်ပုဟ်ဂှ် ဟွံဂွံဟီုလဝ် ပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ်ပုဟ်။ အရာဟွံဆေၚ်စပ်ကဵု ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန် ကိစ္စပရေၚ်မၞိဟ်၊ ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်၊ ပရေၚ်ယေန်သၞာၚ်၊ ပရေၚ်လိက်ပတ်မန် ပရေၚ်ပညာတအ်ဂှ် သွက်ဂွံသဳကၠဳကဵု စကစဂှ် ဟီုလဝ် နွံရ။ ဆ္ဂး ဗီုဟီုနူကၠာဂှ်ရ တၚ်ဒတူလာၚ်ဗော်ဍုၚ်မန်တၟိဂှ် ဒှ်တၚ်ဒတူလာၚ် ယတိပိုတ် ဟီုစဟွံဂွံရ။ ဇြုံလေဝ်ဟွံချိုတ် လေံလေဝ်ညံၚ်ဟွံဂွံပိုတ်ရလေဝ်။ ဒှ်ဒၟံၚ်ဗီုပြၚ်ဒတူလာၚ် ဒၟံၚ်အတိုၚ်တြေံဂှ်ရ။ ဆ္ဂးအာဂတနူဏံ ဗီုပြၚ်လဵု ပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ်မာန်ရောၚ်ဂှ် ဒးမၚ်ခါတ်ဒၟံၚ်အကာဲ ကွေံကွေံဏီဏောၚ်။ ဗွဲတၟေၚ်တှ်ေ အခိၚ်ကၠာတေံ ဟွံကေၚ်ဟီုလဝ်မွဲလှ်ေဂှ် ဥက္ကဋ္ဌနာဲဟံသာ ဟီုကၠုၚ်လဝ်ရ။ ယဝ်ရဂကောံရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်သီုဖအိုတ် ပါလုပ်တှ်ေ လုပ်ပေါဲဗတိုက်ကဵုစကစဏောၚ်ဂှ် ဟီုလဝ် ဗီုဏံရ။
ဣဏံဂှ် ဒှ်တၚ်ထ္ၜးဟိုတ် ခိုၚ်ၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ လညာတ်အဲတှ်ေ လညာတ်ဂှ် ပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ်ညိညရ။ ဆ္ဂး ပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ်ဖအိုတ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ တုဲပၠန် လ္တူစကစလေဝ် ဟွံဒတူလာၚ် ယတိပိုတ်တ်သ္ကုတ်တ်ဏီပုဟ် အပြံၚ်သၠာဲနွံကၠုၚ်ညိညယျဂှ် ပိုဲညာတ်ကေတ်ရ။
၄။ အလန်လကြဴအိုတ်ဏံ စပ်ကဵုပရေၚ်ပၠန်ဂတးက္ညၚ်တုဲ မုမိက်ဂွံဟီုဗ္ကန်စကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂလာန်ပရိုၚ်နွံရော။
ကောန်ညးဍုၚ်ကွာန်မန်ကီု သီုညးဍုၚ်ကွာန်ဗၟာ အလုံမွဲဍုၚ်တအ်ဂှ် ပၠန်ဂတးက္ညၚ်ဂှ် ဒှ်ပၠန်ဂတးပြံၚ်သၞောတ်မွဲရ။ ပ္ဍဲပၠန်ဂတး ပြံၚ်သၠာဲသၞောတ်ဂှ်တှ်ေ ပရေၚ်ပၠန်ဂတးဍုၚ်ပိုဲ ပၠန်ဂတးပြံၚ်သၠာဲကၠုၚ်လဝ်သၞောတ် နကဵုအသိၚ်ဗီုလၟုဟ်ဂှ် ပ္ဍဲဝၚ်ပၠန်ဂတးပ္ဍဲဍုၚ်ပိုဲ ဟွံကေၚ်နွံကၠုၚ်မွဲလှ်ေဏီရ။ လၟုဟ်ဏံ ညးဍုၚ်ကွာန် ရးဒေသဇၞော်ကီု ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်သီုဖအိုတ် ရပ်ကေတ်လွဟ်လက်နက်တုဲ အတိုၚ်ပရေၚ်ဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ အတိုၚ်ပေါဲဗတိုက် ညးဍုၚ်ကွာန်ကီု၊ အတိုၚ်ပေါဲဗတိုက်ချဳဒရာၚ်ရပ်လွဟ်ကီု၊ ဂွံကၠုၚ်ပေါဲအံၚ်ဇၞးဗွဲမဂၠိုၚ်ရ။ အကြေပ်အဂြတ်ဗီုဏံ စကစကီု အလဵုအသဳပၞာန် အုပ်ဓုပ်ကၠုၚ်လဝ်ကၠာတေံလေဝ် ဟွံကေၚ်ဒှ်ကၠုၚ်လဝ် ဗီုဏံပုဟ် ။
ပၠန်ဂတးရပ်လွဟ်ကောန်ဍုၚ်အရၚ်လေဝ် (၂၀)သၞာံ ပြၚ်ကၠုၚ်ယျ။ ဟိုတ်ဂှ်ရ ပၠန်ဂတးက္ညၚ် ပၠန်ဂတးခေတ်တၟိဏံဂှ် ညံၚ်ဂွံကုတ်ဗပိုတ် ရိုဟ်ကၞက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ပၠန်ဂတးဏံ ဇြဟတ်ခိုဟ်ဒၟံၚ်ရ။ ပေါဲဗတိုက်လ္တူဍုၚ်၊ ပေါဲဗတိုက်ပ္ဍဲတွဵုရး၊ ပေါဲဗတိုက်ကလုတ်တမာန် သီုဖအိုတ်ဂှ် အသိၚ်ဟွံဍိုန်စှ်ေတုဲ ညးဍုၚ်ကွာန် နွံဒၟံၚ်ပ္ဍဲဍုၚ်၊ ကောန်ဍုၚ် နွံဒၟံၚ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်၊ ဆက်စၠောံကဵု ဂကောံရပ်လွဟ်ကီု ညံၚ်ဂွံဆက်ဓမံက်အာပေါဲဗတိုက် ပရေၚ်ဆက်စၠောံနွံနွံ ယဝ်ရချဳဒရာၚ် ကဵုအသိၚ်မာန်တှ်ေ ပၠန်ဂတးပြံၚ်သၠာဲသၞောတ် ပိုဲစၟဳပတှ်ေလဝ်ဏံ အံၚ်ဇၞးကၠုၚ်ဏောၚ် မိက်ဂွံဟီုကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ရ။
ကၠာဟွံဂွံပေါဲအံၚ်ဇၞးဏီဂှ် တတ်ကၠောန်အခက်ခုဲပၠန်ဂတးတုဲ သွက်ဂွံဒက်ပ္တန်ကၟိန်ဍုၚ်ပံၚ်ကောံ ဖေတ်ဒရေဝ် ညံၚ်ဂွံက္လိဂွံဒဳမဝ်ကရေဇြဳ ညးဍုၚ်ကွာန် နွံတွဵုရးဍုၚ်မန် သီုမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ဇေတ်တ်ဂွံဒက်ပ္တန်မာန်ဂှ် နကဲဂၠံၚ်တရဴပၠန်ဂတးမွဲဟေၚ် ကၠောန်ဂွံမာန်ဏောၚ်ဂှ် ဟီုတုဲ နကဵုအဲမိက် ဂွံဗ္ကန်ကဵုညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂလာန်ဏံရ။