ကောန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ အာစိုပ်ကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ် သြန်ဂိတု ၂၅ တၟံကၠံ ပလံၚ်ဗစိုပ်ပြၚ်နၚ် ဇရေၚ်ဂကောံသ္ၚိကၟိန်တအ်ဂှ် ဒေါံဟွံဂွံ ဒးပြၚ်ပလံၚ်ဗစိုပ် နကဵုသၞောတ်တိုက်သြန်လုပ်သၞောဝ်ရောၚ်ဂှ် ဌာနဝန်ဇၞော်သၟာကမၠောန် ကဵုနၚ်လဝ် တၚ်စၞောန်ရ။ အတိုၚ်လိက်တၚ်စၞောန် ဌာနဝန်ဇၞော်သၟာကမၠောန် ဒုၚ်ဩဇာကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ်မ္ဂး နကဵုညးတိတ်အာကၠောန်စဒၟံၚ် ဍုၚ်မ္ၚးတအ်ဂှ် သြန်ဂိတုညးတအ် ၂၅ တၟံကၠံ မိဂိတုမွဲဝါ ဟွံသေၚ်မ္ဂး ၃ ဂိတုမွဲဝါ ဒေါံဟွံဂွံ ဒးပြၚ်ဗစိုပ်နၚ်ရောၚ်။
ဟိုတ်ဂှ်ရ စပ်ကဵုပရေၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ကုတ်ဗပိုတ် သြန်ဂိတုသၟာကမၠောန်ကောန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် ၂၅ တၟံကၠံဂှ်ကီု၊ လစွံစိုတ်သၟာကမၠောန်တအ်ကီု၊ အခက်ခုဲသၟာကမၠောန် စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် ဒးဆေၚ်ဒၟံၚ်မုက်ကီုတအ်ဂှ် ဆက်စၠောံ သၟာန်သှ်လဝ်ကဵု ညးတာလျိုၚ်ကေၚ်ကာသၟာကမၠောန် နူဂကောံညဳညောတ်တဝ်ဒဳမဝ်ကရေတ်တေတ်မျိုသေတ် ကိုဝ်မျေတ်ဂျဝ်ရ။
၁။ ကၠာအိုတ်ဏံ သြန်ဂိတုသၟာကမၠောန်ကောန်ဍုၚ်ဗၟာစိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် ၂၅ တၟံကၠံဂှ် လ္တူကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပိုၚ်ခြာထ္ၜုတ်လဝ် ဒးသၠာဲသြန် အတိုၚ်ဗ္ၜတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ပိုၚ်ခြာလဝ်ဂှ်တုဲ ဗီုလဵုညာတ်ကေတ်ရော။
ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ရေက်ကးဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီ သြန်ဍာ်ဓတ်ကာယရဏောၚ် ညာတ်ကေတ်တပ်ပ်ရ။ မုဟိုတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ဂွံရေက်ကး ဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီ ဂွံဟီုမာန်ရောတှ်ေ ယဝ်ဒးဟီုကဵုတၚ်ဂၞၚ်တှ်ေ တိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တုဲ ကောန်ကမၠောန်တအ်ဂှ် ဒးကၠောန်ဒၟံၚ်ကမၠောန် ပ္ဍဲဍုၚ်သ္အာၚ် ဗီုကောန်ဍိက်ရ။ နူကဵုသၞောဝ်ဥပဒေသၟာကမၠောန်လဵုလေဝ် ကဵုပရေၚ်စဵုဒၞာမာန် ဟၟဲပုဟ်။ အလဵုအသဳကၟိန်ဍုၚ်ဇကုလေဝ် စဵုဒၞာကဵု ဟွံမာန်ပုဟ်။ ဟိုတ်နူတၚ်ဍိုန်လျ သၞောဝ်ဥပဒေဍုၚ်တၞဟ်သ္အာၚ်တုဲ ကောန်ကမၠောန်ဍုၚ်ဗၟာတအ်ဂှ် ဍုၚ်လဵုဒှ်ဒှ်ရ ပ္ဍဲကဵုမလေဝ်ယှာ၊ သေၚ်္ကာပေါဝ်၊ သေံတအ်ဂှ် ဒးဒုၚ်ဖံကပ်ပ္ကဝ်ဒၟံၚ် အခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန် နွံရ။ ယဝ်ဒးဟီုသောၚ်ၚ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ရေက်ကးဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီ ၚုဟ်မးဍာ်ဓတ်ကာယရ။ ဟိုတ်နူထ္ၜးဒၟံၚ် သြန်ဍုၚ်သ္အာၚ် နွံဒၟံၚ်ပၟိက်ဂှ် သွက်ဂွံဗတိုက်သရိုဟ်ပၠန်ဂတးက္ညၚ် ရာန်ကေတ်လွဟ်လက်နက်ရ။ တၚ်ရန်တၟံဍေံတအ် ၜိုတ်ဏံဓဝ်ရ။ လ္တူသၟာကမၠောန်တအ်သၟးရ ကၠောန်ဒၟံၚ်ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ အလုံမွဲကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် ၚုဟ်မးဍာ်ဓတ်ကာယကမၠောန်၊ ဒတုဲမြမောဝ်၊ အဝဵု၊ ပရေၚ်အုပ်ဓုပ်၊ သၞောဝ်ဥပဒေ သီုဖအိုတ်တအ်ဂှ် အကာဲအရာ ရေက်ကးဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီမွဲရဏောၚ် ညာတ်ကေတ်ရ။
အဏံဂှ် ဒးစဒၟံၚ်မာမာတုဲ ကဵုကဝ်ဖဳမွဲခေါ် ဘဝ ဒးမံၚ်ဒၟံၚ် ပ္ဍဲဗဒမ်က္ဍန်ဂြက် နွံၜိုတ် (၈)ပေဂှ် ရေက်ကး ဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီဖိုဟ်ဏီ။ ဟီုတှ်ေ ကောန်ကမၠောန် ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ်ဂှ် ဗီုပြၚ်လဵု ဂွံဆက်ဂျိုၚ်အာညးသ္ကအ်ရော။ တၚ်ဏံဂှ် သ္ပထောံမဇ္ဇျဟ်တုဲ ပရေၚ်ရေက်ကးဇြောတ်ဆီ ၚုဟ်မးဍာ်ဓတ်ကာယ ကောန်ကမၠောန်တအ်ဂှ် ညိဓဝ် ဒုၚ်တဲဟွံမာန်တုဲ ဟွံပြၚ်သြန်လုပ်သၞောဝ် ၂၅ တၟံကၠံဂှ်တုဲ အာပြၚ်သြန် နကဵုနဲကဲတၞဟ်ညိ။ သြန်ဂွံနၚ် နူပရေၚ်ဒးဓလိုက်လဝ်တံရိုဟ် ဘဝဇကုဂှ် ဟွံမိက်ကဵုဒှ်အာ ၚုဟ်မကမ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန် အရၚ်ဂွံပြိုက်ဂစိုတ်ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ပုဟ်။ ဟိုတ်ဂှ်ရ သၟာကမၠောန်တအ်လေဝ် ဟွံကဵုပုဟ်။ လ္ၚဵုဂှ်ဟွံကၠိုဟ်တုဲ ဂွိၚ်ဖေက်ကဵုဒးအာ။
၂။ တၚ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် စၞောန်ပ္ညုၚ်လဝ်ဗီုဏံဂှ် ဗီုပြၚ်လဵု သၟာကမၠောန်ကောန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် ဒးဆေၚ်မုက်ကဵု တၚ်ခက်ခုဲမာန်ရော။ လ္တူဏံ ဟီုထ္ၜးကဵုညိ။
ကၠုၚ်ကဵုဂၠံၚ်ဍာန်လုပ်သၞောဝ်။ ညးကၠုၚ်ကဵုဂၠံၚ်ဍာန်လုပ်သၞောဝ်တအ်ဂှ်တှ်ေ အခက်ခုဲ နွံမာန်ရ။ မွဲလ္ပာ်ပၠန်ဂှ်လေဝ် ဂကောံသ္ၚိကၟိန်တအ် နွံဒၟံၚ်ဏီ။ မွဲလ္ပာ်ဂှ်လေဝ် ဒဒှ်ရအာဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ် အာကဵုအေဂျေန်လုပ်သၞောဝ်ဏောၚ်ဟီုတှ်ေ ညးတအ်ဂှ် ဒေါံဟွံဂွံ ဒးပြၚ်ကဵုဏောၚ် ၜိုန်နွံမာန်ကီုလေဝ် စေတနာဂှ် နွံဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ကၟိန်ဍုၚ်ဂှ် စိုပ်ဒၟံၚ်အခိၚ် ဒးရေၚ်သွက်ဂဂွံကၠေၚ်၊ ရေၚ်သွက်ဂဂွံသ္ၚုယျ။ ဟီုတှ်ေ လ္တူနူဘာတ်ဂျေတ်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ထ္ၜးဒၟံၚ်သြန်မိက် လကြဴအိုတ် စဵုကဵုမွဲဒကေဝ်ဟွံသှ်ေ ရေက်ကးကေတ်ဏာဖအိုတ်ဏောၚ် ဒှ်ဒၟံၚ်အဓိပ္ပါယ်ဏံရ။ ပရေၚ်လောဲသိုက်ခရိုဝ်နဳ ဆက်စပ်ဒၟံၚ်ကဵုကံၚ်ဇြဳပၞာန်တအ်ဂှ် ပရေၚ်လောဲသိုက် စဵုကဵုပိုဲဟွံဂံၚ်ချပ် သိုက်လောဲဒၟံၚ် နွံရ။ လၟုဟ်ဏံ ပါသီုကံၚ်ဇြဳပၞာန် သ္ပတံနူမေန်အံၚ်လှာၚ် ကဆံၚ်လ္တူတေံဒှ်တံရ။
ဒဵုကဵုခရိုဝ်နဳတအ် ပရေၚ်ပိုၚ်ပြဳဒဝ်ဠာနွံကဵုဗဳလျာန်ဟီုဂှ် ပ္ဍဲကဵုပရိုၚ်ဗွဲမဂၠိုၚ် အတိုၚ်တီဒၟံၚ်သီုညးဖအိုတ်ရ။ သြန်တအ်ဏံဂှ် ဟွံပ္တိတ်သုၚ်စောဲသွက်ကၟိန်ဍုၚ်ပုဟ်။ သုၚ်စောဲသွက်ပရေၚ်ပိုန်ဒြပ်ကၟိန်ဍုၚ်ဓဝ်ရ။ အိုတ်ကၞောတ်တှ်ေ သြန်ဂွံနူကၟိန်ဍုၚ်မွဲဒကေဝ်မွဲၜဲဟွံသှ်ေ ရေက်ကးကေတ်ဏောၚ် ဒုၚ်လဝ်သ္ဇိုၚ်ကဵုလညာတ်ဗီုဏံရ။ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်ဂှ် ညံၚ်အာရီုဂွံစိန်ဝုန်ဒၟံၚ်ပ္ဍဲပရေၚ်စသုၚ်မံၚ်စံၚ်မာန်ဂှ် ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ကၠောန်ဒၟံၚ်သီုရန်တၟံနွံနွံရဂှ် ညာတ်ကေတ်ရ။
၃။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ယဝ်ဟွံပြၚ်ကဵုသြန်အတိုၚ်ဍေံတအ် ကဵုလဝ်တၚ်စၞောန်ဂှ်တှ်ေ ကၟာတ်လဒဵုအခေါၚ်တိတ်ဍုၚ်သ္အာၚ် ၃ သၞာံဏောၚ် ဟီုဂးကၠုၚ်လဝ် ဂွံညာတ်ကေတ်ရ။ ကမၠောန်ပြဝဏံဂှ် ဖံက်ပ္ကဝ်ဒၟံၚ်အခေါၚ်အရာသၟာကမၠောန်မွဲမွဲ ကောန်မၞိဟ်မွဲမွဲဏောၚ် ညာတ်ကေတ်ဟာ။ လ္တူဏံသဳကၠဳထ္ၜးကဵုညိ။
ၚုဟ်မးဍာ်ဓတ်ကာယ ကၠောန်လဝ် နကဵုဍာ်ပလက် ဒးကဵု ၂၅ တၟံကၠံဏောၚ်ဟီုဂှ် ရေက်ကးဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီ ၚုဟ်မးဍာ်ဓတ်ကာယဏောၚ် အဲဟီုလဝ်တုဲဒၟံၚ်ရ။ ပ္ဍဲကဵုဍုၚ်ဇကု ဟိုတ်နူကမၠောန်ဂွံကၠောန်စသုၚ်အာ ဟၟဲတုဲ လ္တူဒပ်ပၞာန် မိက်ဂွံကေတ်ဒၟံၚ်သြန် ညးအာသ္ပဍိက် ကၠောန်စဍုၚ်သ္အာၚ်ဂှ် မုပိုဲစၟဳပတှ်ေဒၟံၚ် မုဏီရော။ နဲကဲစုၚ် ယုတ်မာဇြောတ်ဒၟံၚ်ဆီ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ်အိုတ်အစောန် ယုတ်တ်မာမာဂှ် ဆက်ယုတ်မာအာပၠန်ဏောၚ်။ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်ဂှ် ဆေၚ်စပ်ကဵုပရေၚ်ပိုန်ဒြပ် ဒတုဲဖိုလ်အဝဵုဍေံတအ်တှ်ေ ဍေံတအ်ကဵုဍေံတအ်လေဝ် ဟွံစွံပုဟ်။ စပ်ကဵုဒတုဲမြမောဝ်အဝဵုတှ်ေ မုက်ညးလဵုလေဝ် ဟွံရံၚ်ပုဟ်။ ညးဍုၚ်ကွာန်တအ် ၜိုတ်ဂလိုၚ်လဵုဗက်ကဵုအလိုက်၊ ဒုၚ်ကဵုအကံက်အခေါန်ကီုလေဝ် စိုပ်အခိၚ်တှ်ေ ကံၚ်ဇြဳပၞာန်စိုပ်ကၠုၚ်ဂတမုက်သ္ၚိဇကု သွက်ဂွံဗတိုက်ကေတ်ဏာပၠန်ဏောၚ်ဂှ် အဲမိက်ဂွံဟီုရ။
၄။ ဟိုတ်နူတၚ်စၞောန်လၟုဟ်ဏံတုဲ အခက်ခုဲကောန်ကမၠောန် ကောန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာ စိုပ်ဍုၚ်သ္အာၚ်တအ် ဒးဆေၚ်မုက်ကဵု အရာလဵု ထေက်ကဵုဒးပလေဝ်ပလေတ်လဝ်ထေက် မိက်ဂွံကဵုကသပ်ရော။ မ္ၚးနူဂကောံကၟိန်ဍုၚ်နာနာတုဲ ကဵုကောံမဆေၚ်စပ်တအ်ဂှ် မုမိက်ဂွံဟီုထ္ၜးနွံရော။
ပရေၚ်အလဵုအသဳသ္ပဍိက်ရ။ သြန်ဂွံနၚ်ဂှ် ရေက်ကးဇြောတ်ဆီညးဍုၚ်ကွာန်။ ဗီုပြၚ်ဟိန်လောန်၊ ဓဇန်လောန်ရ။ သ္ပဒၟံၚ်ဍိက်ပ္ဍဲသၞောဝ်ဂှ် ဂကောံ ILO သီုဂကောံထံက်ရံၚ်ဗ္စာရဏာပရေၚ်မၞိဟ် ကုလသမဂ္ဂတအ်၊ ကဝ်မယှေန်အခေါၚ်အရာမၞိဟ်တအ်ဂှ် မိက်ဂွံကဵု ပျုတ်ဗ္ဒေက်တာဒၞာ သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ်ရ။ သၟာကမၠောန်မွဲမွဲတၠ အာတာဒၞာတှ်ေ ဒးဒုၚ်ရပ်ဏောၚ်လေဝ်။ ဒးဒုၚ်ကၟာတ်လဒဵု အခေါၚ်စ္ဍးတိတ်ဍုၚ်မ္ၚးဏောၚ်လေဝ်။ ဌာနဝန်ဇၞော်သၟာကမၠောန် အလဵုအသဳညဳသၟဟ်ကောန်ဂကူ NUG ဂှ် နကဵုပရေၚ်ပျုတ်ဗဒေက်သ္ကာတ်တ်မြဟ်ဟ် ဒးကဵုသမ္တီ ညးဂၠးကဝ်တအ်ဏောၚ်။ ယဝ်ဟွံကၠောန်ကဵု ပရေၚ်စဵုဒၞာဗီုဏံတှ်ေ သၟာကမၠောန်တအ်ရ ဒးဒုၚ်။ ယဝ်ဟွံဒုၚ်တှ်ေ ရပ်ကေတ်ဂကောံအိန်ထံၚ်ဏောၚ်။ ကၟာတ်အခေါၚ်တိတ်အာဏောၚ်။ သွက်ဂွံစဵုဒၞာကဵု ပရေၚ်သ္ပဍိက်ဂၠုဲဂှ် ပ္ဍဲကဵုသၟာကမၠောန်တအ်လေဝ် တာလျိုၚ်နွံဒၟံၚ်တုဲ နူကဵုဌာနသၟာကမၠောန် NUG ဒးကၠောန်ပရေၚ်ဒစဵုဒစး ပျုတ်ဗ္ဒေက်ဏောၚ်။ ဒးတေၚ်ဗစိုပ်ဇရေၚ် ILO ဏောၚ်။
၅။ နကဵုသၟာကမၠောန်မွဲတၠ လ္တူပရေၚ်ပိုၚ်ခြာကၠုၚ် ညံၚ်ဂွံပြၚ် သြန်ဂိတု ၂၅ တၟံကၠံဂှ် ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ထေက်ဍာံဍာံရဟာ ဗီုလဵုညာတ်ရော။
ဒးပြၚ်သြန် အခေါန် ၂၅ တၟံကၠံဏောၚ်လေဝ်ဏး။ ဒေါံဟွံဂွံ ပ္တိတ်ဒၟံၚ်အမိၚ်ရ။ အတိုၚ်ပ္တိတ် အမိၚ်ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ဏောၚ်တှ်ေ ပၠန်ဂတးက္ညၚ် ဒှ်ကၠုၚ် ဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ပ္တိတ်အမိၚ်၊ ထ္ၜးလွဟ် အရိုဟ်ဘပဠဂှ် ဂွံဒှ်ကၠုၚ်ပၠန်ဂတးက္ညၚ် တ္ၚဲဏံ ဟၟဲပုဟ် အဲမိက်ဂွံဟီုရ။ အန္တရာဲလမျီု ပရေၚ်ဂီုကၠီု ဂကောံသ္ၚိကၟိန်ဂှ် ဒးမံၚ်ဒၟံၚ် သၟဝ်ဒပ်ပၞာန်ဓဇန်ဒၟံၚ် ညံၚ်ဒမၠဂှ်ရတှ်ေ အခိၚ်ဟွံရုဲ ယဝ်ရကြေပ်ဂြတ်ကၠုၚ်တှ်ေ ဒးဖေက်ဒၟံၚ်မြစုက်တုဲ သၟာကမၠောန် ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်တအ်ဂှ် လ္ပပ္တိုန်ဒုဟ်ညးတအ်လေဝ်။
ဂကောံသ္ၚိကၟိန်ညးတအ်ရဂှ် ယဝ်ရနွံဒၟံၚ် ပ္ဍဲမ္ၚးအာဏာစက်ဂကောံပၞာန်တှ်ေ ဒ္ဂေတ်ဗက်လးလးဟွံသေၚ်ပုဟ်။ ယဝ်နွံ ယဝ်ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ထေက်တှ်ေ ယဝ်ဒေါံဟွံဂွံ ဒးဒ္ဂေတ်ဗက်ဏောၚ်လေဝ် ဟွံပ္တိုန်ဒုဟ်ပုဟ်။ ညံၚ်ဂွံဗၠးတိတ် နူအကာဲအရာဏံ သွက်ဂွံပ္တိတ်ဇြဟတ်ရ ပၟိက်နွံဏောၚ် အဲမိက်ဂွံဟီုရ။
၆။ အလန်လကြဴအိုတ်ဏံ ပ္ဍဲလက်ထက်ကံၚ်ဇြဳပၞာန် ကောန်ကမၠောန်ကၟိန်ဍုၚ်ဗၟာတအ် အခေါၚ်အရာဗီုလဵု ဒးဒုၚ်ဖံက်ပ္ကဝ်ဒၟံၚ် ဂၠိုၚ်အိုတ်ရော။
သၟာကမၠောန်တအ်ဂှ် ကောန်ကမၠောန်ကာယ၊ ကောန်ကမၠောန်ညာဏ နွံဒၟံၚ်ၜါဂကူရ။ ကောန်ကမၠောန်ညာဏဟီုတှ်ေ ဗီုကဵုဒယှ်ေဒွက်လေဝ် အခေါၚ်ဂွံဟီုဂး ဗၠးဗၠးၜးၜးဟၟဲတှ်ေ ဗီုပြၚ်လဵု ဂွံကၠောန်အာ ကမၠောန်ရော။ စဵုကဵုအခိၚ်လၟုဟ် သြန်ဂိတုကမၠောန် အောန်အိုတ် ၄၈၀၀ အခိၚ်လောန်ကၠုၚ် ပိသၞာံတေံလေဝ် ၄၈၀၀ ရ။ ဟီုတှ်ေ ၚုဟ်ဗွဝ်ဖျာဂှ် တိုန်ကၠုၚ် နူကဵုအခိၚ်လောန်ကၠုၚ်ပိသၞာံတုဲတေံ ပိချရ။ သၟာကမၠောန်တအ်ဂှ် နူကဵုအခိၚ်နူဂယး တ္ၚဲတၟး မၠာ်တိုန်မတ်ၜါမဗက် ဒဵုကဵုအခိၚ်လုပ်ဒၞာဲတိက်ဗ္တံ ၜိုန်ရဂစာန်ကၠောန်ဒၟံၚ် ကမၠောန် နကဵုဇြဟတ်ကာယ၊ ဇြဟတ်ညာဏဇကုကီုလေဝ် အကာဲအရာဂွံဂျိုၚ်လမျီု ဂွံဒတူလာၚ်မာန် ဟၟဲပုဟ်။ မုညးတအ်ဒးဆောံလေၚ်ဒၟံၚ်ရောတှ်ေ ဒးဆောံလေၚ်ဒၟံၚ် အခေါၚ်အရာဒှ်မၞိဟ်ရ။